DENİZ HÂKİMİYET TEORİSİ KAPSAMINDA DOĞU AKDENİZ ve KIBRIS JEOPOLİTİĞİ’NİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 192 - 206, 28.05.2021

Murat Ercan , Betül Algür

Öz

Jeopolitik, coğrafyanın siyasete olan etkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu nedenle devletlerin dış politika oluşum süreçlerinin belirlenmesinde, uluslararası politikada ve uluslararası ticarette önemli rol oynamaktadır. Doğu Akdeniz ve Kıbrıs, sahip oldukları kritik konum ile uluslararası ilişkilerde mevcut dengeyi değiştirebilecek ölçüde, güç çatışmalarının devamlı olarak var olduğu bir coğrafyadır. Bu coğrafya tarihsel süreçte politik, ticari ve kültürel açılardan yapılandırıcı bir rol üstlenmiştir. Türkiye ile Kıbrıs arasındaki ilişki ise yüzyıllar öncesine kadar gitmektedir. Bölgenin Türkiye açısından değerlendirilebilecek önemli bazı hususlarına ek olarak; son yıllarda Doğu Akdeniz’de keşfedilen enerji kaynakları sebebiyle bölge üzerindeki hakimiyet savaşı ivme kazanmıştır. Bu araştırmanın temel amacı, Kıbrıs’ın ve Doğu Akdeniz’in deniz hakimiyet teorisi çerçevesinde Türkiye için jeostratejik önemini belirlemektir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz,, Türkiye,, Kıbrıs, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (K.K.T.C.),, Deniz Hakimiyet Teorisi, Jeopolitik

THE EFFECTS OF EASTERN MEDITERRANEAN AND CYPRUS’S JEOPOLITICS TO THE TURKEY IN THE EXTENT OF SEA POWER THEORY

Öz

Jeopolitics is a branch of science that examines the effects of geography on politics. For that reason, it plays an important role in determining the foreign policy formations of states, international politics and trade. With their critical position Eastern Mediterranean and Cyprus have got geography where the power conflicts exist permanently to the extent that it can change the current balance in international relations. This geography has played a constructive role in politics, trade and culturel in historical period. The relations between Turkey and Cyprus goes back to centuries. In addition to some important points to be evaluated in terms of Turkey, the power war in the region has gained accelaration for the reason of discovered energy resources in recent years in Eastern Mediterranean. The main goal of this research is to determine the importance of Cyprus and Eastern Mediterranean for Turkey under the sea power theory.

Anahtar Kelimeler

Eastern Mediterranean, Cyprus,, Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC),, Sea Power Teory, Jeopolitics

Kaynakça

• A Haber, (2019). Rusya'nın nerelerde askeri üssü var? Son yıllarda sayılarını artırdı..,. 19.02.2021 tarihinde https://www.ahaber.com.tr/dunya/2019/12/16/rusya-nerelerde-askeri-ussu-var-son-yillarda-sayilarini-artirdi adresinden alındı.
• AK, G. (2020), Deniz Hakimiyet Teorisi, M.C. OĞULTÜRK, G. ŞAHİN içinde, Jeopolitik Düşünce - Büyük Güçler ve Türkiye (s.120-140) İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• AKARÇAY, P. ve AK, G. (2018), Ulusal Güvenlik Bağlamında Kıbrıs: Jeostratejik/ Jeoekonomik Önem ve Gelişmeler, Çeşm-i Cihan: Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları, 5(1), 140-156. ISSN: 2149–5866 ATAMAN, M. ve GÜLER, M.Ç. (2020), Kıbrıs Sorunu: Doğu Akdeniz’de Çözümün Ön Şartı, K. İNAT, M. ATAMAN, B. DURAN içinde, Doğu Akdeniz ve Türkiye’nin Hakları (s.33-57), İstanbul: SETA
• ATAY, S. Ö. (2016), Dış Politika Açısından Deniz Gücünün Jeopolitik Önemi, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 98-105.
• BİÇER, R. S. S. (2020). İngiltere’nin Jeopolitik Yaklaşımı, M.C. OĞULTÜRK, G. ŞAHİN içinde, Jeopolitik Düşünce - Büyük Güçler ve Türkiye (s.251-265) İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• BİLGE, S. (1958), Jeopolitik, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 13(3), 150-174. 15.02.2021 tarihinde https://doi.org/10.1501/SBFder_0000000399 adresinden alındı.
• DAVUTOĞLU, A. (2010). Stratejik Derinlik – Türkiye’nin Uluslararası Konumu, İstanbul: Küre Yayınları. DEFAY, A. (2005). Jeopolitik, Ankara: Dost Kitapevi.
• Deniz Ticaret Odası (2020), Denizcilik Sektör Raporu, 10.01.2021 tarihinde https://www.denizticaretodasi.org.tr/media/SharedDocuments/sektorraporu/sektor_raporu_tr_2020.pdf adresinden alındı.
• EKER, K. (2020), Doğu Akdeniz, M.C. OĞULTÜRK, G. ŞAHİN içinde, Jeopolitik Düşünce - Büyük Güçler ve Türkiye (s.371-411) İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• ERCAN, M. ve KILINÇ, M. C. (2020), Ortadoğu’dan Doğu Akdeniz’e Büyük Güçlerin Egemenlik Enerji ve Hukuk Mücadelesi, İstanbul: Efe Akademi Yayınevi.
• ERSOY, H. (2001), Kıbrıs Sorununun Türk Dış Politikası’na Etkileri, ÜLGER, İ. K. ve EFEGİL, E. içinde, Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi- Bugünü ve Yarını, Kıbrıs Araştırmaları Merkezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazimağusa, KKTC.