KÜRESELLEŞME, YENİ SAĞ VE NEOLİBERALİZMİN MUHAFAZAKÂR DÜŞÜNCEYE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 4, 310 - 332, 27.12.2023

Muhittin Işık

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1276849

Öz

Bu çalışma, 1980 sonrası dönemde küresel ölçekte yaşanan başlıca gelişmelerin muhafazakâr düşüne etkisini irdelemeyi amaçlamaktadır. Başka bir anlatımla, bu makalede dünya düzleminde etkisini gösteren küreselleşme, neoliberalizm ve yeni sağ düşüncesinin muhafazakâr değerler içerisinde yer alan gelenek, din, aile, toplum vb. unsurlara etkisi ele alınmıştır. Söz konusu muhafazakâr değerler küreselleşme, neoliberalizm ve yeni sağın etkisiyle değişim ve dönüşüme uğramışlardır. Muhafazakârlığı konu edinen çalışmalar incelendiğinde 1980 sonrasında yaşanan gelişmelerin muhafazakâr düşünüşe etkisini konu edinen akademik çalışmaların sayısının yok denilebilecek düzeyde olduğu müşahede edilmektedir. Bu çalışma, literatürdeki söz konusu boşluğu önemli ölçüde giderme iddiasındadır. Çalışmada öncelikle muhafazakârlığın kavramsal çerçevesi sunulmuş, sonrasında ise küreselleşme, yeni sağ ve neoliberalizmin muhafazakâr düşüncenin gelişmesindeki önemi ve etkisi müstakil başlıklar altında analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, Küreselleşme, Yeni Sağ, Neoliberalizm, 1980 Sonrası Dönem

THE IMPACT OF GLOBALIZATION, NEW RIGHT AND NEOLIBERALISM ON CONSERVATIVE THOUGHT

Öz

This study aims to scrutinize the effects of major global developments in the post-1980 period on conservative thinking. In other words, in this article, the effects of globalization, neoliberalism and the new right thought on conservative values (such as tradition, religion, family, society etc.) will be discussed. These conservative values have undergone changes and transformations under the influence of globalization, neoliberalism and the new right. When the studies on conservatism are examined, it is observed that the number of academic studies dealing with the effects of developments after 1980 on conservative thinking is almost non-existent. This study claims to significantly fill this gap in the literature. In the study, first of all, the conceptual framework of conservatism was made and then the importance and impact of globalization, the new right and neoliberalism in the development of conservative thought were analyzed under separate headings.

