SAKIZ AĞACI (Pistacia lentiscus var. chia Duhamel)’NIN IN VITRO MİKROÇOĞALTIMI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

Yıl 2005, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 15, 01.06.2005

Tuncer Taşkın Abdullah İnal

Öz

Bu çalışmada, ülkemizde sayısı giderek azalan Sakız ağacı (Pistacia lentiscus L. var. chia)’ nın apikal sürgün uçları in vitro koşullarda farklı hormon konsantrasyonları içeren MS (Murashige ve Skoog, 1962) ve B5 (Gamborg ve ark., 1968) DKW (Driver ve Kuniyuki, 1984) ortamları orijinal ya da modifikasyonlar yapılarak ve antioksidantlar ilave edilerek hazırlanan ortamlarda kültüre alınmışlardır. Yaşlı ağaçlar ve genç fidanlardan alınan materyalde fenolik bileşiklerin etkisinden dolayı gelişebilir özellikte rejenere sürgün veya organojenez oluşmamıştır

Anahtar Kelimeler

Sakız ağacı, Pistacia lentiscus L., bitki doku kültürleri, sürgün-ucu kültürleri

Kaynakça

• Abousalim, A. 1990. Micropropagation and Micrografting of Pistachio (P. vera L. and P. atlantica Desf). PhD Thesis, Department of Horticulturae. Wye College, University of London, UK.
• Acar, I. 1988. (Pistacia lentiscus L. var. chia) sakızı üretiminin geliştirilmesine esas olmak üzere sakızın fiziko-kimyasal yönden incelenmesi , Ormancılık Araştırma Ens. , Teknik Rap. Ser. No.35.
• Barghchi, M. and P. G. Alderson. 1983. In vitro propagation of Pistacia vera L. from seedling tissues. J. Hortic. Sci. 58: 435–445.
• Barghchi, M., and P. G. Alderson. 1985. In vitro propagation of Pistacia vera L. and the commercial cultivars Ohadi and Kalleghochi. Journal of Horticultural Science, 60 (3): 423–430.
• Barghchi, M., and P. G. Alderson. 1989. Pistachio (Pistacia vera L.) In BAJAJ, YPS (ed), Biotechnology in agriculture and forestry, Vol. 5, Trees II, PP 68–98, Spring–Verlag, Berlin, Heidelberg.
• Barghchi, M., and A. Martinelli. 1984. In vitro propagation of mature Pistacia vera varieties of Kerman (female) and Peter’s (male) Pistachio. Abstract 75. Plant tissue Culture and its agricultural applications. 41 st. Conference in the easter school serries in agricultural science. Universty of Nothingham.
• Barghchi, M. 1985 a. In vitro culture of mature commercial Pistacia vera L. cultivars. Proc.Inter. Plant Prop’s, Soc., 35: 331–333.
• Barghchi, M. 1985 b. In vitro micropropagation Pistacia rootstocks cultivars. Proc.Inter. Plant Prop’s, Soc., 35: 334–337.
• Baytop, T. 1984. Türkiyede Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün). Đst. Üniv. Ecz. Fak. Yay. No. 3255, Ecz. Fak. No. 40, Istanbul.
• Browicz, F. A. 1987. Pistacia lentiscus L. var. chia (Anacardiaceae) on Chios island,Pl. Sys.Evol., 155: 189-195.
• Bustamante-Garcia, M. A. 1984. Micropropagation and Rejuvenation of Pistacia Species and Mechanism by which Light Influences Root Initiation. PhD Thesis, University of California, Davis USA.
• Davis, P. H. 1966. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Univ. Of Edinburgh, vol. 2.
• Driver, J. A., and A. H. Kuniyuki. 1984. In vitro propagation of Paradox walnut rootstock. Hort Science,19: 507-509.
