NECMETTİN ERBAKAN ÖRNEĞİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASININ İSLAMCI ELEŞTİRİSİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 244 - 260, 06.10.2022

İşıl Arpacı

Öz

Batılı eksende biçimlenen geleneksel Türk dış politikasına İslamcı perspektiften getirilen eleştirilerin, Necmettin Erbakan örneği üzerinden incelendiği bu çalışmanın temel iddiası, İslamcı siyasetin iç politikada olduğu kadar dış politika konusunda da farklı olduğu ve bu farklılığın kaynağının, tıpkı iç siyasette olduğu gibi, inanca ilişkin olduğudur. Buradan hareketle çalışmada Türk dış politikasının genel karakteri ortaya konulduktan sonra, Necmettin Erbakan’ın dış politika yaklaşımını oluşturan dünya tasavvuru ve bunun Türk dış politikasına ilişkin ayrışma noktaları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Necmettin Erbakan, Türk Dış Politikası, İslamcılık

Kaynakça

• Akgün Mensur, “Ortadoğu Maceraları”, Onbir Aylık Saltanat, yay. haz. Gencer Özcan, Boyut Yayıncılık, İstanbul, 1998.
• Akgönenç Oya, “Şahsiyetli Dış Politika ve Prof. Dr. Necmettin Erbakan”, Milli Şuur Dergisi , Mart 2012, s.46-54
• Arpacı Işıl, Türk Siyasal Yaşamına Etkileri Bakımından İslamcılık ve Necmettin Erbakan, yayınlanmamış doktora tezi, Malatya, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• Arpaci, Işıl. "İslamcılığın Küreselleşme İle İmtihanı." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 52 (2018): 161-174.
• Baharçiçek Abdulkadir, (2020), Yeni Dünya Düzeninde Türk Dış Politikası, Ankara: Orion Kitabevi.
• Bilgin Hasret Dikici, “Foreign Policy Oriantation of Turkey’s Pro-İslamist Parties: A Comparative Study of the AKP and Refah” Turkish Studies, Cilt.9, No.3, 2008, s.407-421.
• “Brüksel’e rest!”, Milliyet Gazetesi, 28.01.2011.
• Çakır Ruşen, Ne Şeriat Ne Demokrasi, İstanbul, Metis Yayınları.1994,
• Dağı İhsan, Ortadoğu’da İslam ve Siyaset, İstanbul, Boyut Kitapları, 2002.
• Erbakan Necmettin, “Erbakan Osmanlı’yı Övdü”, Sabah Gazetesi, 20 Haziran 1999.
• Erbakan Necmettin, Demokrasi Kurultayı Konuşması, Ankara, 29.04.1989.
• Erbakan Necmettin, Türkiye’nin Temel Meseleleri, yay. haz. Hasan Hüseyin Ceylan, Ankara: Rehber Yayıncılık, 1991.
• Erbakan Necmettin, Adil Ekonomik Düzen , Ankara
• Erbakan Necmettin, Fikret Bila ile Ropörtaj, Milliyet Gazetesi, 25.09.1991.
• Erbakan Necmettin, TBMM Konuşması, TBMM Tutanak Dergisi, Cilt.2, 25.12.1991.
• Erbakan Necmettin, Müslüman Topluluklar I. İşbirliği Toplantısı Açılış Konuşması, İstanbul: 31.05.1992.
• Erbakan Necmettin, “Türkiye’nin Dış Politikası Nasıl Olmalı?”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl:1, S.3, 1995, 58-61.
• Erbakan Necmettin, Önsöz, D8: Yeni Bir Dünya, Bülent Alan, İstanbul: Yörünge Yayınları, 2001.
• Erbakan Necmettin, Gayemiz 6 Milyar İnsanın Saadetidir, Ankara: 2005, http://www.esam.org.tr/images/ yayinlar/gayemiz.pdf, (Erişim Tarihi 5 Mayıs 2010).
• Erbakan Necmettin, İslam-Batı Diyaloğu ve Geceleği, İstanbul: Milsan Basın San. AŞ, 2006.
• Erbakan Necmettin, D-8’in 12. Kuruluş Yıldönümü Konuşması, İstanbul, 2009.
• Erbakan Necmettin, Deniz Güçer ile Ropörtaj, Akşam Gazetesi, 2 Aralık 2010
• Erbakan Necmettin, Necmettin Erbakan İle Hasbihal, Milli Gazete, 9 Şubat 2010b.
• Erbakan Necmettin, Yeni Bir Dünya ve Adil Düzen, Ankara: ESAM Yayınları, 2010c.
• Erbakan Necmettin, Basın Toplantısı Konuşması, Ankara: 25.03.2003.
• Erbakan Necmettin, Milli Görüş: Niçin ve Nasıl?, Ankara, ESAM Konferansı, 8 Aralık 2011.
