Çalışanların Tükenmişlik Seviyelerinin R Programı ile Analizi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 33 - 54, 15.02.2020

Halil Özcan Özdemir Ufuk Karadavut Galip Şimşek

Öz

Tükenmişlik sendromu yapılan işten artık hiç tat alamama olarak ifade edilebilir. Madencilik sektörü çalışanlar açısından en zor alanlardan birisidir. Bu amaçla madencilik sektörlerinden birisi olan kömür madenlerinde çalışan kişilerin mesleklerindeki tükenmişliklerinin belirlenmesi önemlidir. Bu alanda uygulanabilecek iyileştirici yöntemlerin bulunması madencilik sektörüne önemli ve olumlu katkılar sağlayabilecektir. Bu çalışma kömür üretimi yapan işletmelerde rastgele seçilen 240 kişi ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği ile elde edilen birincil veriler kullanılarak yapılmıştır. 22 adetten oluşan sorulara beş ayrı cevap vermeleri istenmiştir. Sorulara cevap verirken çalışanlar çalışma alanlarına göre gruplara ayrılmışlardır. Buna göre 7 ayrı grupta toplanan meslek gruplarına göre cevaplar değerlendirmeye alınmışlardır. Elde edilen sonuçların analizleri R Project istatistiksel paket programıyla yapılmıştır. Meslek grupları arasındaki farklılıklar ki-kare testi uygulanarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, meslek grupları arasında tükenmişlik bakımından önemli farklılıkların olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşçi, R Project, Tükenmişlik

