Çocuk Koruma ve Bakımı: Annelerin Tutumları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 23 - 46, 28.07.2020

Burcu Çetinkaya

Öz

Çocuk koruma ve bakımı, üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Geleceğimiz olan çocukların bakım ve korunması için başta aileler olmak üzere yakın çevre ve devlete çeşitli sorumluluklar düşmektedir. Araştırma bu anlamda önemlidir. Çocuk koruma ve bakımı, her açıdan ele alınması gereken, çocuğun sağlıklı gelişimi ve olumsuzluklardan korunması için çaba isteyen bir konudur. Araştırmanın temel amacı annelerin çocuk bakımı ve koruma konusundaki tutumlarını ölçmektir. Çocuk bakımı ve koruma öncelikle ailelerin sorumluluğunda olan bir husustur. Araştırma Kırşehir ilinde faaliyette bulunan bir okulun 1.sınıflarında okuyan çocukların anneleri üzerinde yapılmıştır. Araştırmaya 117 anne katılmıştır. Araştırmada annelerin tutumunu ölçmek için Çocuk Koruma ve Bakımı Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0.78 olarak bulunmuştur. Araştırma kapsamında yapılan Anova testleri sonucunda, annelerin yaşı, eğitim durumu, gelir düzeyi ve yaşadıkları yerin sosyal yapısı ile çocuk bakımı ve koruma arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Araştırma ile ilgili literatüre katkı sağlayıp ailelerin çocuk koruma ve bakımı konusuna önem vermesine dikkat çekmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Koruma, Çocuk Bakımı, Çocuk Gelişimi, Aile

