İŞLETMELERİN KÜRESEL PAZARLAR YÖNELİMLİ STRATEJİK REKABET GÜCÜ ANALİZİ

Yıl 1992, Cilt: 10 Sayı: 1, 317 - 335, 31.12.1992

Orhan Elmacı

Öz

Günümüz dünyası her alanda hızlı bir değişim sürecine girmiş bulunmaktadır. Avrupa'nin tek pazar halinde bütünleşme çabaları, dünya çapında rekabetin şiddetlenmesi, dünya pazarlarına yeni sanayileşmekte olan ülkelerin hızla katılması, çevre bilincinin artması, tüketici bilinçlenmesi, kıt kaynakların daha verimli ve etkin kullanılması gerekliliği, işletme düzeyinde yeni bir anlayış arayışına doğru hızla ilerlemeyi beraberinde getirmiştir. İşin ilginç yanı bu girişimlerin ulusal sınırlar bir yana kıtalararası sınırları dahi aşması, kısa sürede küresel (global) uzlaşmaya dönüşerek «küresel bir anlayış» haline gelmesidir. İşletmecilerin önündeki güncel konu, bu küresel uzlaşmanın ne olduğunu, nasılortaya çıktığını,
bu uzlaşmadan nasıl bir yönetim aracı olarak yararlanılabileceğini anlamak ve bu uzlaşmaya uyum sağlayacak çözümleri kısa sürede üretmektir. Bu çözümlere ulaşabilmek için küreselleşmenin kritik unsurlarının neler olduğunun bilinmesi gerekir. Genelde küreselleşmenin dört kritik unsuru vardır. Bunlarıdan birincisi işbirliği, ikincisi verimlilik, üçüncüsü bilgilenme, dördüncüsü bütünleşmemedir. Bu dört kritik unsur için işletme bazında rekabet stratejileri geliştirmek olasıdır.
Temel olarak belirlediğimiz bu dört kritik unsur işletme bazında dikkate alınmak suretiyle, diğer bir deyişle bu dört kritik unsura dayalı rekabet stratejileri geliştirilerek işletmenin küresel pazarlara açılımı sağlanabilir. Küresel eğilimli işletmeler bu kritik unsurlar aracılığı ile belirleyecekleri stratejilerle, rakip işletmelere karşı «rekabet güçlerini » arttırabilirler. İşte biz bu bildirimizde küreselleşme eğiliminde olan işletmelerin, küresel pazarlar yÖnelimli stratejik rekabet güçlerini nasıl analiz etmeleri gerektiğini teorik olarak inceleyeceğiz.
Bu çerçevede çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde küreselleşme kavramı, küreselleşmenin oluşumu, küresel pazarın küresel işletmenin ne olduğu, küresel işletme ile çokuluslu işletmeler arasındaki farkları genel hatlarıyla ortaya koyacağız. , İkinci bölümde küresel rekabet stratejileri ortaya konacaktır. Üçüncü bölümde küresel  pazarlar yönelimli stratejik rekabet gücü analizinin ne şekilde yapılması gerektiği üzerinde durulacaktır. Sonuç bölümünde Türk işletmeleri için küreselleşme konusunda genel önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Küresel Pazarlar, Rekabet Gücü

Kaynakça

• ALBAUM Gerald Et Al : International Marketing and Export Management, (England Addison-Wesley publishing Co., 1989).
• ALLİO, I.Robert: «Formulatirıg Global Strategy», Planning Review, March-Aıpril, 1990.
• BERGSMA, E.Ennlus : «In Strategic phase line Management Needs Business Research, Not Market Research», Marketing News, 21 January 1985.
• DUDLEY, W. James: Stratergies for the Single Market, (London:kogan page Ltd., 1990).
• JAİN, C. Subbash : Maır'keting Planning. Strategy, (Ohio south Western Publishing Co., 1990).
• KOGUT, Broce : «Designing Global strategies: Profitirıg from operatiorıal», FaIl, 1990.
• MURRAY, J. Thomas: «Galvin on the 1990's», Business Month, July 1990.
• PORTER, E. Michael : Competitive Advantage, (New York: The Free Press, 1985).
• PORTER, E. Michael: Competition In Global Industrres, (New York: Harvard Business School press, 1986).