• “Erdoğan, Hamas'a sahip çıktı: Direniş örgütü”, Radikal Gazetesi, 28 Haziran, 2010
• Erhan Çağrı, Ömer Kürkçüoğlu, (2020), “1945-1960 Filistin Sorunu”, Türk Dış Politikası. Ed. Baskın Oran, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Fromkın David, Barışa Son Veren Barış: Modern Ortadoğu Nasıl Yapılandı 1914-1922, çev. Mehmet Harmancı, Yeni Binyıl, İstanbul, 1989.
• Fırat Melek, Ömer Kürkçüoglu, “Refahyol Dönemi ve Değişmeyen İlişkiler”, Türk Dış Politikası, der. Baskın Oran, C. II, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004.
• Kardaş Şaban, “Türk Dış Politikasında Eksen Kayması mı?”, Akademik Ortadoğu, Cilt 5, Sayı 2, 2011, 19-42.
• Kazan Şevket, Refah Gerçeği-2, Ankara, Keşif Yayınları, 2006.
• Kılınç Ramazan, (2016), “İdeoloji ve Dış Politika: Türkiye’de Kemalist (1930-1939) ve İslamcı (2011-2015) Dış Politikaların Karşılaştırmalı Bir Analizi”, Uluslararası İlişkiler, 13/ 52, 2016, s. 67-88
• Kirişçi Kemal, “Türkiye Daima Kendisini AB’ye Yakınlaştıracak Politikalar İzlemelidir”, Mülakatlarla Türk Dış Politikası, ed. Bahadır Dinçer, Habibe Özdal, Mehmet Yegin, Ankara, USAK Yayınları, 2009.
• Kürkçüoğlu Ömer, “Çok Yönlü Bir Dış Politika İzleyebilecek Birikim ve Maharet Dış İşlerinde Var”, Mülakatlarla Türk Dış Politikası, ed. Bahadır Dinçer, Habibe Özdal, Mehmet Yegin, Ankara, USAK Yayınları, 2009.
• Kunıholm, Bruce R., The Origins of the Cold War in the Near East: Great Power Conflict and Diplomacy in Iran, Turkey and Greece, Princeton University Pres, New Jersey, 1980.
• McGHEE, George C., “Turkey Joins the West”, Foreign Affairs, Cilt 32, No. 4, 1954, s. 317-630.
• Oran Baskın, Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Editör: Baskın Oran, İletişim, İstanbul 2003.
• Özbudun Ergun, William Hale, Türkiye’de İslamcılık, Demokrasi ve Liberalizm, Adalet ve Kalkınma Partisi Olayı, İstanbul, Doğan Kitap, 2010.
• Özcan Gencer, Türkiye – İsrail İlişkilerinde Dönüşüm: Güvenliğin Ötesi, İstanbul, Tesev, 2005.
• Özcan Gencer, “Ana Muhalefet Hükümetinin Ortadoğu Politikasından Kesitler”, Onbir Aylık Saltanat, yay. haz. Gencer Özcan, İstanbul, Boyut Yayıncılık, 1998.
• Özcan Gencer, “Kuramdan Gerçekliğe Giden Yol”, Onbir Aylık Saltanat, yay. haz. Gencer Özcan, İstanbul, Boyut Yayıncılık, 1998.
• Resmi Gazete, Türkiye Cumhuriyeti ile İsrail Devleti Arasında Serbest Ticaret Alanı Anlaşması ve İlgili Notaların Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun, 22960, 10.04.1997.
• Robıns Philip, “Turkish Foreign Policy Under Erbakan” Survival, Cilt.39, No.2, 1997, s.82-100.
• Sadak Necmettin, “Turkey Faces the Soviets”, Foreign Affairs, Cilt. 27, No. 3, 1949,s.449-461.
• Sander Oral, (2020), Türkiye’nin Dış Politikası, Ankara:İmge Kitabevi
• Sharabı Hisam, “Arab-Israeli Conflict. The Next Phase”, Crisis Management and Superpowers in the Middle East, ed., by Gregory Treverton, Gower, New Jersey, IISS, 1981.
• Teicher Howard R., “Strategy and Politics: A US Perception” The Middle East in Global Strategy, edited by Aurel Braun, Westview Pres, London,1987.
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem XX, 112.Birleşim, C. 30, (Haziran 1997), s.13.
• TBMM, “Hükümetler”, http://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/e_kaynaklar_kutuphane_hukumetler.html
• Uzgel İlhan, “Refah, Batı ve Dış Politikada Çok Başlılık”, Mülkiyeliler Birligi Dergisi, Cilt.21, S. 200, 1997, s. 45-56.