Turkish Defense Industry And A Model Company: FNSS

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 135 - 150, 30.06.2025

Fatma Tombak

Öz

The aim of this study is to reveal the importance of the defense industry for a country in general, and the importance of the domestic and national defense industry for Turkey in particular, with the example of the FNSS company. From past to present, the army and armed forces have been the most effective elements in the existence of states and nations and in protecting them against threats. However, as important as the existence of this element, its discipline, equipment, military technology, and dependence/independence on these weapons have also been important. Based on this historical process, the importance given to the national and local defense industry and the importance that should be given to it will be understood and then it will be revealed how sensitive a sector the domestic and national industry is, from Turkey’s foreign policy to its economic development and its army being strong and equipped with the requirements of the modern age. In this respect, the active role of the defense industry will be discussed in the paper and the results that emerged during critical periods in the historical adventure of the Turks and the Republic of Turkey will be explained. Based on the example of FNSS (FNSS Defense Systems Inc.), a national land defense systems company, it will be emphasized how this was successful in a short time and how it produced many benefits for the country’s economy, military, and weapons technology. This study, the critical roles played by the defense industry for the country will be determined by following a method from general to specific, from past to present, and from a foreign policy to the national economy within the country. After these determinations, it will be shared how important the defense industry is for an independent, strong economic activity in foreign policy, and for the strong existence of our state and nation.

Anahtar Kelimeler

Defense industry , Turkish army , Turkish defense industry , Turkish foreign policy , FNSS.

Proje Numarası

-

Türk Savunma Sanayisi ve Bir Örnek Firma FNSS

Öz

Bu çalışmanın amacı genelde savunma sanayinin bir ülke için önemini özelde Türkiye için yerli ve millî savunma sanayinin önemini FNSS firması örneğiyle ortaya koymaktır. Geçmişten günümüze ordu ve silahlı güçler devletlerin ve milletlerin var olmasında, tehditlere karşı korunmasında en etkili unsur olmuştur. Ancak bu unsurun varlığı kadar disiplini, donanımı, silah teknolojisi ve bu silahlar konusunda bağımlı/bağımsız olması da önemli olmuştur. Bu açıdan savunma sanayinin etkin rolü makalede ele alınarak Türklerin tarihî serüveninde ve Türkiye Cumhuriyeti’nde kritik dönemlerde ortaya çıkan sonuçlar aktarılacaktır. Bu tarihi süreçten hareketle millî ve yerli savunma sanayiye verilen ve verilmesi gereken önemin anlaşılması ve akabinde yerli ve millî sanayinin Türkiye’nin dış politikasından, ekonomik gelişimine ve ordusunun güçlü ve çağdaş/çağın gerekleri ile donatılmış olmasına kadar ne kadar hassas bir sektör olduğu ortaya konulacaktır. Ulusal bir kara savunma sistemleri firması olan FNSS (FNSS Savunma Sistemleri A.Ş.) örneğinden hareketle de kısa sürede bunun nasıl başarılı olduğu ve ülkenin ekonomisine, ordusuna, silah teknolojisine kadar birçok fayda ürettiği ifade edilecektir. Çalışmada geçmişten günümüze, dış politikadan ülke içindeki ulusal ekonomiye kadar genelden özele doğru bir yöntem izlenerek savunma sanayinin ülke açısından oynadığı kritik roller tespit edilecektir. Bu tespitlerden sonra savunma sanayinin bağımsız, güçlü bir ekonomi ve dış politikada etkin olunması, güçlü bir şekilde devletimizin ve milletimizin varlığı için ne kadar önemli olduğu sonucu paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Savunma sanayii , Türk ordusu , Türk savunma sanayii , Türk dış politikası , FNSS.

Etik Beyan

Herhangi bir etik ihlalinde bulunulmamıştır.

