ESSENTIAL OIL COMPOSITION, ANTIBACTERIAL ANTIFUNGAL AND ANTIOXIDANT CAPACITY OF WILD

Yıl 2005, Cilt: 15 Sayı: 1, 61 - 72, 01.06.2005

Bintuğ Öztürk Sibel Konyalıoğlu Gözde Kantarcı Damla Çetinkol

Öz

It has been reported that the Lavandula stoechas L. subsp. stoechas, known as “karabaşotu”, naturally spreading in Đzmir province, has been used for centuries in the Anatolian folk remedy for its antiseptic and wound healing effects. The aerial parts of the research material have been distilled and the yield of the isolated pale yellow essential oil amounted 1.1 %. The result of the GC-MS analysis shows that 8 of the 26 components have been identified, representing 91.63 % of the essential oil and the main component has been found as camphor (43.47%). The Total Antioxidant Capacity (TAC) of the essential oil has been determined with the Phosphomolibdenum Method and it was found to be equivalent to 13.315 ± 1.891 Ort +S.H. m mol. α-tocopherol acetate. The antibacterial and the antifungal activities of the essential oil have been studied with the Disc Diffusion Method. Greater antibacterial effect on Proteus vulgaris ATCC 6897 compared with standart antibiotics was observed and the level of antifungal effect on Candida albicans ATCC 10239 was found similar to Nistatine. The antifungal and the antioxidant activities of the essential oil obtained from this taxa have been reported here for the first time.

Anahtar Kelimeler

L. subsp. stoechas, Lavandula, Lavander, essential oil, campfor, gas cromatography, antibacteriel, antifungal, antioxidant

İZMİR YÖRESİNDEKİ YABANİ Lavandula stoechas L. subsp. stoechas TAKSONUNDAN ELDE EDİLEN UÇUCU YAĞIN BİLEŞİMİ, ANTİBAKTERİYEL, ANTİFUNGAL VE ANTİOKSİDAN KAPASİTESİ

Öz

İzmir civarında doğal yetişen, halk arasında “karabaşotu” adıyla bilinen Lavandula stoechas L. subsp. stoechas’ın, yüzyıllardır Anadolu halk hekimliğinde antiseptik ve yara iyi edici gibi etkileri başta olmak üzere farklı rahatsızlıkların tedavisinde kullanıldığı kayıtlıdır. Çalışma materyalinin toprak üstü kısımları distillenerek uçucu yağı elde edilmiş ve % 1.1 oranında uçucu yağ içerdiği tespit edilmiştir. Yapılan GC-MS analizinde saptanan 26 bileşikten uçucu yağ’ın % 91.63’üne karşılık gelen 8 tanesi tanımlanmış ana bileşen % 43.47 ile kafur olarak saptanmıştır. Elde edilen uçucu yağın total antioksidan kapasitesi (TAK), spektrofotometrik fosfomolibden yöntemi ile 13.316 + 1.891 Ort +S.H. m mol. α-tokoferol asetata ekivalan düzeyde belirlenmiştir. Uçucu yağın antibakteriyel antifungal etki çalışmaları disk difüzyon yöntemiyle yapılmış ve Proteus vulgaris’e (ATCC 6897) standart antibiyotiklerden daha kuvvetli antibakteriyel, Candida albicans ATCC 10239 fungusuna karşı Nistanin’e yakın düzeyde antifungal etki gösterdiği saptanmıştır. Bu taksona ait uçucu yağın antifungal ve antioksidan potansiyeli ilk kez tarafımızdan ve bu çalışmada ortaya konmuştur

Anahtar Kelimeler

Lavandula stoechas L. subsp. stoechas, Lavanta, Lavandula, uçucu yağ, kafur, gaz kromatografisi, antibakteriyel, antifungal, antioksidan

Kaynakça

• Adams, R. P. 1995. Identification of Essential Oils Components by Gas Chromatography / Mass Spectroscopy. Allured Pub. Corp.Carol Stream Illinois.
• Anonymous. 1996. European Pharmacopoeia. 3. Edition, 1996. Consil of Europa, Strasbourg. 121.
• Anonymous. 1990. National Committee for Clinical Lab. Standards, Approved Standard M7-A2. NCCLS, Villanova, PA. 1990.
• Baytop, T. 2000. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi – Geçmişte ve Bugün. Nobel kitap Evi. istanbul. 284, 285.
• Ceylan, A., 1997. Tıbbi Bitkiler-II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 481: 144-161.
• Davis, P. H., (Ed.) 1982. The Flora of Turkey and The East Aegean Islands. The University Press. Edinburgh. 7: 76,77.
• Gamez, M. J., J. Jimenez, S. Risco, and A. Zarzuelo. 1987. Hypoglycemic activity in various species of genus Lavandula Part I: Lavandula stoechas L. and Lavandula multifida L. Pharmazie. 42: 706, 707.
• Gilani, A. H., N. Aziz, M. A. Khan, F. Shaheen, Q. Jabeen, B. S. Siddiqui, and J. W. Herzig. 2000. Ethnopharmacological evaluation of the anticonvulsant, sedative and antispasmodic activities of Lavandula stoechas L. J. of Ethnopharmacol. 71: 161-167.
• Goren, A., G. Topcu, G. Bilsel, M. Bilsel, Z. Aydogmus, and J. M. Pezzuto. 2002. The chemical constituents and biological activity of essential oil of Lavandula stoechas ssp. Stoechas. Z Naturforsch [ C ] 57 (9-10): 797-800.
• Gülçin, i., i. G. Şat, Ş. Beydemir, M. Elmastaş, and Ö. i. Küfrevioğlu. 2004. Comparison of antioksidant activity of clove (Eugenia carophyllata Thunb) buds and lavander (Lavandula stoechas L.). Food Chemistry. 87: 393-400.
• Priete, P., M. Pineda, and M. Aguilar. 1999. Specktrophometric Quantiation of Antioxidant Capacity through the Formation of a Phosphomolybdenum complex : Specific Application to the Determination of Vitamin E. Analytical Biochemistry. 269:337-341.
• Sauer, E., N. Zeybek, U. Zeybek ve B. Saygıner. 1996. iletim Demetli Bitkilerin Tayin Anahtarları. Ege Üniversitesi Basım Evi. Bornova. IZMiR. 272.
• Skoula, M., C. Abidi, and E. Kokkalou. 1996. Essential Oil Variation of Lavandula stoechas L. ssp. stoechas growing Wild in Crete (Greece). Biochemical Systematics and Ecology. 24: 255-260.
• Şarer, E., K. H. C. Başer, and N. Güler (eds.). 1993. Some Lavandula species, their essential oil content and the main components of the oils. Essential oil, 20.
• Tanker, M. ve N. Tanker. 1990. Farmakognozi, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No. 65. Cilt-2: 301, 302.
• Tanker, N., E. Şarer ve V. Başaran. 1977. Lavandula stoechas L. Bitkisinin Uçucu Yağı Üzerinde Farmakognozik Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Mecmuası. 7: 61-66.
• Ulubelen, A., N. Gören, and Y. Olcay. 1988. Longipinen derivatives from Lavandula stoechas. Phytochemistry, 27: 3966, 3967.
• Ulubelen, A., Y. Olcay. 1989. Triterpenoids from Lavandula stoechas. Fitoterapia, 60: 475, 476.
• Zeybek, U. 1999. Aromaterapi ve Aromakozmetikte Kullanılan Uçucu Yağlar. Defne Esensia Yayınları. 9, 31. Izmir.