ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖRGÜTSEL YABANCILAŞMA ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 62 - 70, 19.03.2023

Ceren Aydemir , Veysel Tüfekçi

Öz

Toplumsal hayatı şekillendiren ve birçok davranış üzerinde etkisi olan kültür örgütlerde de benzer şekilde örgütsel kültür adı altında kendini göstermektedir. Toplumlar gibi örgütler de kendi kültürlerini oluşturmaktadır. Örgüt içindeki iş yapma şekilleri, vizyon, misyon, iletişim, çalışanlar arası iş ilişkileri gibi birçok konu bu kültürün etkisiyle şekillenmektedir. Özellikle iletişim, iş yapma şekilleri ve örgüt içi ilişkiler gibi durumlar örgütsel yabancılaşmayı etkilemektedir. Dolayısıyla örgüt kültürünün ve örgütsel yabancılaşma kavramlarının birlikte incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşma üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaç kapsamında Kayseri’deki bir işletmenin 130 çalışanı ile araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, örgüt kültürünün alt boyutlarından klan kültürünün örgütsel yabancılaşma üzerinde negatif yönlü anlamlı bir etkisi vardır. Diğer boyutlar kapsamında anlamlı etki tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Örgüt Kültürü, Yabancılaşma, Örgütsel Yabancılaşma.

THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL CULTURE ON ORGANIZATIONAL ALIENATION

Öz

The culture that shapes social life and has an effect on many behaviors also manifests itself in organizations under the name of organizational culture. Like societies, organizations also create their own cultures. Many issues such as working styles in the organization, vision, mission, communication, and working relationship among employees are shaped by the influence of this culture. Especially situations such as communication, working styles and relations within the organization also affect organizational alienation. Therefore, it is important to examine the organizational culture and organizational alienation concepts together. In this study, the effect of organizational culture on organizational alienation is examined. The questionnaire created for this purpose was applied to 130 people working in businesses in Kayseri. According to the results clan culture, one of the sub-dimensions of organizational culture, has a negative and significant effect on organizational alienation. It was determined that other dimensions did not have significant effects on organizational alienation.

Anahtar Kelimeler

Culture, Organizational Culture, Alienation, Organizational Alienation.

Kaynakça

• Aiken, M., Hage, J. (1966), Organizational alienation: A comparative analysis. American sociological review, 2(1), 497-507.
• Bilir Güler, S., Minaslı, A. V., Demiralay, T. (2019), Örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşma davranışlarına etkisi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 8(1), 209-222.
• Bollen, K. A. (1989), Structural Equations With Latent Variables (Vol. 210), John Wiley & Sons.
• Cameron, K. S., Quinn, R. E. (1999), Diagnosing and Changing Organizational Culture: Based On the Competing Values Framework, John Wiley & Sons.
• Demirgül, Y. (2021), Çatışmanın Örgütsel Yabancılaşma ve Makyavelizm Üzerindeki Etkisi: Bir Kamu Kuruluşunda Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Elma, C. (2003), İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması-Ankara İli Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eryılmaz, İ. (2019), Sosyal güç, lider-üye etkileşimi ve iş tatmini ilişkisinde politik yetinin düzenleyici rolü: Bankacılık sektöründe bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 373-393.
• George, D., Mallery, M. (2010), Spss for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.), Boston: Pearson
• Hofstede, G., Neuijen, B., Ohayv, D. D., Sanders, G. (1990), Measuring organizational cultures: A qualitative and quantitative study across twenty cases. Administrative science quarterly, 35(2), 286-316.
• Kahveci, G., Demirtaş, Z. (2014), Örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşmaya etkisi örgütsel güvenin aracılık rolü, Turkish Journal of Educational Studies, 1(3), 0-0.
• Korkmaz, M., Çevik, M. S. (2017), Analysis of the relation between organizational culture and alienation ın secondary educational ınstitutions, Educational Administration: Theory and Practice, 23(4), 675-716.
• Minaslı, A. V. (2012), Örgüt Kültürü ve Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişki: Konuyla İlgili Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ.
• Mottaz, C. J. (1981), Some determinants of work alienation, Sociological Quarterly, 22(4), 515-529.
• Schwartz, H., Stanley M. D. (1981), Matching corporate culture and business strategy, Organizational Dynamics, 10(1), 30-48.
• Şeremet, G. G. (2022), Hastanelerde Sağlık Çalışanlarının Güç Mesafesi ve Örgütsel Yabancılaşma İlişkisinde Örgütsel Adaletin Aracılık Rolü: Ankara İli Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013), Using Multivariate Statistics (6. Edition), Boston: Allyn and Bacon.
• Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004), SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yumuk, Y., Kurgun, H. (2020), The Role of Organizational Culture Types on Person-Organization Fit and Organizational Alienation Levels of Hotel Workers, In Ruël, H. and Lombarts, A. (Ed.) Sustainable Hospitality Management (Advanced Series in Management, Vol. 24), 83-104, Emerald Publishing Limited, Bingley.
• Zencirkıran, M., Erkmen, T. (2018), Örgüt Sosyolojisi, Bursa: Dora Yayınları.