Assessment of the effects of the Israeli occupation on the Gaza health system after October 7, 2023 in terms of bioethics and international law

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: Special Issue on Gaza, 11 - 21, 28.12.2024

Perihan Demir , İsmail Uzar , İbrahim Topçu

https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1575156

Öz

Aim: The occupation that began after the conflict in Gaza on October 7, 2023, has raised concerns about human rights violations and ethical issues in the healthcare sector. The goal of our study is to determine the impact of the Israeli occupation on the region’s healthcare system and the delivery of health services, as well as to analyze these effects within the context of bioethics and international law.

Methods: In our study, ethical and legal violations in the provision of healthcare in Gaza from October 7, 2023, to the present were identified by examining the World Health Organization’s Public Health Situation Analysis (PHSA) on hostilities in the occupied Palestinian territories (oPt), the World Health Organization’s Gaza Emergency Situation Reports, the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA) Reported Impact Snapshot, and the “Unified Health Dashboard Version 2.0” from World Health Organization and the Health Cluster.

Results: There have been 504 attacks on healthcare services in Gaza, resulting in 756 deaths. Only 17 of the 36 hospitals (47%) and 47 of the 132 primary healthcare centers (36%) are partially operational. Additionally, 70% of essential medications are unavailable. The attacks have led to the deaths of 880 healthcare workers, and around 14,000 patients are estimated to need medical evacuation.

Conclusion: The occupation that began on October 7, 2023, has worsened the already strained healthcare services in Gaza, violating fundamental bioethical principles. Civilians, hospitals, ambulances, and healthcare workers have been targeted by Israel, undermining trust in international law. This ongoing human rights abuses highlights the urgent need for a global re-evaluation of agreements designed to protect human dignity and improve enforcement mechanisms.

Anahtar Kelimeler

Bioethics, Gaza strip, human rights abuses, health services accessibility

7 Ekim 2023 sonrası İsrail işgalinin Gazze sağlık sistemine etkilerinin biyoetik ve uluslararası hukuk açısından değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Gazze’de 7 Ekim 2023’te başlayan işgal sonrasında sağlık alanında hak ihlalleri ve etik problemler gündeme gelmiştir. Çalışmamızın amacı Gazze’deki İsrail işgalinin bölgenin sağlık sistemi ve sağlık hizmeti sunumu üzerindeki etkilerini belirlemek ve bunların biyoetik ve uluslararası hukuk çerçevesinde analizini yapmaktır.

Yöntemler: Çalışmamızda Dünya Sağlık Örgütü’nün işgal altındaki Filistin topraklarındaki (oPt) silahlı çatışmalara ilişkin Halk Sağlığı Durum Analizi (PHSA), Dünya Sağlık Örgütü’nün Gazze Acil Durum Raporları, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA)’nin Bildirilen Etki Anlık Görüntü Raporu, Dünya Sağlık Örgütü ve Health Cluster’ın gösterge paneli “Unified Health Dashboard Version 2.0” incelenerek 7 Ekim 2023’ten günümüze Gazze’de sağlık hizmeti sunumundaki etik ve hukuki ihlaller tespit edilmeye çalışılmıştır.

Bulgular: Gazze’de sağlık hizmetlerine yönelik 504 saldırı gerçekleştirilmiş ve 756 kişi öldürülmüştür. Gazze’de bulunan 36 hastanenin 17 tanesi kısmi olarak işlevini sürdürebilmektedir (%47). Toplam sayısı 132 olan birinci basamak sağlık merkezinin 47 tanesi kısmen işlevini sürdürebilmektedir (%36). Gazze’deki birinci basamak sağlık merkezlerinde ve hastanelerde ihtiyaç duyulan temel ilaçların %70’i eksiktir. Sağlık tesislerine yapılan saldırılar nedeniyle 880 sağlık çalışanı hayatını kaybetmiştir. Toplam 14.000 hastanın tıbbi tahliyeye ihtiyaç duyduğu tahmin edilmektedir.

