Tarihsel Perspektif Bağlamında, Siyonizm İdeolojisinin İsrail ile Filistin Arasında Yaşanan Çatışmalara Temel Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 15 - 28, 30.06.2024

Seymur Abbasov , Murat Ercan

Öz

Yahudiler için tarihi bir öneme sahip olan Siyonizm, tarihi Filistin topraklarında bir Yahudi devletinin kurulmasını hedefleyen Yahudi Milliyetçiliği olarak nitelendirilmektedir. Özellikle, 1897 yılında Theodor Herzl tarafından oluşturulan Dünya Siyonist Örgütü’nün etkisiyle, Filistin topraklarında Yahudi devletinin kurulması sürecini hızlandırmıştır. Yahudilerin, Filistin bölgesine 1897 yılından başlayarak, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden antisemetizm’in etkisiyle zorunlu göçe maruz kalmaları, Yahudiler ile Filistinliler arasındaki çatışma eğlimini her geçen gün giderek artırmıştır.
1948 yılında İsrail devletinin kuruluşu ile birlikte, başta Filistin ve bölgedeki Arap devletlerine karşı, günümüze kadar belirli aralıklarla devam ettirdiği savaşlar ve işgal girişimleri, Ortadoğu bölgesindeki jeopolitik konumunun İsrail lehine değişmesine olanak sağlamıştır. Özellikle İsrail’in 1948 yılından itibaren, Filistin topraklarına yönelik devam ettiği işgal girişimi, milyonlarca Filistinlinin kendi anavatanlarını terk ederek, mülteci durumuna düşmesine neden olmuştur.
İsrail’in yasadışı işgallerini durdurarak, Filistinli halkın anavatanlarına dönmesini ve güvenliğinin sağlanması için kurulmuş olan FKÖ ile 1991 yılında kurulmuş olan Hamas, Siyonist hükümetin Filistinli halka karşı yürütmekte olduğu soykırım politikasını durdurması ile birlikte, Filistin direnişinin devamı bakımından önemli bir rol model üstlenmektedir. Özellikle Hamas ile İsrail’in bölge genelinde yaşamakta olduğu kısa süreli çatışmalar, 7 Ekim 2023 yılında Hamas’ın silahı paramiliter kolu olan Kassam Tugayları’nın İsrail’e topyekün saldırısı ile önemli bir boyuta evrilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Siyonizm, Yahudilik, İsrail – Filistin çatışması, Hamas, FKÖ

The Main Effects of the Ideology of Zionism on the Conflict between Israel and Palestine in Historical Perspective

Öz

Zionism, which has historical importance for Jews, is defined as Jewish Nationalism that aims to establish a Jewish state in the historical Palestinian lands. In particular, with the influence of the World Zionist Organization, created by Theodor Herzl in 1897, it accelerated the process of establishing the Jewish state in Palestinian lands. The forced migration of Jews to the Palestinian region from various European countries under the influence of anti-Semetism, starting in 1897, has increased the tendency for conflict between Jews and Palestinians day by day.
With the establishment of the State of Israel in 1948, the wars and occupation attempts that it has continued periodically until today, especially against Palestine and the Arab states in the region, have allowed its geopolitical position in the Middle East region to change in favor of Israel. In particular, Israel's ongoing occupation attempt against Palestinian lands since 1948 has caused millions of Palestinians to leave their homeland and become refugees.
The PLO, which was established to stop Israel's illegal occupations and ensure the security and return of the Palestinian people to their homeland, and Hamas, which was founded in 1991, serve as important role models for the continuation of the Palestinian resistance, after the Zionist government stopped the genocidal policy against the Palestinian people. In particular, the short-term conflicts between Hamas and Israel throughout the region have evolved to a significant level with the all-out attack on Israel by the Qassam Brigades, the armed paramilitary arm of Hamas, on October 7, 2023.