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Adak, M. (2021). Coğrafyanın Türk kültürüne etkileri hakkında. Duran A. ve Çatlı Özen G. (Ed.) Türk kültürü araştırmaları serisi I içinde (ss. 491-507). Ankara: Berikan.
• Adak, M. (2022). Türk harp tarihi ve sanatı açısından bir kaynak değerlendirmesi: Dânişmend Gâzi destanı. Demir A. ve Doğan M. (Ed.) Başlangıcından günümüze Türk tarihinde ordu ve savaş içinde (ss. 1-38). Ankara: Berikan.
• Akman, H. (2012). Kıbrıs cumhuriyeti ilanından johnson mektubuna, Kıbrıs sorunu (1960-1964). Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 22, 65-98.
• Akyüz, H. (2002). Kutadgu bilig’de sosyo-pedagojik ve siyasal söylem. Erzurum: Eser Ofset.
• Armaoğlu, F. (2019)a. 20. Yüzyıl siyasî tarihi (1914-1995) (26. Baskı). İstanbul: Kronik.
• Armaoğlu, F. (2019)b. Türk siyasi tarihi (4. Baskı). İstanbul: Kronik.
• Ateş, E. (2023). Türk savunma sanayinin ihracat rekabet gücünün belirlenmesi. Savunma ve Savaş Araştırmaları Dergisi, 33(2), 433-460.
• Baran, T. (2018). Türkiye’de savunma sanayi sektörünün incelenmesi ve savunma sanayi sektörü harcamalarının ekonomi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 58-81.
• Bayram, O. (2020). Savunma sanayinin gelişiminin ihracat-ithalat dengesi üzerindeki etkileri. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16(33), 163-188.
• Berkes, N. (2002). Türkiye’de çağdaşlaşma. Yayına Hazırlayan: Ahmet Kuyaş, İstanbul: Yapı Kredi.
• Besenyő, J. ve Málnássy, A. (2022). Future expansion and prospects of Turkish defense industry. Insights İnto Regional Development, 4(2), 10-21.
• Bıçak, A. (2019). Türk düşüncesi I kökenler. İstanbul: Dergâh.
• Canar, B. (2018). SSCB-Türkiye ilişkilerinde Kıbrıs sorunu (1964-1979). ViraVerita E-Dergi: Disiplinlerarası Karşılaşmalar, 8, 223-246.
• Canbay, Ş. ve Mercan D. (2020). Türkiye’de silah ithalatının iktisadi büyüme üzerine etkisi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16(35), 707-734.
• Duman, İ. (2020). Büyük Selçuklu ordusunda kullanılan savaş aletleri. İstanbul: Selenge.
• Erdinçler, R. E. (2021). Türkiye’de ulusal güvenlik ve savunma sanayii. Ankara: Gazi.
• Ermiş, U. ve Canbolat, İ. (2022). Truman doktrininden SaGeB’e Türk dış politikası ekseninde modern Türk savunma sanayiinin kuruluşu. International Journal of Social Inquiry, 15(2), 557-574.
• Ertem, B. (2009). Türkiye-ABD ilişkilerinde truman doktrini ve marshall planı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 377-397.
• FNSS, Https://Www.Fnss.Com.Tr/Tr Erişim 05.02.2024.
• İstikbal, D. (2022). Türk savunma sanayii modeli ve teknolojik dönüşüm. İstanbul: SETA.
• Kafesoğlu, İ. (1998). Türk millî kültürü. (17. Baskı). İstanbul: Ötüken.
• Kandemir, O. G. (2023). Tehdit algısının askeri stratejiye etkisi: soğuk savaş yıllarında Türkiye örneği. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 19(46), 561-583.
• Karaköse, N. (2010). Askeri, siyasi ve silah sanayicisi kişiliği ile nuri paşa (killigil). (Tez. No. 257392). [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karaköse, N. (2019). Nuri paşa (killigil) enver paşa’nın kardeşi. (2. Baskı). İstanbul: Ötüken.
• Karpat, K. H. (2012). Türk dış politikası tarihi. İstanbul: Timaş.
