Farklı Karanfil (Dianthus spp.) Türlerinde Morfolojik Karakterizasyon

Yıl 2024, , 160 - 167, 30.05.2024

Gulden Haspolat

https://doi.org/10.18615/anadolu.1465646

Öz

Türkiye’nin zengin florası süs bitkisi potansiyeli olan birçok türü barındırmaktadır. Aynı zamanda çoğu bitki türünün anavatanı olan floradaki yeni süs bitkisi olarak kullanılabilecek türlerin tespiti, bunların ıslah çalışmalarına alınması, süs bitkisi olarak geliştirilmesi, değerlendirilmesi ve kullanılması büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından "Süs Bitkileri Genetik Kaynakları" projesi yürütülmekte olup, genetik kaynakların toplanması, teşhisi ve muhafazası sağlanmaktadır. Proje kapsamında survey-toplama çalışmaları yürütülerek ex situ muhafaza amaçlı vegetatif materyal, tohum ve herbaryum örnekleri toplanmakta ve koruma altına alınmaktadır. Ayrıca, proje kapsamında Ulusal Tohum Gen Bankası’nda muhafazaya alınmış çeşitli süs bitkisi tohumları üretim yenileme programına alınmaktadır. Bu makalede Ulusal Tohum Gen Bankası’nda muhafaza edilen 3 farklı karanfil türünün morfolojik karakterizasyonuna yer verilmiştir. Karanfil bitki boylarının 39-60 cm arasında değiştiği ve bitki çapı değerlerinin ise 18-25 cm arasında olduğu saptanmıştır. Böylece, günümüz ve gelecekteki ıslah programlarına bilgi oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bitki genetik kaynakları, süs, karanfil, Dianthus spp.

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)

Morphological Characterization of Different Carnation (Dianthus spp) Species

Öz

Türkiye's rich flora contains many species with ornamental plant potential. At the same time, it is of great importance to identify species that can be used as new ornamental plants in the flora, to include them in breeding studies, to develop, evaluate, and use them as ornamental plants. For these purpose "Ornamental Plants Genetic Resources" project has been carried out by the Aegean Agricultural Research Institute, and collection, identification, and preservation of genetic resources are achieved. Within the scope of this project, survey and collection programs are conducted and vegetative materials, seeds, and herbarium samples of ornamental plants are collected and conserved for ex-situ preservation. In addition, propagation and regeneration studies are carried out on seeds preserved in the National Seed Gene Bank. In this manuscript, the morphological characterization of three different dianthus species preserved in the National Seed Gene Bank is discussed. In the measurements, the plant heights varied between 39 and 60 cm, while plant diameter values were observed between 18 and 25 cm in dianthus plants. Thus data are provided for today's and future breeding studies.

Anahtar Kelimeler

Plant genetics resources, ornamental, carnation, Dianthus spp.