Kaynakça

• Aiken, L.H., Clarke, S.P., Sloane, D.M., Sochalski, J., Silber, J.H. (2002). Hospital nurse staffing and patient mortality, nurse burnout, and job dissatisfaction. J. Am. Med. Assoc. 288(16), 1987–1993 Aksu A., Baysal, A. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinde tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 41(41), 7-24 Amponsah-Tawiah, K., Jain, A., Leka, S., Hollis, D., Cox, T. (2013). Examining psychosocial and physical hazards in the Ghanaian mining industry and their implications for employees' safety experience. Journal of safety research. 45, 75–84. Ardıç, K., Polatçı, S. (2008). Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama (GOÜ örneği). Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 69-96. Barkhuizen, N., Rothmann, S. (2006). ‘Work engagement of academic staff in South African higher education institutions’, Management Dynamics, 15(1): 38–46. Baycan, A. (1985). An analysis of several aspects of job satisfaction between different occupational groups, Boğaziçi Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Brunette, M. J., Smith, M. J., Punnett, L. (2011). Perceptions of working and living conditions among industrial male and female workers in Perú. Work, 38(3), 211-223. Budak, G., Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 95-108. Chen, H., Qi, H., Long, R., Zhang, M. (2012). Research on 10-year tendency of China coal mine accidents and the characteristics of human factors. Safety Science, 50(4), 745-750. Chen, H., Chen, F., Zhu, D., Qi, H., Long, R. (2015). Burnout in Chinese coal mine safety supervision. Energy policy, 85, 22-31. Coetzee, S. E., Rothmann, S. (2004). An adapted model of burnout for employees at a higher education institution in South Africa. SA Journal of Industrial Psychology, 30(3), 29-40. Cordes, C. L., Dougherty, T. W. (1993). A review and an integration of research on job burnout. Academy of management review, 18(4), 621-656. Curbow, B., Spratt, K., Ungaretti, A., McDonnell, K., Breckler, S. (2000). Development of the child care worker job stress inventory. Early Childhood Research Quarterly, 15(4), 515-536. Çekmecelioğlu, H., (2006). “İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir araştırma”, İş Gücü Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 154-168. Deacon, C. Kew, G. (2006). ‘Psychological versus medical fitness: Health and safety’, Construction World, Aug: 48–50. Eurostat, (2018). Avrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat ve Avrupa Birliği Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) verileri. https://ec.europa.eu/eurostat/data/database. (ET: 01.04.2019). Fu, F. Q., Bolander, W., Jones, E. (2009). Managing the drivers of organizational commitment and salesperson effort: An application of Meyer and Allen's three-component model. Journal of Marketing Theory and Practice, 17(4), 335-350. González-Romá, V., Schaufeli, W. B., Bakker, A. B., Lloret, S. (2006). Burnout and work engagement: Independent factors or opposite poles?. Journal of vocational behavior, 68(1), 165-174. Günüşen, N., Üstün, B. (2010). Türkiye’de ikinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşire ve hekimlerde tükenmişlik: Literatür incelemesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3(1), 40-51. Hobfoll, S.E., Freedy, J. (1993). Conservation of resources: a general stress theory applied to burnout. In: Schaufeli, W.B., Maslach, C., Marek, T. (Eds.), Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research. Taylor and Francis, Washington, DC, pp. 115–129. Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (burnout) sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1), 29-32. Kanten, S. (2012). Çalışma koşullarının fiziksel – psikolojik sağlık belirtileri ve iş kazaları ile ilişkisi: Mermer çalışanları örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 155-167. Karadavut, U. (2019). Uygulamalı ve Örnekli Temel İstatistiksel Yöntemler. Zet Yayınları, Ankara. Kesim, E., Uysal, H. T. (2014). TTK bünyesindeki mavi yakalı işgörenlerin örgütsel tükenmişlik, performans ve bağlılık düzeylerinin ve düzeyler arası korelâsyon analitiğinin belirlenmesi – Bülent Ecevit Üniversitesi BAP Araştırma Raporu. Keskin, H., Erdil, O. (2003). Güçlendirmeyle iş tatmini, iş stresi ve örgütsel bağlılık asındaki ilişkiler: Bir alan çalışması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 32(1), 7-24. Koç, E. (2009). Varoluşsal bir problem olarak ölüm üzerine bir değerlendirme: Tolstoy’un Ivan Ilyiç’in ölümü adlı eseri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3), 245-259. Mateen, F.J., Dorji, C., (2009). Health-care worker burnout and the mental health imperative. The Lancet, 374(9690), 595–597. Mcshane, S. L., Von Glinow, M. A. (2003). Organizational Behaviour, International Edition New York: McGraw-Hill Education. Müftüoğlu, B. G., Taniş, B. (2010). “21. yüzyılda Zonguldak maden işletmelerinde çalıma hayatı: Bir kesit-tek gerçek”, Çalışma ve Toplum, 2(25), 185-216. Okakın, N, Ürek, B. K. (2018). Bir taş kömürü işletmesinde çalışanların tükenmişlik algıları: Örgütsel faktörler açısından bir değerlendirme, 19. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi /04-06 Ekim/ Zonguldak Özcan, D. (2016). Güvencesiz Çalışma Koşullarında Şırnak Kömür Ocakları Çalışanları. Çalışma ve Toplum, 48(1), 169-198. Özkan, D. (2012). "Madenciliğin ekonomik ve sosyal hayata etkileri: Ergani bakır işletmesi örneği", 1. Uluslararası Niğde Dil, Kültür ve Tarih Sempozyumu, Niğde, Türkiye, 3-6 Mayıs 2012, pp.178-189 Paul, P. S., Maiti, J. (2007). The role of behavioral factors on safety management in underground mines. Safety Science, 45(4), 449-471. Rothmann, S. Pieterse, J. (2007). ‘Predictors of work-related well-being in sector education training authorities’, South African Journal of Economic and Management Sciences, 10(3), 298–312. Shirom, A. (1989). ‘Burnout in working organizations’, In Cooper, C.L. & Robertson, I.T. (eds), International Review of Industrial and Organisational Psychology. New York: Wiley. Yelboğa, N. (2018). Maden işçilerinin psikolojik, sosyal ve ekonomik açıdan gündelik yaşamlarının incelenmesi: Murgul bakır madeni örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 123-147. Yu, H., Chen, H. (2013). Production output pressure and coal mine fatality seasonal variations in China, 2002–2011. Journal of safety research, 47, 39-46.