Anahtar Kelimeler

Conservatism, Globalization, New Right, Neoliberalism, Period After 1980

Kaynakça

• Acar, M. (2002). Ekonomik, siyasal ve sosyo-kültürel boyutlarıyla küreselleşme: Tehdit mi, fırsat mı?. Liberal Düşünce, (25-26), 13-26.
• Aksoy, A. Ş. (1998). Yeni sağ, kamu yönetimi ve yerel yönetim: eleştirel bir yaklaşım. Çağdaş Yerel Yönetimler, 7(1), 3-13.
• Aktan, C. C. (1994). Gerçek liberalizm nedir? İzmir: T Yayınları.
• Altaş, N. (2005). Küreselleşmenin dini anlama biçimlerine ve din öğretimindeki yeni yönelişlere etkisi (çokkültürcülük kavramı etrafında bir analiz). Dinî Araştırmalar, 6(17), 215-240.
• Arslan Talat, N. (2010). Klasik – neo klasik dönüşüm süreci: yeni kamu yönetimi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 21-38.
• Aslan, S. (2009). Küreselleşmenin ulus devletlere etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 289-296.
• Atasü Topcuoğlu, R. (2019). Avrupa’da refah devleti çözünürken uluslararası göç ve yeni sağın yükselişi: İsveç ve Almanya örnekleri. Çalışma ve Toplum, 2(61), 941-974.
• Bakan, S., & Tuncel, G. (2012). Küreselleşmenin ulus devlet üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum, 2(3), 51-65.
• Baltacı, C. (2004). Yeni sağ üzerine bir eleştiri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 359-373.
• Barry, N. (2004). Rasyonalizm, muhafazakârlık ve demokrasi. Uluslararası Muhafazakârlık ve Demokrasi Sempozyumu (s. 34-50). Ankara: AK Parti Yayınları.
• Barry, N. (2002). Piyasa (Çev: A. Yayla), Piyasa Dergisi, (1), 29-32.
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme kavramı ve küreselleşme sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar, (32), 25-34.
• Bayramoğlu, S. (2002). Küreselleşmenin yeni siyasal iktidar modeli: yönetişim. Praksis, (7), 85-116.
• Bora, T., & Onaran, B. (2017). Nostalji ve muhafazakârlık: “Mazi cenneti”. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de siyasi düşünce muhafazakârlık (s. 234-260) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları
• Burke, E. (2016). Fransa’daki devrim üzerine düşünceler (Çev. O. Arslan). Ankara: Kadim Yayınları.
• Burke, E. (2017). Devrimin şeytanları (Çev: Ö. Koyuncu). İstanbul: Tefrika Yayınları.
• Cahill, D., & Konings, M. (2019). Noliberalizm (Çev: O. Orhangazi), Ankara: Ütopya Yayınları.
• Çelik, A. (2005). Refah devletinde kriz ve yeniden yapılanma. İktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’a Armağan Özel Sayısı (s. 301-320) içinde. İstanbul: İÜ Yayınevi.
• Çoban, A. (2002). Küreselleşmeye karşı olmak: Olanaklar ve sınırlılıklar. Praksis, (7), 117-164.
• Elitaş, T., & Keskin, S. (2016). Küreselleşme sürecinde değişen geleneksel Türk aile yapısının televizyon dizilerindeki temsili. Tarih Okulu Dergisi, 9(27), 543-578.
• Erdem, N. (2018). Küreselleşme ve kültürel değerlerimizde değişim uygulamalı bir çalışma: Ankara ili Sincan-Çankaya ilçeleri karşılaştırmalı bir analiz (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erdoğan, M. (1998). Liberal toplum, liberal siyaset. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gambetti, Z. (2009). İktidarın dönüşen çehresi: Neoliberalizm, şiddet ve kurumsal siyasetin tasfiyesi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (40), 145-166.
• Giddens, A. (2009). Sağ ve solun ötesinde radikal politikaların geleceği. (Çev: M. Sözen ve S. Yücesoy). İstanbul: Metis Yayınları.
• Gözen, R. (1997). Soğuk savaş sonrası dönemde uluslararası ilişkiler: Küreselleşme perspektifi. Liberal Düşünce, (7), 74-91.
• Gündoğdu, İ. (2002). Yerel, yerel ölçek ve siyasal mücadele. Praksis, (7), 165-192.
• Güzelsarı, S. (2003). Neo-liberal politikalar ve yönetişim modeli. Amme İdaresi Dergisi, 36(2), 17-34.
• Heywood, A. (2019). Siyaset. (Çev: F. Bakırcı), Ankara: Felix Kitap.