Sonuç: 7 Ekim 2023 tarihinde başlayan işgal, Gazze’deki sağlık hizmeti sunumunu daha da kötüleştirmiştir. İşgal sırasında biyoetiğin temel prensipleri ihlal edilmiştir. İsrail tarafından uluslararası sözleşmeler dikkate alınmadan siviller, hastaneler, ambulanslar, hastalar, sağlık çalışanları, kadınlar, çocuklar hedef alınmıştır. Gazze’deki bu insan hakları ihlalleri, dünya genelinde ayrım gözetmeksizin insan onurunu korumak için tesis edilmiş tüm anlaşma ve sözleşmelerin tekrar sorgulanmasını ve denetim mekanizmalarının geliştirilmesini gündeme getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Biyoetik, Gazze şeridi, insan hakları ihlalleri, sağlık hizmetlerine ulaşılabilirlik

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi, kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığım beyan ederim

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır

Teşekkür

Bulunmamaktadır

Kaynakça

• Internet Encyclopedia of Philosophy. Bioethics. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://iep.utm.edu/bioethics/.
• Metin S. (2019), Biyo-tıp etiği ve hukuk. İstanbul: Beşikçizade Tıp ve İnsani Bilimler Merkezi.
• Beauchamp TL, Childress JF. (2017), Biyomedikal etik prensipleri. İstanbul: Beşikçizade Tıp ve İnsani Bilimler Merkezi.
• Arslan KO. “Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı”. Erzin­can Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergi­si. 2015;19(1-2);35-9.
• World Health Organization (WHO). (1946). Constitution of the World Health Organization. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://apps.who.int/gb/bd/pdf/bd47/en/constitution-en.pdf.
• Birleşmiş Milletler. (1948). İnsan Hakları Evrensel Be­yannamesi. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www. un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights.
• Birleşmiş Milletler. (1949). Geneva Convention Relative to the Protection of Civilian Personels in Time of War. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%2075/volume-75-I-973-English.pdf.
• Birleşmiş Milletler. (1949). Cenevre Sözleşmesi. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://insanhaklariizleme.org/vt/yayin_view.php?editid1=485.
• Demiralp O. Uluslararası İnsancıl Hukuk: Kökenleri Ve Gelişimi. Uluslararası Suçlar ve Tarih. 2021;22: 21-8.
• Birleşmiş Milletler. (1966). Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://unmik.unmissions.org/sites/default/files/regulations/06turkish/TIntCovEcSocCulRights.pdf.
• World Medical Association. (1949). WMA International Code of Medical Ethics. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.wma.net/policies-post/wma-international-code-of-medical-ethics/.
• World Medical Association. (1956). WMA Declaration on the Protection and Integrity of Medical Personnel in Armed Conflicts and Other Situations of Violence. Erişim tarihi: 26.10.2024. https://www.wma.net/policies-post/wma-regulations-in-times-of-armed-conflict-and-other-situations-of-violence/.
• World Health Organization (WHO). Gaza Hostilities 2023 / 2024 - Emergency Situation Reports. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/opt/information-resources/emergency-situation-reports.html.
• World Health Organization (WHO). (2024). Hostilities in the occupied Palestinian territory (oPt) Public Health Situation Analysis (PHSA). Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://reliefweb.int/report/occupied-palestinian-territory/public-health-situation-analysis-phsa-hostilities-occupied-palestinian-territory-opt-23-september-2024.
• World Health Organization (WHO). (2024). oPt Emergency Situation Update issue 46. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/Sitrep_46b.pdf.
• The United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). (2024) Reported impact snapshot | Gaza Strip (22 October 2024) Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.ochaopt.org/content/reported-impact-snapshot-gaza-strip-22-october-2024.
• Health Cluster, World Health Organization. (2024). Unified Health Dashboard Version 2.0. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://app.powerbi.com/view?r=eyJrIjoiODAxNTYzMDYtMjQ3YS00OTMzLTkxMWQtOTU1NWEwMzE5NTMwIiwidCI6ImY2MTBjMGI3LWJkMjQtNGIzOS04MTBiLTNkYzI4MGFmYjU5MCIsImMiOjh9.
• World Health Organization. (2024). oPt Emergency Situation Update Issue 45. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/Sitrep_45b-_correction.pdf?ua=1.
• World Health Organization. (2024) oPt Emergency Situation Update Issue 21. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/Sitrep_-_issue_21B.pdf?ua=1.
• World Health Organization. (2024). oPt Emergency Situation Update Issue 37. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/Sitrep_-_issue_37b.pdf?ua=1.