• Gamborg. O. L., R. A. Miller, and K. Ojima. 1968 Nutrient requirements of suspension culture of soybean root cells. Exp. Cell Res, 50: 151-158.
• Isfendiyaroğlu, M. 1999. Sakız ağacı’nın (Pistacia lentiscus var. Chia Duham.) çelikle çoğaltılması ve kök oluşumunun anatomik–fizyolojik incelenmesi üzerine araştırmalar. Ege Üniv. Fen Bil. Ens. Doktora Tezi, Izmir, Türkiye.
• Hepcan, Ş. 1992. Izmir çevresinde kıyı şeridi bitki örtüsü içinde yer alan bazı bitkilerin çeliklerinin köklenmesi üzerine araştırmalar, Yüksek Lisans Tezi, E. Ü. Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Bornova, 57 s.
• Karakır, N. ve M. Đsfendiyaroğlu. 1993. Sakız ağacı yetiştirme tekniği. TYUAP EgeMarmara Dilimi Bahçe Bitkileri Grubu ABAV Toplantısı, 9-11 Kasım 1993, Menemen, Izmir.
• Martinelli, A. 1988. Use of In vitro techniques for selection and cloning of different Pistacia species. Acta Horticulturae. 227, pp 2.
• Mederos, S. M., M. I. Trujillo, and I. Lopez. 1994. Micropropagation of Pistachio: Pistacia vera cv. Mateur. Plant Tissue Cult. 4 (2): 111-116.
• Mederos, S. M., M. I. Trujillo, and I. Lopez. 1997. Effects of Nutrient Media on the In Vıtro Establishment of Shoots of Pistacia atlantica Desf. Seedlings. Tr. J. of Agr. and Forestry, 21: 345-348.
• Mederos, S. M., and M. I. Trujillo. 1999. Elimination of Browning Exudate and in vitro development of shoots in Pistacia vera L. cv. Mateur and Pistacia atlantica Desf. Culture. ACTA Soc. Bot. Pol., Vol. 68, No. 1: 21-24.
• Murashige, T., and F. Skoog. 1962. A revised medium for Rapid Growth and Bio Assay with Tobacco Tissue Cultures. Physiol Plant., 15: 473–497.
• Onay, A., C. E. Jefree, and M. M. Yeoman. 1995. Somatic Embriyogenesis in Cultured Immature Kernels of Pistachio, Pistacia vera L. Plant Cell Rep. 15: 192–195.
• Onay, A. 1996. In vitro organogenesis and embriyogenesis of Pistachio, Pistacia vera L. PhD. Thesis, University of Edinburgh, UK.
• Onay, A. 2000. Micropropagation of Pistachio From mature trees. Plant Cell, Tiss and Org. Cult 60: 159–162.
• Perikos, J. 1993. The Chios Gum Mastic, Print All Ltd., Athens Greece, 95 p.
• Pontikis, C.A. 1985. In vitro propagation of Pistacia terebinthus L. Plant Propagator 30: 14–15.
• Quoirin, M., and P. Lepoivre. 1977. Improved Medium for in vitro culture of Prunus sp. Acta Hort., 78: 437-442.
• Taşkın, T., D. Çobanoğlu, S. Namlı, and D. Başaran. 1996a. Production of Regenerate Seedlings with Meristem Culture Techniques in Pistacia vera L.cv. Siirt. Acta Bot. Ind. 24: 239-243.
• Taşkın, T., D. Çobanoğlu, G. Çolak, S. Namlı, D. Başaran, and T. Gaspar. 1996b. Plant Regeneration Through Somatic Embriyogenesis in Pistacia vera. Saussurea 27: 59–65.
• Whitehouse, W. E. 1957. The pistacio nut-a new crop for the western United States, Economic Botany, 11 (4): 281-321.
• Yücel, S., A. Onay, G. Çolak, and D. Başaran. 1991. The researches of obtaining from Pistacia vera L. apical bud nodal bud by micropropagation. Acta Horticulturae, Plant Biotechnology 289: 167–168.
• Zohary, M. 1952. Amonographical study of the genus Pistacia, Palestine J. Bot., Jerusalem series, 5 (4): 187-228.