KâR AMACI GÜTMEYEN ÖRGÜTLERDE PAZARLAMA ORGANiZASYONUNUN EVRiMI

Yıl 1990, Cilt: 8 Sayı: 1, 105 - 123, 31.12.1990

Necdet Timur

Öz

Kuruluşları, özel ya da kamu mülkiyetli, ticari ya da ticari olmayan ve kar amacı gütmeyen diye çeşitli bakımıardan zenginleştirme ya da yöneticilerin yükseltmek amacıyla faaliyette bulunur. Kar amacı gütmeyen özel ya da kamu kuruluşları ise böyle bir zenginleştirme yoluna izin vermezler. Başka bir deyişle bu tür kuruluşlarda flnansal
kazanç sağlama temel amaç değildir. Ulaşılmak istenen, kuruluşun güdüsü ya da amacıdır. Genelolarak zirai, yasal, eğitsel, sosyal refah, sağlık kuruluşları, kamu işleri dayanışma cemiyetleri, dini örgütler, hobt, spor \/Ib. birlikleri bu kategori içinde yer alır. A.B.D.'de çalışma gücünün yaklaşık üçte birini, gayri safi milli hasılanın da hemen hemen % 2S'ini doğrudan ya da dolaylı olarak kar amacı gütmeyen örqütler kullanmaktadır. Kar amaçlı işletmeler gibi aynı pazarlama sorunlarıyla karşı karşıya olan bu örgütler de
hedef pazarları belirlemek, analiz etmek ve daha sonra da karşılıklı tatminkar değişimi sağlayacak pazarlama karmasını geliştirmek zorundadırlar.
Bu makalede kar amacı gütmeyen kuruluşlarda pazarlamanın rolü ve pazarlama organizasyonunun nasıl bir gelişim izlediği anlatılmaya çalışılmakta, gelişim sürecindeki aşamalar ayrı ayrı ele alınıp tanıtılmaktadır.
Kar amacı gütmeyen kuruluşlarda pazarlama kavramının benimsenmesi ve orqarılzasyon yapısı içinde yerini alması üç aşamalı bir gelişim göstermiştir. Daha sonraki bölümlerde tek tek ele alıp ayrıntılı olarak inceleyeceğimiı bu aşamaları «tanıtma», «gelişim» ve «olgunluk» başlıkları altında inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

kar amacı gütmeyen örgütler, pazarlama

Kaynakça

• OL Rados. Marketing for Nonprofit Organizations (Boston: Auborn House Pu:blishing Co., 1981).
• C.H. Lovelock ve C.B. Weinberg. "United States Postal Services » Cases in Public and Nonprofit Marketing (Palo Alta. Calif.: Scientific Press, 1977).
• P. Kotler...Strategies for Introducing Marketing into Nonprofit Organizations," Journal of Marketing s. 43 (Ocak 1979).
• P. Kotler ve A. Andersen. Straıtegic Marketing for Nonprofil Organizations (New Jersey: Prentice-Hall, Inc., 1987).
• R.M. Gaedeke ve D.H. Tootelan. Marketing Principles and Applications (Minnesota: West Puhlishing Co., 1983).