TÜRKİYE’DEKİ KAMU SERMAYELİ BANKALARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANSLARININ HİBRİT ÇKKV MODEL İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: 2014-2021 DÖNEMİ MEREC-ARAS MODELİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 4, 426 - 442, 31.12.2022

Selahattin Bektaş

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1150277

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de bankacılık faaliyetinde bulunan kamu sermayeli bankalarının sürdürülebilirlik performanslarının 2014-2021 yılları için analiz edilmesidir. Çalışmada sosyal, ekonomik ve çevresel olmak üzere üç farklı kriterde toplamda sekiz adet performans kriteri belirlenmiştir. Çalışmada yöntem olarak MEREC ve ARAS yöntemleri kullanılmıştır. MEREC yöntemi ile kriterlerin ağırlıkları belirlenmiştir. ARAS yöntemiyle de performans sıralamaları yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, en önemli ağırlığa sahip birinci kriter Kapsam 1 emisyonu olarak tespit edilmiştir. İkinci en önemli ağırlığa sahip olan kriter ise Kapsam 2 emisyonu olarak belirlenmiştir. Performans bakımından ilgili dönemde en iyi performansı gerçekleştiren bankanın Vakıf bank olduğu bulunmuştur. İkinci ve üçüncü en iyi performansı gösteren bankalar ise sırası ile Halk Bank ve Ziraat Bankası olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Performans, MEREC, ARAS, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, Sustainability, Performance, Multi-Criteria Decision Making Methods

Teşekkür

İthaf: Yazar bu çalışmasını 2019 kanserden kaybettiği dedesi ve babaannesine ithaf etmiştir.

EVALUATION OF THE SUSTAINABILITY PERFORMANCES OF PUBLIC CAPITAL BANKS IN TURKEY WITH HYBRID MCDM MODEL: THE CASE OF MEREC-ARAS MODEL FOR 2014-2021 PERIOD

Öz

The aim of this study is to analyze the sustainability performances of state-owned banks operating in Turkey for the years 2014-2021. In the study, a total of eight performance criteria were determined in three different criteria: social, economic and environmental. MEREC and ARAS methods were used as methods in the study. The weights of the criteria were determined by the MEREC method. Performance rankings were also made with the ARAS method. According to the results obtained from the study, the first criterion with the most important weight was determined as Scope 1 emission. The second most important criterion was determined as Scope 2 emissions. In terms of performance, it was found that the bank that performed the best in the relevant period was Vakıfbank. The second and third best performing banks were determined as Halk Bank and Ziraat Bank, respectively.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Performance, Multi-Criteria Decision Making Methods

Kaynakça

• Akbaş, F. & Kaya, F. (2022). Katılım bankalarının kurumsal sürdürülebilirliklerini etkileyen finansal performans göstergelerinin incelenmesi. Maliye ve Finans Yazıları, (117), 159-176.
• Aras, G., Tezcan, N. & Furtuna, O. K. (2018). Evaluation of Turkish banking ındustry based on multi-dimensional corporate sustainability model: Comparison between state owned and private banking. Ege Academic Review, 18(1), 47-62.
• Demir, G. Ü. L. A. Y. (2021). Özel sermayeli mevduat bankalarında performans analizi: SWARA-RAFSI bütünleşik model uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1359-1382.
• Demirci, K. (2022). Sürdürülebilirlik iletişimi ve sürdürülebilirlik kavramı: Türkiye bankacılık sektörü web sitesi ve sürdürülebilirlik raporları örneğinde bir analiz. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, Halkla İlişkiler ve Sürdürülebilirlik Özel Sayısı, (39), 5-22.
• Ecer, F. (2019). Özel sermayeli bankaların kurumsal sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesine yönelik çok kriterli bir yaklaşım: Entropi-ARAS bütünleşik modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 365-390.
• Işık, Ö. (2020). SD Tabanlı MABAC ve WASPAS yöntemleriyle kamu sermayeli kalkınma ve yatırım bankalarının performans analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (29), 61-78.
• Keshavarz-Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2021). Determination of objective weights using a New Method Based on the Removal Effects of Criteria (MEREC). Symmetry, 13(4), 1-20, 525.
• Kestane, A., Kurnaz, N. & Sizer Mert Osman. (2019). Finans Kuruluşlarında gri ilişkisel analiz yöntemi ile sürdürülebilirlik performansı değerlendirmesi: Türkiye bankacılık sektöründe bir uygulama. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 14(4), 1323-1358.
• Kevser, M. & Doğan, M. (2020). Yönetim kurulu yapısı ve sürdürülebilirlik raporu uyumu: Türk Bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 4(10), 39-54.
• Koşaroğlu, Ş. M. (2021). E7 ülkelerinin makroekonomik performanslarının ENTROPİ ve ARAS yöntemleriyle karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (68), 203-221.
• Nobanee H. ve Ellili S. (2016), Corporate sustainability disclosure in annual reports: evidence from uae banks: ıslamic versus conventional, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 55, 1336-1341.
• Oral, C. & Gençdoğan, S. (2020). Kurumsal sürdürülebilirlik ölçümü için ahp ve topsıs yöntemlerinin kullanılması: bankacılık sektörü üzerine bir uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4166-4183.
• Ömürbek, V., Aksoy, E. & Akçakanat, Ö. (2017). Bankaların sürdürülebilirlik performanslarının aras, moosra ve copras yöntemleri ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 14-32.
• Sis Atabay, E., Kaplan, T. & Şahin, K. (2022) Sürdürülebilirliğin kurumsal itibara etkisinde yönetim kurulu ve aile sahipliğinin düzenleyici rolü. KAÜİİBFD, 13(Kongre Özel Sayısı), 24-47.
• Yarlıkaş, S. & Öztürk, C. (2021). Bankacılık sektöründe kurumsal sürdürülebilirlik performansının Critic-Moora önem katsayısı yaklaşımı ile değerlendirilmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(77), 3124-3136.
• Zavadskas, E. K. & Z. Turskis, (2010), A new Additive Ratio Assessment (ARAS) method in multicriteria decision making, Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.