ORTA ASYA TÜRK TIBBININ ANADOLU’YA BIRAKTIĞI MİRAS

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 13, 15.04.2022

Volkan Acar

Öz

Türk tıbbı binlerce yıllık bir geçmişe dayanmaktadır. Bu kadar uzun bir tarihi dönem, birbirinden farklılık
gösteren çeşitli dönemlere ayrılabilir. Çünkü Türklerin, halen yasadıkları Anadolu topraklarına toplu
olarak göç etme tarihleri 1071’dir ve onun öncesinde temel yasam alanları Orta Asya olmuştur. Ancak
hem Türklerin Orta Asya dışında, Batı Asya, Karadeniz’in kuzeyi, Hindistan, Avrupa, Irak ve Mısır gibi
bölgelerde de devletler kurmuş olmaları, hem de Orta Asya adı verilen bölgenin çok geniş bir coğrafi alanı
kaplaması, Türk tıbbındaki uygulamaların da farklılık göstermesi sonucunu doğurmuştur. Yaşanılan bölgeye
ve döneme göre farklı tıp geleneklerinin etkisi altında kalan Türk tıbbı, bu sayede zengin bir birikim
edinmiştir. Bu kapsamda Anadolu Türk tıbbının etkilendiği ana kaynağın Orta Asya Türk tıbbı olduğu
söylenebilir. Orta Asya Türk tıbbıyla ilgili yazılı kaynakların sayısı sınırlı olsa da, bunların ayrıntılı bir şekilde incelenmesi araştırmacılara çok değerli bilgiler sunar. Bu çalışmada, Orta Asya Türk tıbbının genel
özellikleri, buna dair temel metinler, uygulamalar ve etkilendiği kaynaklar bir araya getirilmiştir. Ayrıca
Orta Asya Türk tıbbı ile Anadolu’daki tıp uygulamaları arasındaki benzerlikler ortaya konularak, Türk tıp
tarihindeki devamlılık gösterilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Tıp, halk tıbbı, şamanizm, akupunktur, müzik terapisi