Öz
Milliyetçilik, esas olarak bireysel, demokratik, iradi, laik söylemler minvalinde 1789 Fransız devrimi sonucu ile şekillene gelmiştir. Bu söylemler, Batı tipi milliyetçiliğin temel özelliklerini yansıtmaktadır. Fakat 20. ve 21. yüzyıl milliyetçi hareketlerinin ortaya çıkışı ve gelişim safhaları incelendiğinde bu sürecin değişiklik arz ettiği görülecektir. Bu değişiklik, toplumların ihtiyaçlarına göre, diğer bir deyişle özgüllük kavramının nasıl kazanılacağıyla da ilgili bir durum olarak kabul edilir. Özellikle 20. yüzyıldan sonra milliyetçiliğin laik/secüler söylemini kaybettiği, bu süreçten sonra türdeşleşme, bütünleşme, öteki ile farklılığı ortaya koyan temel argüman olarak kullanıldığı görülmektedir. Aynı zamanda kültürel bir öğe olarak dinsel unsurdan beslenen milliyetçilik anlayışının, toplumları harekete geçirmede daha etkin ve kapsamlı olduğu, şiddeti ahlak ve değerler yönünden meşrulaştırdığı görülmektedir.
Bu çalışmada; İsrail’in kurulmasına kadar olan dönem içinde Yahudi milliyetçiliğinin gelişimi, 1948 sonrası Yahudilerin yüksek tehdit güvenlik algılamalarında Yahudilerin kutsal kitabı olan Tevrat/Tevriye/Torah’ın etkisinin politik yansımaları ve şiddetin meşrulaştırılmasında, kültürel bir öğe olarak din faktörünün rolü açıklanacaktır. Ayrıca dini temelli oluşan milliyetçiliklerin doğası gereği ortaya çıkan tarihsel hafıza canlandırılması, düşman kavramı ve şiddet eylemlerinin ulus-devlet bütünleşmesi üzerindeki etkileri incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Şiddetin meşrulaştırılması Dini milliyetçilik Yahudi milliyetçiliği tevrat
Kaynakça
- AKALIN, Kürşat Haldun. (2010). “Rasyonel Ekonomik Etkinliğin Gelişimi Sürecinde ProtestanAhlakı”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, sa: 2, 1-13.
- AKTÜRK, Şener. (2006). “Etnik Kategori ve Milliyetçilik: Tek-Etnili, Çok-Etnili ve Gayri Etnik Rejimler”, Doğu Batı, 9(38), 23-53.
- ARMAOĞLU, Fahir. (2017). Yirminci Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914-1995, İstanbul: Timas Yayınları.
- AYDINALP, Halil. (2010). Sosyal Çatışma ve Din, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 19(2), 187-215.
- BALPINAR, Zafer. (2012). İsrail Güvenlik Politikasını Şekillendiren Anlayışa Dair Temel Bir Tanımlayıcı: Tevrat’a Göre Düşman Kavramı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(23), 319-338.
- BARON, Salo Wittmayer. (2007). Modern Milliyetçilik ve Din, Mehmet Özay (Çev.), İstanbul: Açılım Kitap.
- BAŞARAN, İbrahim. (2016). “Muhafazakâr Yahudilik Siyonizm İlişkisi”, Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi, sa:2, s. 75-86.
- BATUK, Cengiz ve Mert, Rabia. (2017). “Sekülerlik ve Dindarlık Arasında Sıkışmış Modern Bir Devlet Olarak İsrail”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sa: 43, 95-127.
- BREUER, Stefan, (2010). Milliyetçilikler ve Faşizm, Çiğdem Canan Dikmen (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
- BURHAN, Ali. (2008). “Filistin-İsrail Çatışması ve Hamas”, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi S.B.E Uluslararası İlişkiler A.B.D. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- CALHOUN, Craig. (2009). Milliyetçilik, Bilgen Sütçüoğlu (Çev.), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- CHATTERJEE, Partha. (1996). Milliyetçi Düşünce ve Sömürge Dünyası, Sami Oğuz (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
- DAŞBADEM, İlknur. (2008). “Geçmişten Günümüze Yahudi Mezheplerinin Mesih Anlayışı ve Mesihi Hareketler”, Konya: Selçuk Üniversitesi S.B.E Felsefe ve Din Bilimleri A.B.D. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- DEVECİ, Can. (2017). “Herbert Samuel Döneminde Filistin'e Yahudi Göçleri (1920-1925)”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, sa: 42, 1-18.
- DÖNER, Ayhan. (1997). “Tarihsel Süreç İçerinde İsrail ve Devlet Modelinin Ortaya Çıkışı”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), 13-30.
- EFEGİL, Ertan. (2013). “İsrail’in Dış Politikasının Belirleyicileri”. Ortadoğu Analiz, 5(49), 53-61.
- ERDEMİR, Halil. (2011). “İsrail devletinin ilanından önce David Ben Gurion’un Filistin’i Yahudileştirme Politikası”, Akademik Bakış, sa: 8, 175-194.
- ERÖZDEN, Ozan. (1997). Ulus Devlet, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- FIRAT, Ahmet Murat. (2018). “Milliyetçilik ve Din Etkileşimi”, Konya: Selçuk Üniversitesi S.B.E Uluslararası İlişkiler A.B.D. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- GÜDER, Süleyman. (2016). “Milliyetçilik Tartışmalarında Tarih ve Geçmişin Rolü: Eric J. Hobsbawm ve Anthony D. Smith’in Teorilerinin Karşılaştırmalı Analizi”, İnsan ve Toplum, 6(2), 7-26.
