TÜRKİYE'DE PAMUKTAKİ Verticillium dahliae Kleb. İZOLATLARI İÇERİSİNDEKİ PATOTİP GRUPLARI

Yıl 2007, Cilt: 17 Sayı: 1, 16 - 42, 01.06.2007

Mehmet Erhan Göre Hale Esen Aysel Bars Doğan Gözcü Nedim Altın Oktay Erdoğan

Öz

Türkiye’de Verticillium dahliae’da patotip çeşitliliğinin konu alındığı çalışmada, 2004 yılında 17 ilde pamuktan elde edilen 302 izolattan oluşan bir koleksiyon incelenmiştir. İki patotip bulunmuş ve bunlar uluslararası referans strainlerle döken ve dökmeyen olarak tanılanmıştır. Döken izolatların %93’ü Türkiye’nin Ege bölgesinden, dökmeyen izolatların %77’si ise Çukurova ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden elde edilmiştir. Patotiplerin virulensliklerindeki farklılıklar patojenisite testleriyle ortaya konmuştur. Dökmeyen patotipe ait izolatların büyük bölümü pamukta daha önce dökmeyen patotip için belirtilen belirtilerle benzer olan ve zayıfla orta arasında değişen belirtilere neden olmuştur. Bunun aksine döken izolatların tümü yapraklarda şiddetli belirtilere, gelişmenin engellenmesine ve genellikle ölümlere yol açmıştır. Bu çalışmanın sonuçları ayrıca her iki patotipe ait Ege bölgesi izolatlarının diğer bölge izolatlarına göre daha virulent olduğunu ortaya koymuştur. Bu niteliği ile çalışma Türkiye’de aynı patotip grubu içerisinde virulenslikte bölgesel farklılıkların bulunduğunu ortaya koyan ilk kayıt olma özelliği taşımaktadır