• World Health Organization. (2024). oPt Emergency Situation Update Issue 41. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/Sitrep_-_issue_41b.pdf?ua=1.
• World Health Organization.(2024). WHO analysis highlights vast unmet rehabilitation needs in Gaza. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.who.int/news/item/12-09-2024-who-analysis-highlights-vast-unmet-rehabilitation-needs-in-gaza.
• Kınık K, Dağ N, Çalışkan C, Doğan M. Assault on healthcare in conflict: A critical examination of attacks on medical facilities and personnel in occupied Palestinian territories and Gaza post-October 7 under the lens of international law. Anadolu Klin. 2024;29(1):1-6.
• TRT Haber. (2023). Gazzeli doktorlar “Burada kalacağız” ezgisiyle haykırdı. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.trthaber.com/videolar/gazzeli-doktorlar-burada-kalacagiz-ezgisiyle-haykirdi-69782.html.
• BBC News. (2024). Gazze’de doktorlar, yaralıları anestezisiz ameliyat ediyor: “Saatlerce çığlık atmalarına göz yummak zorundayız”. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/articles/c72gy15zpn5o.
• Korkmaz P, Mistanoglu-Ozatag D, Pasali-Kilit T, Toka O, Onbasi K. Knowledge and attitudes of patients about the rational use of antibiotics. Infect Dis Clin Microbiol. 2024;6(1):11-21.
• World Health Organization. (2023). oPt Emergency Situation Report Issue 11. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/palestine/WHO_Sitrep_11.pdf.
• UNICEF. (2024). Dünyaya gözlerini cehennemde açmak. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.unicef.org/turkiye/bas%C4%B1n-b%C3%BCltenleri/d%C3%BCnyaya-g%C3%B6zlerini-cehennemde-a%C3%A7mak.
• Brownridge P. The nature and consequences of childbirth pain. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 1995;59 Suppl:9-15.
• Euro News. (2023). Euro-Med İnsan Hakları İzleme Örgütü: İsrail Gazze’de ölü bedenlerden “organ çalıyor”. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2023/11/28/euro-med-insan-haklari-izleme-orgutu-israil-gazzede-olu-bedenlerden-organ-caliyor.
• Anadolu Ajansı. (2023). İsrail’in Filistinlilerin naaşlarından organ çaldığı yönündeki iddialar Gazzelileri endişelendiriyor. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israilin-filistinlilerin-naaslarindan-organ-caldigi-yonundeki-iddialar-gazzelileri-endiselendiriyor/3096107.
• World Health Organization. (2024). Obesity and overweight. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight.
• Anadolu Ajansı. (2024). Açlıkla mücadele eden Gazze’nin kuzeyindeki Filistinliler, hayatta kalmak için “hayvan yemi” tüketiyor. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/aclikla-mucadele-eden-gazzenin-kuzeyindeki-filistinliler-hayatta-kalmak-icin-hayvan-yemi-tuketiyor/3122095.
• Tuna F. İsrail’in Filistin Topraklarını İşgali: Gazzelilerin Su Hakkının İhlal Edilmesinin Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi. OA. 2024(Özel Sayı 2 (Gazze):282-308.
• Anadolu Ajansı. (2024). İsrail saldırıları altındaki Gazze’de bir çocuk daha “açlıktan” öldü. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-saldirilari-altindaki-gazzede-bir-cocuk-daha-acliktan-oldu/3269292#:~:text=%22Gazze’de%20y%C3%BCzde%20100%20a%C3%A7l%C4%B1k%20var%22&text=Gazze’deki%20h%C3%BCk%C3%BCmetin%20Medya%20Ofisi,%C3%B6l%C3%BCmle%20kar%C5%9F%C4%B1%20kar%C5%9F%C4%B1ya%20oldu%C4%9Funu%20duyurmu%C5%9Ftu.
• Anadolu Ajansı. (2023). İsrail Savunma Bakanı Gallant: Gazze tamamen ablukaya alınacak. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-savunma-bakani-gallant-gazze-tamamen-ablukaya-alinacak/3012491.
• European Council Council of the European Union. (2024). EU sanctions against Russia explained. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.consilium.europa.eu/en/policies/sanctions-against-russia/sanctions-against-russia-explained/#sanctions.
• Canbey M. İsrail – Filistin Savaşı’nda Uluslararası Kuruluşların Göstermiş Olduğu Diplomasi Performansının İncelenmesi: BM Örneği. OA. 2024(Özel Sayı 2 (Gazze):132-6.
• The Times of Israel. (2024). FM Katz bars UN chief Guterres from Israel for failing to condemn Iran over missile attack. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://www.timesofisrael.com/fm-katz-bars-un-chief-guterres-from-israel-for-failing-to-condemn-iran-over-missile-attack/.
• Euro News. (2024). BM Uluslararası Adalet Divanı’ndan İsrail kararı: Refah’taki askeri operasyonları derhal durdur. Erişim tarihi: 26.10.2024. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2024/05/24/bm-uluslararasi-adalet-divanindan-israil-karari-refahtaki-askeri-operasyonlari-derhal-durd.
• Güzel İH. 7 Ekim Sonrası Gerçekleşen İnsan Hakları İhlalleri Üzerine Bir İnceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2024;13(2):661-81.