Kaynakça

• Abdushaeva, Y.M. 2021. Anatomical and morphological characters of Dianthus barbatus. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 852 (2021) 01200. doi:10.1088/1755-1315/852/1/012001.
• Adıgüzel, P. ve İ. Solmaz. 2023. Türkiye’de bitki genetik kaynaklarının mevcut durumu ve korunması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 10(3): 352-360.
• Aykas, L., G. Kafa, M. Uzun, A. Doğan, M. Özdemir, R. Uğur, H. Kaya. 2018. Türkiye arazi gen bankaları. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 28(2): 76-87.
• Bizim Bitkiler. 2012. http://www.bizimbitkiler.org.tr/list.html. Erişim tarihi: 15.11.2023
• Boissier, E. 1884. Flora Orientalis, IV-V, Basel-Genova-Lyon.
• Brummitt, R. K., and C. E. Powell. 1999. Authors of Plant Names. Kew Publishing. ISBN: 1842460854 http://rs.tdwg.org/apn/doc/data/1992
• Crespí, A. L., C. P. Fernandes, A. Castro, S. Bernardos, and F. Amich. 2007. Morpho-environmental characterization of the genus Dianthus (Caryophyllaceae) in the Iberian Peninsula: D. pungens group. In Annales Botanici Fennici (pp. 241-255). Finnish Zoological and Botanical Publishing Board.
• Çimen, Ş. ve A. Ulus. 2020. Türkiye milli botanik bahçesi’nde bulunan bazı doğal bitki taksonlarının süs bitkisi kullanım potansiyelinin belirlenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 34(Özel Sayı): 269-290.
• Davis P. H., 1965–1988. Flora of Turkey and East Aegean Islands, Vol I-X, Edinburg Univ. Press Uk.
• Davis, P. H. and I. C. Hedge. 1975. The Flora of Turkey. Past, present and future. Candollea 30:331-351
• Donner, J., Verbreitungskarten zu P. H. Davis. 1985-1990. Flora of Turkey. 1-8, Linzer Biol. Beitr. 17 (1): 1-120. USA . Ekim, T., M. Koyuncu, M. Vural, H. Duman, Z. Aytaç, N. Adıgüzel. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. Ankara, 246 s.
• Escandon, A. S. 2022. A point of view on genetic resources and plant breeding. Ornamental Horticulture, 28, 6-7. Güner, A. S. Aslan, T. Ekim, M. Vural, M.T. Babaç. 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.
• Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim, K. H. C. Baser. 2000. Flora of Turkey and East Aegean Islands, Vol XI (Supp. 2.), Univ. Press Edinburgh, UK.
• Haspolat, G., Ü. Şenel, S. Gökkur ve A. Kesici. 2016. Türkiye Süs bitkileri genetik kaynakları araştırmaları. Anadolu Dergisi. 26 (2):51 -64.
• Heywood, V.H.; Et Tutın, GT., 1963-1980. Flora Europea, I-V, Cambridge.
• Kahraman, Ö. 2019. Göl Soğanı Çoğaltımında Sakkaroz Oranlarının Etkisi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(3): 399-406.
• Kaya, A., Ö. Karagüzel, S. Kazaz, K. Aydınşakir, Ş. Erdal, R. Özalp. 2016. BATEM’de Çeşit Geliştirme Çalışmaları. Bahçe Dergisi Özel sayısı VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı. 45(2):883 - 886.
• Maurya, R.L., M. Kumar, S. Malik, M.K. Yadav, and R.S. Sengar, 2020. Morphological variation and genetic diversity in carnation (Dianthus caryophyllus L.) using agro-morphic traits. International Journal of Agriculture, Environment and Biotechnology, 13(3):299-304.
• Özhatay, N., S. Kültür ve N. Aksoy. 2011. Check list of additional taxa to the Supplement Flora of Turkey. Turkish J. Bot. 23:155-156.
• Rechinger, K.H. 1943. Flora Aegaea: Flora der Inseln und Halbinseln des Ägäischin Meeres. Ôsterr. Akademie der Wissenschaften in Wien, Denkschriften 105 (1) :vii-924.
• Strid, A., and K. Tan. 1991. Mountain Flora Of Greece. Edinburg University Press, 22 George square, Edinburg.
• Taghizadeh, M. and A. Khadivi. 2023. Identification of superior carnation (Dianthus caryophyllus L.) cultivars based on morphological traits. Proceedings of the National Academy of Sciences, India Section B: Biological Sciences, 93(1):245-255.
• Terlević, A., M. Temunović, S. Bogdanović, M. Grgurev, I. Ljubičić, and I. Rešetnik. 2023. Morphological and environmental variability of Dianthus sylvestris (Caryophyllaceae) in the Balkan Peninsula. Botanical Journal of the Linnean Society, 201(3):377-389.
• Zencirkıran, M., E. Eraslan, S. Çetiner, A. Görür, D. Tanrıverdi ve B. H. Çelik. 2017. Ballıkayalar ve Beşkayalar (Kocaeli) Tabiat Parkları Peyzaj ve Rekreasyon Değerleri Üzerine Bir Araştırma. Bursa Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(2): 157-175.