Anahtar Kelimeler

Pamuk, Verticillium dahliae Kleb., patotipler

Kaynakça

• Alabouvette, C., and P. Bremeersch. 1975. Deux maladies nouvelles en France dans les cultures de tournesol. Compte Rendus des Seances de I’ Academie d’ Agriculture de France 61, 626-636.
• Bao, J. R., J. Katan, E. Shabi, and T. Katan. 1998. Vegetative-compatibility groups in Verticillium dahliae from Israel. Eur J Plant Pathol 104:263-269.
• Barrow, J. R. 1970. Critical requirements for genetic expression of Verticillium wilt tolerance in Acala cotton. Phytopathology, 60: 559-560.
• Bell, A. A. 1992. Verticillium wilt. In: Hillocks, R. J. (ed.) Cotton Diseases. CAB International, Wallingford, UK, pp. 87-122.
• Biçici, M., and S. Kurt. 1998. Etiology, Incidence ve Prevalence of Cotton Wilt Disease ve Strains of the Wilt Pathogen in Cukurova. Proceedings of the World Cotton Research Conference-2, ”New Frontiers in Cotton Research, Vol. II, 914-918, Athens, Greece.
• Blanco-Lopez, M. A., J. Bejarano-Alcazar, J. M. Malero-Vera, and R.M. JimenezDiaz. 1989. Current status of Verticillium wilt of cotton in southern Spain: pathogen variation ve population in soil. In: Tjamos, E. C. ve Beckman, C. H. (eds) NATO ASI Series H Cell Biology. Vascular Wilt Diseases of Plants, Vol. 28, Springer-Verlag, Berlin, pp. 123-132.
• Bora, T., ve Đ. Karaca. 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Ü. Z. F. Yardımcı Ders Kitabı. Yayın No: 167 Bornova, 43.
• Bugbee, W. M., and J. T. Presley. 1967. A rapid inoculation technique to evaluate the resistance of cotton to Verticillium albo-atrum. Phytopathology 57: 1264.
• Daayf, F., M. Nicole, and J. P. Geiger. 1995. Differentiation of Verticillium dahliae populations on the basis of vegetative compatibility ve pathogenicity on cotton. Eur. J. Plant Pathol. 101: 69-79.
• Derviş, S., and M. Biçici. 2005. Vegetative Compatibility Groups in Verticillium dahliae Isolates from Cotton in Turkey. Phytoparasitica 33 (2): 157-168.
• Elena, K. 1999. Genetic relationships among Verticillium dahliae isolates from cotton in Greece based on vegetative compatibility. Eur J Plant Pathol 105: 609-616.4 Esentepe, M. 1979. Adana ve Antalya illerinde pamuklarda görülen solgunluk
• hastalığının etmeni, yayılışı, kesafeti ve zarar derecesi ile ekolojisi üzerinde araştırmalar. Đzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi No: 32, s: 45.
• Esentepe, M., A. Karcılıoğlu, E. Sezgin, ve E. Onan. 1982. Ege bölgesinde pamuk solgunluk hastalığa (Verticillium dahliae Kleb.) şiddeti ile verim eksilişi arasındaki ilişkinin saptanması üzerinde araştırmalar. Türkiye Fitopatoloji Derneği. III. Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bilimleri: 145-151.
• Evans, G. 1971. Influence of weed hosts on the ecology of Verticillium dahliae in newly cultivated areas of the Namoi Valley, New South Wales. Annals of Applied Biology 67, 169-175.
• Friebertshauser, G. E., and J. E. Devay. 1982. Differental effects of the defoliating ve nondefoliating pathotypes of Verticillium dahliae upon the growth ve development of Gossypium hirsudum. Phytopathology 72: 872-877.
• Gencer, O., F. Coşkuntuncel, N. Tarımer ve A. Josef. 1998. Adana Đli I. Tarım Şurası, Pamuk Tarımı Alt Komisyon Raporu, Adana. Goidanich, G. 1934. La moria delgi Aceri. Italia Agricultura 71, 1043-1055.
• Göre, M. E. 2007. Vegetative Compatibility ve Pathogenicity of Verticillium dahliae Isolates from the Aegean Region of Turkey. Phytoparasitica 35 (3): 222-231.
• Göre, M. E., H. Dündar, O. Erdoğan, Đ. Ekşi, ve A. Sağdemir. 2004. Bazı Pamuk Çeşitlerinin Solgunluk Hastalığı Etmenine (Verticillium dahliae Kleb.) Karşı Duyarlılıklarının Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi, 8-10 Eylül 2004, Samsun, sayfa 161 (Oral).
• Hanson, L. E. 2000. Reduction of Verticillium wilt symptoms in cotton following seed treatment with Trichoderma virens. The Journal of Cotton Science, 4: 224-231.
• Harem, E. 2003. Türkiye’de tescil edilen yerli ve yabancı pamuk çeşitleri ve özellikleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Nazilli Pamuk Araştırma Ensitüsü, Yayın No:63, 105 s.
• Harrison, J. A. C., and I. Isaac. 1969. Survival of the causal agents of early dying disease (Verticillium wilt) of patatoes. Annals of Applied Biplogy 63, 277- 288. Isaac, I. 1959. Verticillium wilt of lucerne. NAAS Quarterly Review 46, 75-79.
• Joaquim, T. R., and R. C. Rowe. 1990. Reassessment of vegetative compatibility relationships among strains of Verticillium dahliae using nitrate-nonutilizing mutants. Phytopathology 80: 1160-1166.
• Karaca, Đ., S.Ceylan, and A. Karcılıoğlu. 1973. The importance of cotton seed in the dissemination of verticillium wilt. J Turkish Phytopath 2 : 30-33.
• Karaca, Đ., A. Karcılıoğlu, and S. Ceylan. 1971. Wilt disease of cotton in the Ege Region of Turkey. J. Turkish Phytopat. 1: 4-11.
• Karcılıoğlu, A., E. Onan ve E. Sezgin. 1992. Bazı pamuk çeşitlerinin Verticillium dahliae Kleb. Fungusunun neden olduğu solgunluk hastalığına karşı duyarlılıklarının saptanması üzerinde araştırmalar. Đzmir. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı No: 22-23, s. 138.
• Kaymak, F., M. Şimşek, ve M. Ünal. 1976. Pamuk çeşitlerinin solgunluk hastalığına mukavemetlerinin tespiti. Proje No: 62/105-814-B1.S:195. Nazilli Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü Araştırma Peoje ve Sonuçları. s. 195-205.
