EGE BÖLGESİ ŞARTLARINDA BAZI MAKARNALIK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNİN VERİM PERFORMANSLARI VE STABİLİTELERİ

Yıl 2009, Cilt: 19 Sayı: 1, 14 - 23, 01.06.2009

Riza Ünsal Hatice Geren İsmail Sevim Riza Ünsal Hatice Geren İsmail Sevim

Öz

Bu çalışma, Menemen, Salihli, Nazilli, Bandırma ve Dalaman lokasyonlarında, dört yıl süre ile yürütülmüştür. Denemede yazlık dilimde yer alan araştırma enstitülerine ait 12 çeşit yer almıştır. Bu çalışmanın amacı, denemede yer alan çeşitlerin Ege Bölgesi koşullarındaki verim performanslarını ve stabilitelerini belirlemek, çeşitlerin bölge içerisinde tavsiye edilebilecekleri çevreleri tespit etmektir. Denemeler tesadüf blokları deneme deseninde dört tekerrürlü olarak kurulmuştur. Ele alınan stabilite parametreleri; çeşitlerin ortalama verimleri, regresyon katsayısı (b), regresyon sabitesi (a), determinasyon katsayısı (R2)’dır. Genel olarak, verimleri deneme ortalamasından yüksek, regresyon katsayısı (b) 1 ve 1’e yakın olan çeşitler stabil çeşitler olarak değerlendirilmiştir. Regresyon katsayısı 1’den büyük, regresyon sabitesi pozitif olan çeşitlerin iyi çevre koşullarına, regresyon katsayısı 1’den küçük ve regresyon sabitesi negatif olanların ise kötü çevre koşullarına adapte olabileceği öngörülmüştür. Araştırma sonucunda, saptanan bütün parametreler ele alındığında bölgede tavsiye edilebilecek stabil çeşitler; Sarıçanak 98, Ege 88 ve Salihli 92 çeşitleridir

Anahtar Kelimeler

Makarnalık buğday, Triticum durum Desf, stabilite

Kaynakça

• Anonim. 2006. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tüik.gov.tr.
• Anonymous. 2000. Durum Wheat Germplasm Improvement for Increased Productivity, Yield Stabilty and Grain Quality in West Asia and Nort Africa (Project 1.2 Report)
• Borlaug, N. E., and C. R. Dowswell. (1997). The acid lands: One of Agriculture’s Lastfrontiers. In: Plant – soil Interactions at Low pH. Moniz, A. C. Et al. (eds.). Brazilian Soil Science Society, Brazil. 5-15.
• Eberhart, S. A. and W. A. Russel. 1966. Stability Parameters for Comparing Varieties. Crop Science, 6: 36-40.
• Finlay, K. W., G. N. Wilkinson. 1963. The Analysis of Adaptation in a Plant Breeding Programme. Aust. J. Agric.Res., 14: 742-754.
• Keser, M., N. Bolat, F. Altay, M. T. Çetinel, N. Çolak ve A. L. Sever. 1999. Çeşit Geliştirme Çalışmalarında Bazı Stabilite Parametrelerinin Kullanımı, Hububat Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, s. 64-69, Konya.
• Kılıç, H., İ. Erdemci, T. Karahan, H. Aktaş, H. Karahan ve E. Kendal. 2006.
• Güneydoğu Anadolu Bölgesi Şartlarında Bazı Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Verim ve Stabiliteleri Üzerine Araştırmalar, Güneydoğu Anadolu Tarımsal Araştırma Ens. Yayın No: 2006/3, Diyarbakır.
• Özberk, I, F. Özberk, A. Atlı, L. Cetin, T. Aydemir, Z. Keklikci, M. A. Onal ve H. J.
• Braun. 2005. Durum wheat in Turkey; yesterday, today and tomorrow. Durum Wheat Breeding: Current Aproaches and Future Strategies. Chapter 33, (Eds.
• C. Royo, M. N. Nachit, N. Difonzo, J. L. Araus, W. H. Pfeiffer and G. A. Slafer). The Howard Press Inc.: USA.
• Özgen, M. 1991. Yield Stability of Winter Barley (Hordeum sp.) Cultivarand Lines. Proc.6 th Int. Barley Gen.Sym.22-27 July., Hensingborg,407-409.
• Singh, A. J., and D. Byerleee. 1990. Relative Variability in Wheat Yields Across Countries and over Years. J. Agric. Econ. 41: 2 – 32.
• Smith, E. L. 1982. Heat and Drought Tolerant Wheats of the Future. In: Proc. Natl. Wheath Res. Conf., Bestwille, M.D. 26-28 Oct. National Association of Wheath Growers Foundation Washington, DC.
• Teich, A. H. 1983. Genotyp-Enviroment Interaction Variances in Yield of Winter Wheath. Cereal Research Communication. 11: 15-20.
• Trethowan, R., and W. H. Pfeiffer. 1999. Wheat Programme. CIMMYT. Mexico
• Yıldırım, M. B., A. Öztürk, F. İkiz ve H. Püskülcü. 1979. Bitki Islahında İstatistikGenetik Yöntemler. Ege Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 20, 217-251