Patateste Rhizoctonia solani’ye Karşı Trichoderma Türlerinin Etkinliği ve Bazı Fungisitlerle Birlikte Kullanılması

Yıl 2013, Cilt: 23 Sayı: 1, 12 - 31, 03.07.2013

M. Hadi Aydın Gülay Turhan

Öz

Rhizoctonia solani patateste kök boğazı
nekrozu ve siyah siğil hastalığına neden olan önemli bir patojendir. Bitkinin
stolon ve gövdesinde lezyonlara yol açarak gelişme geriliğine ve büyük verim
kayıplarına; yine yumru üzerinde oluşturduğu siyah siğiller, çatlamalar ve
şekil bozuklukları ile kalite ve pazar değeri kayıplarına neden olmaktadır.
Fungus, tohum ve toprak kökenli olup mücadelesi genellikle zor ve pahalıdır. Çalışma, sera ve laboratuvar koşullarında 2006-2008
yıllarında yürütülmüştür. Bu çalışmada, R. solani’ye karşı antagonistik etkili 8 Trichoderma
türüne ait 20 izolat                              (T. harzianum TZ14, T. harzianum TZ18, T. harzianum
LO51, T. harzianum LO52, T. harzianum -A11, T. harzianum BOZ22, T. harzianum
BOZ35, T. spirale KB13, T. spirale KB51, T. spirale BOZ19, T. spirale
BOZ30, T. gamsii VG19, T. gamsii VG47, T. asperellum TZ17, T. asperellum
TZ20, T. inhamatum KEB12, inhamatum PT12, T. hamatum ÖT16, T. strigosum
LO43, T. crassum VG66) kullanılmıştır. R. solani ile bulaştırılmış toprakta temiz yumrularla ve temiz
toprakta patojenin sklerotlarıyla bulaşık yumrular kullanarak saksı denemeleri
kurulmuştur. Birinci saksı denemesinde, antagonistler
tek başına uygulanmış ve kök boğazı nekrozunu engellemede en etkili izolatların
T. asperellum TZ20, T. harzianum LO52, T. harzianum TZ14 ve  T. hamatum ÖT16 olduğu saptanmıştır. Çalışmada ayrıca, R. solani’ ye karşı önerilen bazı fungisitlere karşı
[Rizolex (Tolclofos methyl, % 50), Rizolex-T (Tolclofos methyl+Thiram, %
20+30), Celest-max (Fludioxonil, 100g/l)] patojenin
ve bazı antagonist izolatların duyarlılıkları in vitro koşullarında
araştırılmış ve bu antagonistlerin farklı duyarlılıklar gösterdikleri
belirlenmiştir. Farklı ilaç dozlarında R.
solani’nin gelişimi ise tamamıyla engellenmiştir. İkinci saksı denemesinde,
antagonistler (Trichoderma asperellum TZ20, T.
harzianum LO52, T. harzianum TZ14
ve T. hamatum ÖT16) ve [Rizolex-T (Tolclofos methyl+Thiram %
20+30), Celest-max (Fludioxonil, 100g/l)]
kimyasal ilaçların ¼ dozlarıyla birlikte kullanım olanaklarının araştırılması
amaçlanmış ve Serada, R. solani ile bulaştırılmış toprakta temiz
yumrularla ve temiz toprakta patojenin sklerotlarıyla bulaşık yumrular
kullanarak saksı denemeleri kurulmuştur. Antagonistler, kimyasal ilaçların ¼
dozu ile birlikte yumrulara uygulanmış ve çalışmada kök boğazı nekrozu
hastalığını  engellemede tek başına
uygulanmalara göre önemli fark meydana gelmediği; ancak yumrularda siyah siğil
hastalığının engellenmesinde etkililiğin belli oranda arttığı
saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Rhizoctonia solani, Patates, Solanum tuberosum L. kimyasal mücadele, biyolojik mücadele, Trichoderma türleri, fungisitlere duyarlılık, entegre mücadele