• Huntington, S. P. (2020). Bir ideoloji olarak muhafazakârlık (Çev: F. Duruşan). F. Duman (Der.), Muhafazakârlık Okumaları (s. 7-39) içinde. Ankara: Kadim Yayınları.
• Işık, M. (2023). 1980 sonrası dönemde Türkiye’de muhafazakâr düşüncenin evrimi (1980-2001). (Yayımlanmamış doktora tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Işık, S. Y. (2013). Küreselleşme, kültürel değişim ve ebeveynlik: Ankara Kamil Ocak Mahallesi örneği. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• İnaç, H. ve Demiray, M. (2004). Siyasal bir ideoloji olarak neo-liberalizm. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 163-184.
• Kızılboğa Özaslan, R. & Akbulut, A. (t.y.). Küreselleşme ve uluslararası politik ekonomi ilişkisi. 73-114.
• Kirk, R. (2019). Muhafazakâr anlayış: Burke’ten Eliot’a. Ankara: Kadim Yayınları.
• Kökalan Çımrın, F. (2009). Küreselleşme, neoliberalizm ve refah devleti ilişkisi üzerine. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 195-204.
• Mannheim, K. (1969). Essays on sociology and social psychology. London: Routledge and Kegan Paul.
• Oakeshott, M. (2004). Muhafazakâr olmak üzerine (Çev: İ. Seyrek). Muhafazakâr Düşünce, 1(1), 55-78.
• Özdemir, S. (2009). Küreselleşme ve refah devletleri üzerindeki etkileri. Journal of Social Policy Conferences, (57), 55-86.
• Özipek, B. B. (2017). Muhafazakârlık nedir? Ankara: Liberte Yayınları.
• Özkazanç, A. (2007). Siyaset sosyolojisi yazıları: Yeni sağ ve sonrası. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Safi, İ. (2007). Türkiye’de muhafazakâr siyaset ve yeni arayışlar. Antalya: Lotus Yayınevi.
• Sallan Gül, S. (2000). 20. yüzyılda yeni sağın ideolojik yükselişi ve yeni sağda sosyolojiye saldırmanın dayanılmaz hafifliği. Ekonomik Yaklaşım, 11(39), 1-22.
• Sallan Gül, S. (2006). Sosyal devlet bitti yaşasın piyasa! Yeni liberalizm ve muhafazakârlık kıskacında refah devleti (2. Baskı). Ankara: Ebabil Yayıncılık.
• Savran, S. (2011). Kod adı küreselleşme: 21. yüzyılda emperyalizm. İstanbul: Yordam Kitap.
• Somel, C. (2002). Türkiye’de küreselleşmeye tepkiler üzerine. Praksis, (7), 35-56.
• Şen, B. (2008). Türkiye’de küreselleşme tartışmaları ve sonuçları (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tayyar, A., & Çetin, B. (2013). Liberal iktisadi düşüncede devlet. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 107-120.
• Timur, T. (2002). Küreselleşmeden imparatorluk’a 11 Eylül: Dönüm noktası mı? Praksis, (7), 213-224.
• Tok, N. (2014). Yeni sağ, Türkiye ve Adalet ve Kalkınma Partisi. N. Tok, M. Özel ve A. V. Koçal (Ed.), Yeni sağ küreselleşme ve Türkiye: Türkiye’nin AK Partili yılları (s. 129-160) içinde. Ankara: Orion Kitabevi.
• Topal, A. (2002). Küreselleşme sürecindeki Türkiye’yi anlamaya yarayan bir anahtar: Yeni sağ. Praksis, (7), 63-84.
• Uluç, A. (2014). Liberal-muhafazakâr siyaset ve Turgut Özal’ın siyasi düşüncesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(23), 107-140.
• Usta, N. (2003). Küreselleşme ve din. Dinî araştırmalar, 6(17), 179-183.
• Yayla, A. (2007, 1 Ocak). Atilla Yayla ile muhafazakârlık üzerine. (Konuşan: Nuri Çakır), Köprü Dergisi, (97). https://www.koprudergisi.com/kis-2007/atilla-yayla-ile-muhafazakarlik-uzerine/ adresinden erişildi.
• Yayla, A. (2019). Siyasi düşünceler sözlüğü. İzmir: Adres Yayınları.
• Yeldan, E. (2002). Neoliberal küreselleşme ideolojisinin kalkınma söylemi üzerine değerlendirmeler. Praksis, (7), 1-34.
• Yıldırım, D. (2013). AKP ve Neoliberal Popülizm. İ. Uzgel ve B. Duru (Der.), AKP Kitabı: Bir dönüşümün bilançosu (2002-2009) (s. 66-107) içinde. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Yıldırım, C. (2019). Dünyada ve Türkiye’de neoliberalizm. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Yıldırım, İ. (2021). Neoliberal küreselleşme ve ailenin dönüşümü. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 98-120.
• Yılmaz, A. (2016). Çağdaş siyasal akımlar. İstanbul: Vadi Yayınları.