Kaynakça

• AÇSHB. (2020). Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardım Programları. 20 Haziran 2020 tarihinde https://www.ailevecalisma.gov.tr/sygm/ programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/ adresinden erişildi.
• Akandere, M. (2006). Eğitici Okul Oyunları. (Geliştirilmiş 2. Bs.), s.1-36, Ankara: Nobel.
• Altunışık, R, Coşkun, R., Bayraktar, S.ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 6.Baskı. Sakarya: Sakarya.
• Ayan, S. (2011). Suçlu kim? Türkiye’de Çocuk Suçluluğu (2.Baskı). Ankara: Ütopya.
• Bakılcı, A. (2019). Korunma İhtiyacı Olan Çocuklara Yönelik Çocuk Evleri Modelinin Tarihsel Süreci ve Mutlu Yuva Derneği Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Başaran, İ. E. (1994). Eğitime Giriş. Ankara: Kadıoğlu.
• Baysal, A. (1985). Beslenme Sorunları, Toplum ve Hekim, 37: 20-25. T.T.B. Yayın Organı.
• Bilici, K. S., Türkcan, E. K. (2015). Çocuklar İçin Mekan ve Ergonomi. 25 Haziran 2020 tarihinde https://prezi.com/bq1j82yytvvb/cocuklar-icin-mekan-ve-ergonomi/.adresinden erişildi.
• Boduroğlu, G. (2016). Kurum Bakımından Ayrılan Bireylerin Yaşamın Düzenlenmesi ve Uyum Sürecinde Karşılaştığı Sorunlar ve Sosyal Destek Kaynakları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, H. (2010). Korunmaya Muhtaç Çocukların Bakımına Yönelik Etkin ve Sistematik Bir Yaklaşım Modeli. Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi. 3(3),1-8.
• Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. (1989). 22 Haziran 2020 tarihinde https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf.Adresinden erişildi.
• Çocuk Koruma Kanunu. (2005). T.C. Resmi Gazete, sayı: 25876, 3 Temmuz 2005. 25 Haziran 2020 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf. adresinden erişildi.
• Çocuk Sağlığı El Kitabı (1982). T.C. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Hıfzıssıhha Okulu Tıbbi Eğitim Teknolojisi Merkezi Projesi, Ankara.
• Çukur, D. (2011). Okulöncesi Çocukluk Döneminde Sağlıklı Gelişimi Destekleyici Dış Mekan Tasarımı. Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Orman Fakültesi Dergisi, 12, 70-76.
• Dervişoğlu, S. (2012). Çocuk İstismarı ve İhmali Açısından Sokakta Çalışan Çocuklar ve Avrupa Birliği Uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Defne Kaymakamlığı. (2020). 23 Haziran 2020 tarihinde http://www.defne.gov.tr/cocuk-haklari-sozlesme-maddeleri. adresinden erişildi.
• Erkman, F. (1991). "Çocukların Duygusal Ezimi", Çocuk İstismarı ve İhmali. Çocukların Kötü Muameleden Korunması I. Ulusal Kongresi, Gözde Repro Ofset, Ankara, 163-170.
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). Aşı Portalı. 20 Haziran 2020 tarihinde https://asi.saglik.gov.tr/genel-bilgiler/27-a%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n-yararlar%C4%B1.html adresinden erişildi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1981). Çocuğun Değeri, Türkiye’de Değerler ve Doğurganlık. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Karaaslan, A. (1995). Sağlık ve Hastalıkta Ailenin Önemi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 11, 95-96.
• Karakoç, F. (2017). Öğretmenlerin Çocuk İhmal ve İstismarına Yönelik Farkındalık Düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Karal, D. (2011). Korkmadan Öğrenmek: Okul ve Okul Çevresi Güvenliği. Ankara: Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kurumu.
• Karataş, K. (2007). Türkiye’de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 18(2).
• Kır, M. (2015). Sağlık Yöneticilerinin Çocuk İhmal ve İstismarına Yönelik Bilgi ve Farkındalık Düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Koçoğlu, G., Polat, H. ve Özgür, S. (1990). Ailelerin Beslenme Olanakları ve Annelerin Çocuk Beslenmesi Konusundaki Bilgileri İle Çocukların Fiziksel Gelişimleri Arasındaki İlişkiler. Beslenme ve Diyet Dergisi / J. Nutr. and Diet., 19,11-22.
• Kozcu, Ş. (1990). Çocuk İstismarı ve İhmali. Aile Yazıları 3., Birey Kişilik ve Toplum. T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Bilim Serisi: 5/3, s. 379-390, Ankara: Devran.
• Kunt, V. (2003). Suç ve Çocuk. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lynch, M. (1991). Çocuk İstismarı ve İhmali. Çocukların Kötü Muameleden Korunması I. Ulusal Kongresi, Gözde Repro Ofset, Ankara, 37-44.
• Öztürk, M. (2011). Çocuk Hakları Açısından Çocuk İhmali ve İstismarı El Kitabı. 1. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi İçinde (s.14-29). Çocuk İhmali ve İstismarı. İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Polat, Ö. (2010). Aktif Öğrenme. (Rengin Zembat, Ed.), Okul Öncesinde Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Sağır, M. (2013). Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk İstismarı ve İhmaline Yönelik Görüşleri ve Farkındalık Düzeyleri: Kayseri İli Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı. 15 Haziran tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/cocukergen-anasayfa adresinden elde edilmiştir.
• Sosyal Hizmetler Kanunu. (1983). 20 Haziran 2020 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2828.pdf adresinden elde edilmiştir.
• Soylu, Z. V. (2019). Türkiye’de Çocuk Koruma Politikaları ve 2000 Sonrası Uygulanan Yeni Modeller. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Şenocak, H. (2006). Korunmaya Muhtaç Çocuklara Sağlanan Bakım Yöntemleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 51, 177-228.
• Tezel, Ş. F., Özbey, S. (2007). Aile Eğitim Programlarına Niçin Gereksinim Duyulmuştur? Aile Eğitim Programları Neden Önemlidir?”, Aile ve Toplum Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(12), 7-12.
• Tuncer, B., Erdoğan, T. (2018). Korunmaya Muhtaç Çocuklar ve Korunmaya Muhtaç Çocuklara Sağlanan Bakım Yöntemleri. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 515-527.
• Wilde, J. (1995). Anger Management in Schools Alternative to Student Violence. Basel: Technomic Publishing Co., Inc.
• Yavuzer, H. (1999). Bilişsel Gelişim Teorileri. Ankara.
• Yörükoğlu, A. (1997). Çocuk Ruh Sağlığı (21. Baskı). İstanbul: Özgür.
• Yurtsever, M. (2009). Ebeveyn Çocuk Hakları Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Anne Babaların Çocuk Haklarına Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Zeytinoğlu, S. (1991). Çocuk İstismarı ve İhmali. Çocukların Kötü Muameleden Korunması 1. Ulusal Kongresi içinde (s.147-162). Sağlık, Sosyal Hizmet, Hukuk ve Eğitim Alanlarında Çalışanların Türkiye’de Çocuk İstismarı ve İhmali Sorunu İle İlgili Görüşleri. Ankara: Gözde Repro Ofset.