Anahtar Kelimeler

Zionism, Judaism, Israel – Palestine conflict, Hamas, PLO

Kaynakça

• Barnea, A. (2023). Israeli Intelligence, the Second Intifada, and Strategic Surprise: A Case of “Intelligence to Please”?. International Journal of Intelligence and CounterIntelligence, 36(2), 516-540.
• Ceylan, T. E. (2020). İsrail’de Liberal Demokratlığın ve Etnik Milliyetçiliğin İdeolojik Yansıması: Post-Siyonizm ve Neo-Siyonizm. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 8(2), 430-450.
• Cordesman, A. H. (2009). The 'Gaza War'. Center for Strategic and International Studies (CSIS), 1-92.
• Conforti, Y. (2021). The cultural origins of Jewish nationalism: Early Zionism and the weight of the pre‐modern tradition. Studies in Ethnicity and Nationalism, 21(3), 225-239.
• Çay, F. Z. İsrail Devleti'nin Kuruluş Sürecinde Milliyetçiliğin Rolü. 10. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, 27.
• Demircan, N. (2020). Yahudi Devletinin İnşası ve Arap-İsrail Çatışmasının Başlangıcı. Ulisa: Uluslararası Çalışmalar Dergisi, 4(2), 215-226.
• Dufoix, S. (2011). Diasporalar. Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Duran, M. A. (2020). Politik Siyonizm Ekseninde Yahudi Devleti Fikri. Akademik Tarih ve Araştırmalar Dergisi, 2(1), 135-158.
• Eylül Renin, T. (2015). İsrail-Filistin sorununda semboller, söylemler ve kimlik: Konstrüktivist bir analiz (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü).
• Falk, R. (1998). Zionism and the Biology of the Jews. Science in Context, 11(3-4), 587-607.
• Finkelstein, M. (2023). Reframing Hamas.
• Gürseler, C. (2006). Islamic rhetoric of the Palestine Liberation Organization (Master's thesis, Middle East Technical University).
• Halperin, L. (2015). Origins and Evolution of Zionism. Philadelphia: Foreign Policy Research Institute.
• Hamid, R. (1975). What is the PLO?. Journal of Palestine Studies, 4(4), 90-109.
• Kayyali, A. W. (1977). Zionism and Imperialism: The Historical Origins. Journal of Palestine Studies, 6(3), 98-112.
• Kızıloğlu, S. (2012). İsrail Devleti'nin Kuruluşuna Kadar Geçen Süreçte Yahudiler ve Siyonizm'in Gelişimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 35-64.
• Kurt, A. O. (2006). Yahudilik'te Sürgün Teolojisi: Tanrısal Bir Ceza Olarak Sürgün. Dini Araştırmalar, 9(25), 61-78.
• Makdisi, K. (2018). Palestine and the Arab–Israeli Conflict: 100 Years of Regional Relevance and International Failure. Barcelona: Menara, 5.
• Maor, M. (2009). The History of Zionism. Jewish Virtual Library.
• Mehmet, K. A. Y. A., & Polat, E. (2023). Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) Diplomasi Serüveni: Oslo Barış Süreci. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 226-240.
• Mock, S., Obeidi, A., & Zeleznikow, J. (2014). A brief outline of the Israel–Palestinian conflict. Group Decision and Negotiation, 23, 1245-1262.
• Mucuk, H., Özdemir, H., & Anik, M. A. (2023). El-Aksa Tufanı Operasyonu ve Türkiye’de Kamuoyunun Filistin Algısı. Fikriyat, 3(2), 101-118.
• Mohammad, K. K. R., & Bali, A. O. (2017). The Six-Day war and its impact on Arab and Israeli conflict. History, 7(2), 90-101.
• Nets‐Zehngut, R. (2012). The passing of time and the collective memory of conflicts: The case of Israel and the 1948 Palestinian exodus. Peace & Change, 37(2), 253-285.
• Örücü, S. (2018). Yahudi Diasporası’nın Filistin’e Göçü Ve İsrail Devleti’nin Kuruluşu. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 3(2), 202-233.
• Polat, Z. (2017). Attempts of Jewish immigration to Palestine during the time of Abdulhamid II and Oliphant’s request for a Zionist Colony. Journal of Islamicjerusalem Studies, 17(1), 1-20.
• Sagi, R. (2013). The Zionist Movement. The Wiley‐Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements.
• Sayigh, Y. (2008). The PLO and the Palestinian Armed Struggle. Gale Cengage learning. http://www. gale. cengage. com/pdf/whitepapers/gdc/PLOAndPalestinian. pdf (accessed 12 November 2010, link no longer working).
• Sayegh, F. (2012). Zionist colonialism in Palestine (1965). Settler Colonial Studies, 2(1), 206-225.
• Topuz, Z. Ç. (2022). Tek Taraflı Çekilmenin Ardından Gazze. International Journal of Social Inquiry, 15(1), 209-222.
• Topuz, Z. Ç. (2023). Çatışma Çarkı Çözümlemesi Ekseninde Filistin-İsrail Sorunu. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 7(2), 291-320.
• Zoltán, K. A. L. M. Á. R. (2010). Theodor Herzl’s national answer to the misery of the Jewish people. European and Regional Studies, 1(2), 197-209.