TERMİNATÖR GEN TEKNOLOJİSİ VE BİYOÇEŞİTLİLİK ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ

Yıl 2008, Cilt: 18 Sayı: 2, 55 - 61, 01.12.2008

Şahin Dere Ahmet Aygün Ahmet Aygün

Öz

Biyoteknolojik alanlardaki ilerlemeler, yetkisiz kullanımlardan genetik materyalin korunmasını sağlayan ve üreticiler tarafından kendi kaynaklarıyla üretmiş oldukları tohumların kullanımını önleyen gen manipülasyon (gen üzerinde değişiklik yapma) tekniklerini kullanılabilir hale getirmiştir. Bununla birlikte, tarımsal araştırma ve geliştirme programları içersinde yeni çıkan yenilikçi değerlere sahip çıkarak bunlardan en üst düzeyde faydalanmaya imkân tanımaktadır. Bu teknikler genetik kullanımı sınırlandırılmış teknolojiler (GURTs) olarak bilinmektedir. Bu teknolojinin kullanımı ile her yıl yeni tohum almak için mali gücü olmayan ve kendi tohumlarını kendisi karşılamak zorunda olan küçük çiftçilere zarar verecektir. Bu teknolojinin amacı kaynağında tohum üretimini kontrol etmektir. İlaveten, çiftçilerin sürekli büyük firmaların istedikleri çeşitleri ekmek zorunda kalacak olmaları nedeniyle bitki gen havuzunda daralmalar olacaktır. Aynı zamanda çoğu tehlike düzeyinde olan bazı genlerin kültür bitkilerine aktarılması şeklinde olan yatay gen kaçışı ihtimalini de ortaya çıkaracaktır

Anahtar Kelimeler

Terminatör, tohum, teknoloji koruma sistemi, biyoçeşitlilik

Kaynakça

• Açıkgöz, N. ve N. Açıkgöz. 1999. Transgenik çeşitler, Islahçı Hakları ve Ternimator teknolojisi. Anadolu Dergisi, 9 (1) s: 95-96.
• Anonymous. 1999a. Terminator Gene Halt A Major U-Turn. Science/Technolgy. BBC Online Network. England.
• Anonymous. 1999b. Terminator Technology For Transgenic Crops. Virginia Cooperative Extension. USA.
• Anonymous. 2001. Impact of Genetic Use Restriction Technology (Gurts) on the Envinronment. Statement Of The Swiss Expert Committe For Biosafety (EFBS), Berne, Switzerland.
• Anonymous. 2003a. Terminator Seed Technology. Genetically Enginered Organisms. Public Issues Education Project. Cornell Cooparative Extension.
• Anonymous. 2003b. Terminator Technology For Transgenic Crops. Virginia Cooperative Extension, USA.
• Anonymous. 2004.Terminator Seed Technology. Genetically Engineered Organism. Public Education İssues Project. Cornell Cooparative Extension, USA.
• Anonymous. 2005a. Tarımsal Biyolojik Çeşitlilik. Genetik Kullanımı Kısıtlama Teknolojileri (GURTs). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı – Doğa Koruma Daire Başkanlığı Biyolojik Çeşitlilik ve Gen Kaynakları Şubesi, Biyolojik Çeşitlilik Ulusal Web Sitesi.
• Anonymous. 2005b. The Threat of Terminator Gene Technology To Farmers And Food Biodiversity. Rural Advancement Foundadation International, (RAFI), Ottowa, Canada.
• Cummins. J. 2005. More Erosion of Farmer’s Right. Science for Peace Bulletin May 2005 Volume 25, Issue 2.
• Crouch, M. L. 1998. How The Terminator (Gene) Terminates: An Explanation For The Non-Scientist of A Remarkable Patent For Killing Second Generation Seeds of Crops Plants. Occasional Paper, Edmonds Institute, Washington, University of Indiana, Department of Biology website
• Crouch, M. L. 1999. How The Life Science İndustries Plan To Disable Seeds:Terminator And Beyond.Forests, Trees And People.Newsletter No: 39
• Dimech, A. 2005. The Terminator. The Story Behind Genetic Seed Sterility Technology. A. D. Online. accesed on January 8, 2006. http://www.adonline.id.au/terminator
• Fletcher, R. 1999. Technology Protection System or Terminator Gene. The Australian New Crops Newsletter.
• Goeschil, T. ve T. Swanson. 2003. The development impact of genetic use restriction technologies:a forecast based on the hybrid crop experience. Envinronment and Development Economics 8: 149-165.
• Johnson, G. 1999. Monsanto Should Renounce The Terminator. On Science. Txtwriter Inc. Home Page. St. Louis, Missouri 63130, USA.
• Mazhar, F. 1999. Destructive Consequences Of Controlling Plant Gene Expression Or Termınator Technology For Food Security And Biodiversity. “Pre-SBSTTA-4 Consultative Workshop" organized by IUCN, 25 May 1999.
• Oliver, M. J., J. E. Quiseberry, N. Trolinder, L. Glover ve D. L. Keim. 1998. “Control of Plant Gene Expression”, US Patent Number 5,723,765, March 3,1998.United States Patent and Trademarks Office.
• Srinivasan, C. S. ve C. Thirtle. 2000. Policy Arena Understanding The Emergence of Terminator Technologies. Journal of International Development J. Int. Dev. (12), 1147-1158.
• Visser, B., I. Van Der Meer, N. Louwaars, J. Beekwilder ve D. Eato. 2001. The Impact of Terminator Technology. Biotechnology and Development Monitor, No: 48, P. 9-12.