Kaynakça

• Anguiz, R., and C. Martin. 1989. Anastomosis groups, pathogenicity and other characteristics of Rhizoctonia solani isolated from potatoes in Peru. Plant Disease, 73: 199-201. Anonim. 1996. Patateste gövde kanseri ve siyah siğil (Rhizoctoni solani Kühn.) hastalığına karşı standart ilaç deneme metodu, Zirai Mücadele Standart İlaç Deneme Metodları. Cilt 2. Ankara. Anonim. 1999. Tohumluk Standartları ve Uygulama Esasları, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara. Anonim. 2000. Patates entegre mücadele teknik talimatı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara. Aydın M. H ve G. Turhan. 2009. Rhizoctonia solani’nin Fungal Antagonistlerinin Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar. Anadolu, 19 (2): 49-72. Aydın M. H. G. Turhan ve E. Göre. 2011. Patates Yumrularında Rhizoctonia solani’ Kühn Sklerotlarının Canlılığı ve Oluşumu Üzerine Bazı Antagonistlerin Etkinliğinin Belirlenmesi. Anadolu, J.of AARI, 21(2): 29-38. Baker, K. F and R. J. Cook, 1974. Biological Control of Plant Pathogens, W.H. Freeman and Company, San Francisco, 433 p. Banville J. B., E. C. Carling, and B.E. Otrysko, 1996. Rhizoctonia Diseases on Potato. pp. 321-330, in Rhizoctonia Species: Taxonomy, Molecular biology, Ecology, Pathology and Disease Control, Edited by. B. Sneh., S. Jabaji-Hare., S. Neate and G. Dijst. Kluwer Academic Publishers, London. Beagle-Ristaino J. E, and G. C. Papavizas. 1985. Biological control of Rhizoctonia stem canker and black scurf of potato, Phytopathology 75: 560-564. Bell D. K., H. D. Weels, and C. R. Markham, 1982. In Vitro Antagonism of Trichoderma Species Against Six Fungal Plant Pathogens, Phytopathology, 72: 379-382. Biçici, M. 1983. Rhizoctonia solani Kühn’ye karşı antagonist Trichoderma türlerinin izolasyonu ve bazı fungisitlerin etkinlikleri. Doğa Bilim Dergisi, Tarım ve Ormancılık, 7:95-106. Boosalis, M. G. and A. L. Scharen. 1959. Methods for microscopic detection of Aphaanomyces euteiches and Rhizoctonia solani and for isolation of Rhizoctonia solani associated with plant debris. Phytopathology, 49: 192-198. Boosalis, M. G. 1964. Hyperparasitism. Anual Review of Phytopathology, 2, 363-376. Brewer, M. T and R. P. Larkin. 2005. Efficacy of several potential biocontrol organisms against Rhizoctonia solani on potato. Crop Protection, 24: 939-950. Carling, D. E and R. H. Leiner. 1986. Isolation and characterization of Rhizoctonia solani and binucleate R. solani-like fungi from aerial stems and subterranean organs of potato plants. Phytopathology, 76:725-729 Carling, D.E., R.H. Leiner and P.C. Westphale. 1989. Symptoms, signs and yield reduction associated with Rhizoctonia disease of potato induced by tuberborne inoculum of Rhizoctonia solani AG 3. Am. Potato J. 66: 693-701. Carling, D. E., S. Kuninage and K. A. Brainard. 2002. Hyphal anastomosis reactions, rDNA internal transcribed spacer sequences and virulence levels among subsets of Rhizoctonia solani anastomosis group 2 (AG2) and AG-BI. Phytopathology, 92: 43-50. Chet, I. and R. Baker. 1980. Induction of Suppressiveness to Rhizoctoni solani in soil. Phytopathology, 70: 994-998. Chet, I. and R. Baker. 1981. Isolation and biocontrol potential of Trichoderma hamatum from soil naturally suppressive to Rhizoctonia solani. Phytopathology, 71: 286-290. Cook, R. J and K. F. Baker. 1983. The Nature and Practice of Biological Control of Plant Pathogens, APS, SZ Paul, Minnesoto, 639 p. Delen, N., T. Özbek ve İ. Yıldırım. 1991. Effectiveness of tolchlofos-methyl to Rhizoctonia solani. J. Turk. Phytopath. 20 (2-3): 113. Demirci, E. ve M. T. Döken. 