- Gilbert S. Rosenthal, (1978). The Many Faces of Judaism, New Jersey: West Orange, Behrman House, Inc.
- HEYWOOD, Andrew. (2014). Küresel Siyaset, Çev. Nasuh Uslu ve Haluk Özdemir, Ankara: Adres Yayınları.
- HİGGER, Michael. (2006). Yahudi Ütopyası. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
- HOBSBAWM, Eric. (2000). Devrim Çağı. Bahadır Sina Şener (Çev.), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- HOURANI, Albert. (2014). Arap Halkları Tarihi, Yavuz Alogan (Çev.), İstanbul İletişim Yayınları. KARAKAŞ, Mehmet. (2006). “Türkçülük ve Türk Milliyetçiliği”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, 9(38), 57-76.
- KIZILOĞLU, Sedat. (2012). “İsrail Devleti'nin Kuruluşuna Kadar Geçen Süreçte Yahudiler ve Siyonizm'in Gelişimi”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 35-64.
- Kitab-ı Mukaddes. (2010). Tevrat, (Haz.) Hasan İlhan, Ankara: Erek Matbaacılık,
- KURT, Ali Osman. (2010). “Yahudi Aydınlanma Hareketi: Haskala”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 7(1), 33-59. KURUBAŞ, Erol. (2008). “Etnik Sorunlar: Ulus-Devlet ve Etnik Gruplar Arasındaki Varoluşsal İlişki”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, sa:44, 11-41.
- KURUBAŞ, Erol. (2009). “Etnik Sorun-Dış Politika İlişkisi Bağlamında Kürt Sorununun Türk Dış Politikasına Etkileri”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 8(1), 39-69.
- KÜÇÜKCAN, Talip. (2005). “Modernleşme ve Sekülerleşme Kuramları Bağlamında Din”, Toplumsal Değişme ve İslam Dünyası. İslam Araştırmaları Dergisi, sa: 13, 109-128.
- LEWİS, Bernard. (2017). İnanç ve İktidar Ortadoğu’da Din ve Siyaset, Ayşe Mine Şengel (Çev.), Ankara: Akılçelen Kitaplar.
- ORAN, Baskın. (1977). Azgelişmiş Ülke Milliyetçiliği: Kara Afrika Modeli, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
- OSMANOĞLU, Emel Gülden. (2000). The Wars Of Yugoslav Dissolution And Britain's Role İn The Making Of İnternational Policy (1991-1995), Ankara: Sam Yayınları.
- ÖZKIRIMLI, Umut. (2008). Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bakış, Ankara Doğu Batı Yayınları.
- ÖZKIRIMLI, Umut. (2010). Milliyetçilik Üzerine Güncel Tartışmalar, Eleştirel Bir Müdahale, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- ROKACH, Livia. (2006). İsrail’in Kutsal Terörü, Zeynep Neşe (Çev.), İstanbul: Belge Yayınları.
- SADOĞLU, Hüseyin. (2016). “Balkanlar'da Milliyetçilik ve Din”, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-10.
- SARI, İbrahim. (2010). İsrail’in şifresi, Ankara: Murat Kitabevi.
- SELÇUK, Senem Sönmez. (2012). “Dünden Bugüne Milliyetçilik: Küresel Dünyada Yükselen Sesler”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 117-136.
- SMİTH, Anthony D. (2002). Ulusların Etnik Kökeni, S. Bayramoğlu ve H. Kendir (Çev.), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- SONUÇ, Yusuf Süha. (2017). “Kibbutz’un İsrail Siyasetine Etkisine Kısa Bir Bakış”, İsrailiyat, sa: 1, 128-148.
- TAŞKIN, Yüksel. (2007). Anti-Komünizmden Küreselleşme Karşıtlığına, Milliyetçi Muhafazakâr Entelijansiya, İstanbul: İletişim Yayınları.
- TOFT, Monica. (2005). The Geography of Ethnic Violence: Identity, Interests, And The Indivisibility of Territory, Princeton University Press.
- TOKGÖZ, Habip. (2017). “İsrail Devleti’nin Kuruluşunda Theodor Herzl ve Siyonizm”, ANASAY, sa:1, 183-195.
- VARSHNEY, Ashutosh. (1991). “India, Pakistan, And Kashmir: Antinomies Of Nationalism”, University Of California Press, 31(11), 997-1019.
- YALÇINER, Ruhtan. (2014). “Etnisite ve Milliyetçilik: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(1), 189-215.
- YERASİMOS, Stefanos. (1995). Milliyetler ve Sınırlar, Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu, Şirin Tekeli (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
- Web kaynakları
- Ula, Ataallah. (30.06.2014). İsrail Operasyon İsimlerini Tevrat Metinlerinden Seçiyor, Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-operasyon-isimlerini-tevrat-metinlerinden-seciyor/146891 , Erişim Tarihi: 11.02.2020
- (16 Kasım 2012). Tevrat Referanslı İsrail Katliamı: Bulut Sütunu, Haber7com, http://www.haber7.com/ortadogu/haber/952782-tevrat-referansli-israil-katliami-bulut-sutunu, Erişim Tarihi: 14.02.2020
- İşgalden Parçalanmaya, (2018). Le Monde Diplomatigue https://www.monde-diplomatique.fr/cartes/morcellement, Erişim Tarihi: 04.06.2019
- https://incil.info/kitap/Yasanin+Tekrari/13, Erişim Tarihi: 02.06.2019
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |