BAĞIMSIZLIK DÖNEMİ AZERBAYCAN CUMHURİYETİNDE EĞİTİM VE DİL

Yıl 2017, Sayı: 1, 101 - 115, 31.08.2017

Elif Kolikpınar

Öz

Dil, insanın yaşamında merkezde yer alan temel yapı taşlarından biridir.

Çünkü dil, bilgilerin gelecek nesillere aktarılmasında, bireyin sosyalleşmesinde

ve toplum bilinci oluşturmasında önemli rol oynamaktadır. Bu bakımdan her

toplum dilini özellikle eğitim noktasında korumak, geliştirmek istemiş ve çeşitli

devlet politikaları düzenlemişlerdir.

Azerbaycan Cumhuriyeti’nde, Bağımsızlık sonrası süreçte Azerbaycan

diliyle eğitim giderek artmaya başlamıştır. Eğitimin yaygınlaşmasıyla beraber

okur-yazar oranının da arttığı görülmektedir. Bununla beraber bağımsızlık döneminde,

Azerbaycan diliyle eğitim ve okur-yazarlık oranı her ne kadar artmış

olsa da, Rusça konuşma dilinde olduğu gibi eğitim dilinde de etkisini devam

ettirmektedir. Son dönemlerde Rusçanın yanı sıra İngilizcenin de eğitim alanında

kendine yer bulduğu kaydedilmiştir. Rusça ve İngilizcenin eğitim dili olarak

kullanılması, Azerbaycan dilinin eğitimde kullanılma oranını azalmamaktadır.

Çünkü devlet politikası gereği diğer etnik gruplar kendi dillerinde eğitim aldıklarında

dahi Azerbaycan dilinde eğitim almak zorundalardır. Buna göre Azerbaycan

Cumhuriyeti’nde, Azerbaycan dilinin eğitimde önemsendiğini ve koruma

altına alındığını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Bağımsızlık dönemi, Eğitim, Dil

EDUCATION AND LANGUAGE IN THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN DURING THE INDEPENDENCE PERIOD

Öz

Language is one of the main building blocks that is at the center of human

life. Because language has a crucial role in transmitting the knowledge to next

the generations, in the socialization of an individual and in creating a community

consciousness. Therefore, each society aspires to protect and develop their

language -especially in education-, and they make various state policies.

Following the independence, education in Azerbaijani increased gradually

in the Republic of Azerbaijan. With the education becoming more widespread,

the rate of literacy increased as well. Although the rate of literacy and education

in Azerbaijani increased during the independence period, the effect of Russian

was still observed both in spoken language and in education language. Along

with Russian, English has been observed recently in the education field as well.

Despite having Russian and English as the education language, the rate of use

for Azerbaijani in education has not decreased. Because as a requirement of the

state policy, even when the ethnical groups get education in their own language,

they still have to get their education in Azerbaijani. It demonstrates that education

in Azerbaijani is cared and protected in the Republic of Azerbaijan.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Period of Independence, Education, Language

Kaynakça

• Azerbaijans (2017), Azerbaijans Web sitesi: http://www.azerbaijans.com
• Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası (2017), Türk Anayasa Hukuku Sitesi: http://www.anayasa.gen.tr
• Azerbaycan Devlet İstatistik Kurumu (2017), Azerbaycan Devlet İstatistik Kurumu Web Sitesi: http://www.stat.gov.az
• Azerbaycan Eğitim (2017, Mayıs 15), Azerbaycan Eğitim Web Sitesi: https:// www.azerbaycanegitim.com
• EHMEDOV, Beşir (2007), Azerbaycan Dili Teliminin Ganunları, Prinsipleri ve Metodları, Mütercim, Bakü.
• ERGÜN, Muammer (1997), Azerbaycan Eğitim Sistemi, Gazi Üniversitesi Yayınları, 499-514.
• ETHNOLGOUE (2017, Mayıs 12), Ethnolgoue Web Sitesi: http://www. ethnolgoue.com adresinden alındı
• KİLLİ YILMAZ, Gülsüm (2010), Kuzey ve Güney Sibirya Türklerinin Dil Durumu, Köksav, Ankara.
• KİLLİ YILMAZ, Gülsüm (2016), Geçmişten Günümüze Şor Türklerinin Dil Durumuna Genel Bir Bakış, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 244-285.
• NEBİYEVA, Şelale (2010), Ana Dili Tedrisi Metodikasının Aktual Problemleri, Azerbaycan Respublikası Tahsil Nazırlığı İlmi Metodik Şurası, Bakü.
• REHİMOV, Ağarehim (2015), Ana Dilinin Tedrisi Metodikası, Bakü, Bakü Kızlar Üniversitesi.
• SARAY, Mehmet (1996), Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi, Ankara, Türk Tarih Kurumu.
• SEFEROV, Rehman (2004), Azerbaycan Nüfusunun Eğitim Açısından Analizi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Konya.