1993. Anastomosis group and pathogenicity of Rhizoctonia solani Kühn isolates from potatoes in Erzurum. J.Turk. Phytopath. 22: 95-102. Demirci, E. ve C. Eken. 1995. Patateste Rhizoctoni solani Kühn’nin topraktan ve yumrudan kaynaklanan inokulumunun hastalık şiddetine etkisi. VII. Türkiye Fitopatoloji Kongresi,. 39-43 s, Adana. Dennis, C. and J. Webster. 1971. Antagonistik properties of species-groups of Trichoderma. I. Production of non-volatile Antibiotics. Trans. Br. Mycol. Soc. 57: 25-39. Elad, Y., I. Chet, and J. Katan. 1980. Tricoderma harzianum a biocontrol agent effective against Sclerotium rolfsii and Rhizoctonia solani. Phytopathology, 70, 119-121. Errampalli, D., R. D. Peters, K.. MacIsaac, D. Darrach and P. Boswall. 2006. Effect of a combination of chlorine dioxide and thiophanate-methyl pre-planting seed tuber treatment on the control of black scurf on potatoes, Crop Protection, 25, 1231-1237. Grosch, R., K..Scherwinski, J. Lottmann, and G. Berg. 2006. Fungal antagonists of the plant pathogen Rhizoctonia solani: selection, control efficacy and influence on the indigenous microbial community. Mycological Research, 110 (12): 1464-1474. Hall, B., K. Davies, and T. Wicks. 2000. Biological and chemical control of Rhizoctonia. www. sardi.sa.gov.au /pages/ horticulture/ pathology. Harris, R. I., R. J. Greig, and R.J. Atkinson. 1988. Potato tuber disease control by seed treatment with tolclofos methyl/prochloraz manganese chloride mixtures. Brighton Crop Protection Conference, Pest and Diseases, 3: 901-906. Jager, G., H. Velvis, J.G. Lamers, A. Mulder, and J. Roosjen. 1991. Control of Rhizoctonia solani in potato by biological, chemical integrated measures. Potato-Research 34: 269-284. Karman, M. 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler, Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları. 279 s. Ankara. Kredics, L., Z. Antal, L.Manczinger, A. Szekeres, F. Kevei, and E.Nagy. 2003 Trichderma strains with biocontrol potential, Food Technol. Biotechnol. 41 (1) 37-42. Lockwood, J.L. 1977. Fungistatis in Soil, Biol. Rev, 52: 1-43. Little, G., R. Marquinez, and L.R. Cooke. 1988. The response of twelve potato cultivars to infection with Rhizoctonia solani. Tests of Agrochemicals and Culivars 9, Ann. Appl. Biol. 112: 88-89. Read, P.J., G. A. Hide, J. P. Firmager, and S.M. Hall. 1989. Growth and yield of potatoes as affected by severity of stem canker (Rhizoctonia solani), Potato Res. 32:9-15. Sneh, B. 1996. Non pathogenic Isolates of Rhizoctonia spp. (np-R) and their role in biological Control,. 473-483 p, in Rhizoctonia Species: Taxonomy, Molecular biology, Ecology, Pathology and Disease Control, Edited by. B. Sneh., S. Jabaji-Hare., S. Neate and G. Dijst. Kluwer Academic Publishers, London. Secor, G. A and N. C. Gudmestad. 1999. Managing fungal diseases of potato. Can. J. Plant Pathol. 21: 213-221. Tsror, L., R. Barak, and B. Sneh. 2001. Biological control of black scurf on potato under organic management, Crop Protection, 20, (2): 145-150. Tsror, L. and I. Peretz-Alon. 2005. The Influence of the inoculum source of Rhizoctonia solani on development of black scurf on potato. Journal of Phytopathology, 153: 240-244. Turhan, G. 1992. Unterdrückrung des Rhizoctonia-Befalls durch einen neuen Mykoparasiten, Stachybotrys elegans, 48. Deutsche Pflanzen schuztagung, Göttingen (FRG). Wilhelm, M. S. 1973. Principles of biological control of soil-borne plant disease, Soil Biol. Biochem. 5: 729-737. Wicks T. J., B. Morgan, and B. Hall. 1996. Influence of soil fumigation and seed tuber treatments on the control of Rhizoctonia solani on potatoes, Aust. J. Exp. Ag. 36: 339-45.