EGE BÖLGESİNDE ANA ÜRÜN KOŞULLARINDA BAZI SOYA GENOTİPLERİNİN VERİM, VERİM ÖĞELERİ VE NİTELİKLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2009, Cilt: 19 Sayı: 1, 34 - 46, 01.06.2009

Eylem Tuğay Nüket Atikyılmaz Eylem Tuğay

Öz

Araştırma Ege Bölgesi’nde ana ürün koşullarına uygun soya genotiplerini belirlemek amacı ile Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Beydere Tohumluk ve Tescil Sertifikasyon Müdürlüğü arazilerinde 2 yıl süreyle yürütülmüştür. Menemen’de 2006 yılında en yüksek verim (342 kg/da) getiren hat ETA 4012 hattıdır. İkinci yıl bu hat Beydere’de dekara 496 kg verim ile ilk sırada yer almıştır. Beydere’de ilk yıl en yüksek verim getiren hat ise dekara 479 kg verim ile ETA 253 hattıdır. Yıllar ve yerler üzerinden deneme ortalaması dekara 313 kg’dır. ETA 4012 hattı 369 kg/da ile standarttan (S4240) sonra ikinci sıradadır. Bu hattın yağ oranı % 16, protein içeriği % 34,5’tur. Linoleik asit değeri de % 52 ile yüksek bir değer vermiştir ve ETA4012 hattı çeşit tescili için önerilmiştir