• Kocatürk, S., ve A. Karcılıoğlu. 1979. Ege bölgesinde Verticillium spp. fungusunun konukçuları ve türlerinin tespiti üzerinde çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 19:237-242.
• Korolev, N., and T. Katan. 1997. Improved medium for selecting nitrate-nonutilizing (nit) mutants of Verticillium dahliae. Phytopathology 87: 1067-1070.
• Korolev, N., J. Katan, and T. Katan. 2000a. Vegetative compatibility groups of Verticillium dahliae ve their regional distribution in Israel. In: Tjamos, E. C., Rowe, R. C., Heale, J. B., ve Fravel, D. R., (eds) Advances in Verticillium Research ve Disease Managenent. APS Press, St. Paul, Minnesota, USA.
• Korolev, N., J. Katan, and T. Katan. 2000b. Vegetative compatibility groups of Verticillium dahliae in Israel: their distribution ve association with pathogenicity. Phytopathology 90: 529-536.
• Korolev, N., E. Peres-Artes, J. Bejarano-Alcazar, D. Rodriguez-Jurado, J. Katan, T. Katan, and R. M. Jimenez-Diaz. 2001. Comparative study of genetic diversity ve pathogenicity among populations of Verticillium dahliae from cotton in Spain ve Israel. Eur. J. Plant Pathol. 107: 443-456.
• Kurt, S., and M. Biçiçi. 1998. Development of Verticillium dahliae in Cotton Plants Grown in Cukurova ve Reaction of the Some Cultivars to Wilt. Proceedings of the World Cotton Research Conference-2, ”New Frontiers in Cotton Research”, Vol. II, 919-922, Athens, Greece.
• Mert, M., S. Kurt, ve O. Gencer. 2001. Bazı Pamuk Hat ve Çeşitlerinin (Gossypium hirsutum L.) solgunluk Hastalığına (Verticillium dahliae Kleb.) Tepkisi ile Bunların Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt II (Endüstri Bitkileri), 193-197, Tekirdağ.
• Nadakavukaren, M. J., and C. E. Horner. 1959. An alcohol agar medium selective for determining Verticillium microsclerotia in soil. Phytopathology 49: 527-528.
• Oingii, L., and S. Chiyi. 1990. Species, physiological form ve vegetative compatibility group of cotton Verticillium wilt pathogen in China. In: proceedings of the Fifth International Verticillium Symposium. Leningrad, USSR, p. 17.
• Onan, E., and A. Karcılıoğlu. 1998. Pathotypes of Verticillium dahliae from cotton in Aegean region ve Review of Verticillium Wilt tolerance in Nazilli 84 cotton. J Turkish Phytopath 27: 113-120.
• Pegg, G. F. 1984. The impact of Verticillium diseases in agriculture. Phytopathol Mediterr 23: 176-192.
• Price, D. W. 1976. passage of Verticillium albo-atrum propagules through the alimentary canal of the bulb mite. Phytopathology 66, 46-50.
• Sağır, A., F. Tatlı, ve B. Gürkan. 1995. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Pamuk Ekim Alanlarında görülen hastalıklar üzerinde çalışmalar. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, 27-29 Nisan 1995. Şanlıurfa.s: 5-9.
• Saydam, C., M. Copçu, and E. Sezgin. 1973. Studies on the inoculation techniques of cotton caused by Verticillium dahliae Kleb. I. investigation on the laboratory inoculation techniques. J Turkish Pyhtopath 2: 89-75.
• Schnathorst, W. C., and G. Evans. 1971. Comparative virulence of American ve Australian isolates of Verticillium Albo-atrum in Gossypium hirsutum. Plant Dis Reptr 55: 977-980.
• Schnathorst, W. C., and G. S. Sibbett. 1971. The relation of strains of Verticillium albo-atrum to severity of verticillium wilt in Gossypium hirsutum ve Olea euopaea in California. Plant Dis Reptr.55: 780-782.
• Schnathorst, W. C., T. A. Reeve, and D. Fogle. 1975. Verticillium dahliae strains in cotton in the Pahrump valley, Nevada. Plant Dis Reptr 59: 863-865.
• Schnathorst, W. C. 1969. Serological relationships among several Verticillium spp. ve their virulence in cotton plants. Proceedings of the Beltwide Cotton Production Research Conference. New Orleans, Louisiana, pp. 31-32.
• Schnathorst, W. C., and O. E. Mathre. 1966a. Cross protection in cotton by strains of Verticillium albo-atrum. Phytopathology 56, 1204-1209.
• Schnatorst, W. C., and D. E. Mathre. 1966b. Host range ve differentiation of a severe form of Verticillium albo-atrum in cotton. Phytopathology, 56: 1155-1161.
• Sezgin, E., A. Karcılıoğlu, and Ü. Yemişçioğlu. 1982a. Investigations on the effects of some cultural applications ve antagonistic fungi on Rhizoctonia solani Kühn. ve Verticillium dahliae Kleb. in the Aegean Region I. Efffects of crop rotation ve fertilizations. J Turkish Phytopath 11: 41-54.
• Sezgin, E., A. Karcılıoğlu, and Ü. Yemişçioğlu. 1982b. Investigations on the effects of some cultural applications ve antagonistic fungi on Rhizoctonia solani Kühn. ve Vertcillium dahliae Kleb. in the Aegean Region II. Effects of herbicides ve antagonistic fungi. J Turkish Phytopath 11:79-91.
• Sezgin, E., A. Karcılıoğlu, ve M. Esentepe. 1985. Üre gübrelemesi ile pamuklarda vertisilyum solgunluğunu önleme imkanları üzerinde araştırmalar. Doğa Bilimleri Dergisi, Seri D 2 9: 359-366.
• Strausbaugh, C. A., M. N. Schroth, A. R. Weinhold, and J. G. Hancock. 1992. Assesment of vegetative compatibility of Verticillium dahliae tester strains ve isolates from California potatoes. Phytopathology 82: 61-68.
• Zhengjun, P. N., P. N. Ahcar, and G. Benkang. 1998. Vegetative compatibility groupings of Verticillium dashliae from cotton in mainlve China. Eur J Plant Pathol 104: 871-876.