• Kayan, A. (2017). Savunma sanayinin gelişimi ve savunma harcamalarının ekonomik büyüme ile ilişkisi. (Tez. No. 472185). [Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Köni, H. (1986). “1964-1974 Yılları Arası Türk-Yunan İlişkileri: Algılama Analizi” Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Tarih Boyunca Türk-Yunan İlişkileri, içinde s. 81-92. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Basımevi.
• Küçükoğlu, M. (2023). Türk savunma sanayisindeki gelişmelerin ekonomiye etkileri (2000-2023). Sakarya İktisat Dergisi, 12(1), 15-41.
• Millî Savunma Bakanlığı (2023). Cumhuriyet’in 100. Yılında Millî Savunma Bakanlığı. Ankara: Millî Savunma Bakanlığı.
• Milliyet Gazetesi, 24 Nisan 1963.
• MSB Savunma Sanayii Müsteşarlığı (2017). Sanayi katılımı / offset uygulamaları yönergesi.
• Özdal, A. N. (2019). Türklerin savaş sanatı. (2. Baskı). İstanbul: Timaş.
• Özgen, C. (2016). Türkiye’nin savunma sanayii politikasının analizi: Türk savunma sanayii politikası ve stratejisi esasları dokümanı örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 193-205.
• Özlü, H. (2019). Türkiye’de savunma sanayi gelişim tarihi içinde makine ve kimya endüstrisi kurumunun kuruluş dönemi faaliyetlerinin analizi. Savunma Bilimleri Dergisi, 18(1), 176-216.
• Sandalcılar, A. R., Hacıimamoğlu, T. ve Cihan, K. A. (2018). Türkiye ile ABD arasında ateşli harp silahları ve malzemeleri dış ticaretinin analizi. Business and Organization Research Kongresi, Karabük, 401-409.
• Saraçöz, Y. (2018). Savunma sanayiinin önemi ve savunma harcamalarının ülke ekonomisine etkileri. (Tez. No. 503519). [Yüksek lisans tezi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sever, A. (1997). Yeni bulgular ışığında 1962 Küba krizi ve Türkiye. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 52(1), 647-660.
• Soysal, İ. (1977). Türk-Amerikan siyasal ilişkilerinin ana çizgileri. Belleten, 41(162), 257-276. Şehitoğlu, Y. ve Kurt, E. (2021). Türk savunma sanayii tarihi (1834-2020) dönemler ve aktörler. İstanbul: Ötüken.
• Şimşek, A. (2021). Tarih Nasıl Yazılır?. (3. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu. T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı. (2022). Türk Savunma Sanayii Ürün Kataloğu. (3. Baskı). Ankara: Savunma Sanayii Başkanlığı.
• Taşağıl, A. (2020). Bozkırların ilk imparatorluğu hunlar. İstanbul: Yeditepe.
• Temiz, D. (2012). Ekonominin önemli bir parçası: savunma sanayii. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 1-18.
• Tombak, F. (2022). Türk savunma sanayisinin gelişiminde örnek bir model: Otokar. Demir A. ve Doğan M. (Ed.). Başlangıcından Günümüze Türk Tarihinde Ordu ve Savaş içinde (ss. 189-223), Ankara: Berikan.
• Toprak, Z. (2022). Kurucu felsefenin evrimi Atatürk. (4. Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• TÜSİAD (1999). Türk savunma sanayisinde offset uygulamaları. İstanbul: TÜSİAD.
• Uzman, N. (2018). II. Dünya savaşı sonrasında Sovyet talepleri ve Türkiye’nin tepkisi. Gazi Akademik Bakış Dergisi, 11(22), 117-142.
• Yalçın, O. (2009). Mühürdarzade nuri bey’in (demirağ) hayatı ve çalışmaları (1886-1957). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 44, 743-769.
• Yalçın, O. (2019). Türk hava harp sanayii tarihi. (3. Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Yılmaztürk, A. (2023). Türkiye'de savunma sanayi sektörü ve ekonomi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Enderun Dergisi, 7(2), 139-165.