Anahtar Kelimeler

Soya, Glycine max L., verim, verim komponentleri, kalite

Kaynakça

• Alt, J. L., W. R. Fehr, G. A. Welke, and D. Sandhu. 2005. Phenotypic and molecular analysis of oleate content in the mutant soybean line M23. Crop Sci. 45:1997–2000.
• Anonymous, 2007a. Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations. FAOSTAT. 2007. www.faostat.org
• Anonymous, 2007b. http://www.tuik.gov.tr
• Arıoğlu H., S. Çalışkan, T. Söğüt, H. İncikli, B. Zaimoğlu ve L. Güllüoğlu. 2003. Çukurova Bölgesi İkinci Ürün Koşullarına Uygun Soya (Glycine max mer R.) Çeşit Islahı Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. Tarla Bitkileri Islahı. 13-17 Ekim 2003.
• Arıoğlu, H., B. Zaimoğlu, S. Çalışkan, T. Söğüt, L. Güllüoğlu, M. Arslan, M. E. Çalışkan ve H. Arslantaş Uncu. 2005. İkinci Ürün Koşullarına Uygun Soya (Glycine max. Merr.) Çeşit Islahı Üzerinde Araştırmalar. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül 2005 Antalya. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
• Arslan, B., E. Günel, B. Yıldırım, A.İ. İlbaş, N. Yılmaz, Ö. Dede, 1994. Soya Fasulyesinde (Glycine max L.) Bazı Verim ve Kalite Özelliklerinin Korelasyon ve Path Analizi Üzerinde Bir Araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 1994, 4, 129-137.
• Arslanoğlu F., S. Aytaç ve E. Karaca. 2005. Sinop ve Samsun Lokasyonlarında İkinci Ürün Olarak Üretilen Bazı Soya Çeşitlerinde Verim ve Verim Kriterlerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül 2005 Antalya. Akdeniz Ü. Z. F. Tarla Bitkileri Bölümü.
• Bek D. ve H. Arıoğlu, 2005. Çukurova Koşullarında Farklı Soya Genotiplerinin Adaptasyon ve Verim Potansiyellerinin Saptanması. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül 2005 Antalya. Akdeniz Ü. Z. F. Tarla Bitkileri Bölümü.
• Cinsoy A. S. 1990. Soya Fasulyesinde İlk Bakla Yüksekliği ve Diğer Verim Bileşenlerinin Genetik Özelliklerinin Araştırılması. Doktora Tezi. Ege Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Bornova-İzmir.
• Cinsoy A. S. 1992. Soya fasulyesinde bazı kantitatif karakterlerin kalıtımı. Anadolu J. of AARI. 2 (2): 14-30, Menemen-İzmir.
• Cinsoy A. S., N. Açıkgöz, M. Yaman ve A. Kıtıkı. 1996. Soya fasulyesinde F2 generasyonunda bazı özellikler arasındaki ilişkilerin araştırılması. Anadolu J. of AARI. 6 (1): 1-16, Menemen-İzmir.
• Finlay, K. W. and G. N. Wilkinson. 1963. The Analysis of Adaptation in a Plant Breeding Programme. Aust. Journal Agric. Res. 14, 742-754.
• Göksoy, A. T., Z. M. Turan, A. Karasu ve M. Öz. 2003. Soya Fasulyesinde (Glcine max L.Merrill) Genotip x Çevre İnteraksiyonu, Çeşitli Agronomik Karakterlerin Kalıtımı, Stabilite ve Korelasyon Analizi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler Serisi, No: 26, Bursa.
• Hoffman, W. A. Mudra and W.Plarre. 1971. Lehrbuch der Züchtung Landwirtschaftlicher Kulturpflanzen Band 2 Spezieller Teil.
• Hossain, M. A., L. Rahman and A. K. M. Shamsuddin. 2003. Genotype-Environment Interaction and Stability Analysis in Soybean. Journal of Biological Sciences 3 (11): 1026-1031, 2003.
• Kevseroğlu, K. ve A. Üstün. 1987. Soyada Ekim Zamanı ve Ekim Derinliğinin Çıkışa Etkisi. Ziraat Mühendisliği, 202-203, 23-26.
• Maesen, L. J. G. and Somaatmadja. 1992. Plant Resources of South- East Asia. No. 1, Pulses. Prosea Foundation, Bogor, Indonesia, 1990/1992.
• Primomo, V. S., D. E. Falk, G. R. Ablett, J. W. Taner and I. Rajcan. 2002. Genotype x Environment Interactions, Stability, and Agronomic Performance of Soybean with Altered Fatty Acid Profiles. Crop Sci. 42: 37-44.
• Rahman, S., T. Kinoshita, T. Anai and Y. Takagi. 2001. Combining Ability in Loci for Oleic and Low Linolenic Acids in Soybean. Crop Sci. 41: 26-29.
• Rahman, S., T. Anai, T. Kinoshita and Y. Takagi. 2003. A Novel Soybean Germplasm with Elevated Saturated Fatty Acids. Crop Science 43: 527-531.
• Rao, M. S. S., B. G. Mullinix, M. Rangappa, E. Cebert, A. S. Bhagsari, V. T. Sapra, J. M. Joshi and R. B. Dadson. 2002. Genotype x Environment Interactions and Yield Stability of Food-Grade Soybean Genotypes. Agronomy Journal 94:72-80.
• Schuster, W. 1985. Soyabohne. Lehrbuch der Züchtng Landwirtschaftlicher Kulturpflanzen. Band 2, Spezieller Teil, S. 175-185. Paul Parey.
• Söğüt T., F. Öztürk, M. G. Temiz. 2005. Farklı Olgunlaşma Grubuna Dahil Bazı Soya Çeşitlerinin Ana ve İkinci Ürün Koşullarındaki Performanslarının Karşılaştırılması. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül 2005 Antalya. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
• Üstün A., N. Aydın, H. Olgun, M. Hakan, A. Eren, M. Babaoğlu ve H. Aslan. 2003. Bazı Soya Çeşitleri Arasındaki Benzerliklerin Discriminant ve Cluster Analizleri ile Belirlenmesi ve Çeşitlerin Stabilitesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. Tarla Bitkileri Islahı. 13-17 Ekim 2003.
• Vega Claudia R. C., F. H. Andrade, V. O. Sadras, S. A. Uhart, and O. R. Valentinuz. 2001. Seed Number as a Function of Growth. A Comparative Study in Soybean, Sunflower and Maize. Crop Sci. 41: 748-754.