TOPLUMSAL CİNSİYETE DAYALI ŞİDDETİN TEMELLERİ ÜZERİNE

Yıl 2020, Sayı: 12, 149 - 164, 31.05.2020

Filiz Bayoğlu

https://doi.org/10.33404/anasay.716400

Öz

Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetin toplumsal ve kültürel kurgulanışıdır. Doğanın içinde yazılı olmayan, cinsiyete dayalı yatkınlıklar uzun bir toplumsallaşma cabasının ürünü olarak ortaya çıkarlar. Erkek şiddeti, erkeğin kadın üzerindeki iktidarının bir şekli olarak bütün alanlarda görülen ataerkil kontrolün bir sonucudur. Cinsiyete dayalı şiddet belli bir hiyerarşi kurmak adına çocukluktan itibaren kullanılan bir mekanizmadır. Aynı zamanda şiddet erkeklerin bilinçli ya da bilinçsiz bir biçimde ayrıcalık taşıma hakkına sahip oldukları algısına dayanmaktadır. Bu nedenle kadına yönelik şiddetin, toplumsal yapı, ataerkil ilişkiler ve bunları besleyen kaynaklar analiz edilmeden anlaşılamayacağı aşikârdır. Çünkü erkekliğe yüklenen toplumsal anlamlar ve erkeklik konumunun iktidarla ilişkisi cinsiyete dayalı şiddetin temeli olmaktadır. Bu nedenle çalışmamız erkeklerin kadınlar üstündeki gücünü ve bu gücü gösterme şekli olan şiddetini meşrulaştırıp sürdüren temel toplumsal kurumların ve değerlerin neler olduğunu sorgulamaktadır. Erkek şiddetinin toplumsal kurgulanmasına ve ideolojik olarak meşru sayılmasına kaynaklık eden yapıların neler olduğunu irdelemektedir. Şiddetin ataerkil toplumların örgütsel yapısı ve talepleri doğrultusunda ortaya çıkıp beslendiğini kavramanın aynı zamanda şiddeti önlemeye yönelik adımların temelini oluşturacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, Şiddet, Ataerkil düzen, Din, Devlet

ON THE FOUNDATIONS OF GENDER-BASED VIOLENCE

Öz

Gender is the social and cultural expression of biological sex. Gender-based, unwritten tendencies in nature emerge as the product of a long socialization effort. Male violence is a result of patriarchal control seen in all areas as a form of male power over the female. Gender-based violence is a mechanism used since childhood to establish a certain hierarchy. At the same time, violence is based on the perception that men have the right to be privileged over others, consciously or unconsciously. Therefore, it is obvious that violence against women
cannot be understood without analyzing the social structure, the patriarchal relations and the sources that feed them. Because the social meanings attached to masculinity and its relationship with power constitute the basis of gender-based violence. Therefore, our study questions the power of men over women and the fundamental social institutions and values that legitimize and perpetuate their violence, which is the way they show this power. It examines the structures that are the source of the social construction of male violence and the structures
that cause male violence to be considered ideologically legitimate. We believe that understanding that violence emerges and is nurtured in accordance with the
organizational structure and demands of patriarchal societies will also serve as the basis for steps to prevent violence.

Kaynakça

• ALANKUŞ, Sevda (2009) “Medyada Kadın\Beden Temsil (Siyaset)i”, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi. ANDERSON, K.L. UMBERSON, D. (2001). Gendering Violece: Masculinity and Power in Men’s Accounts of Domestic Violence, Gender&Society, Vol.15 No.3 BELEK, Umut (2008).“Toplumsal Cinsiyet Algısının Statik Duruşu”, Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları (içinde), Atılım Üniv. Yayınları. BERGER, John (2014) Görme Biçimleri, çev. Yurdanur Salman, İstanbul: Metis yayınları. BERGER, Peter L (2011). Kutsal Şemsiye, çev. Ali Coşkun, Rağbet Yayınları. BERKYAY, Fatmagül (2016). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, İstanbul:Metis Yayınları. BHASIN, Kamla (2003) Toplumsal Cinsiyet, çev. Kader Ay, Yeni Delhi. BOURDIEU, Pierre (2002). Eril Tahakküm, çev. Bediz Yılmaz, İstanbul:Bağlam Yayınları. BUTLER, Judith (2008) Cinsiyet Belası, çev. Başak Ertürk, İstanbul: Metis Yayınları. CONNELL, R. W. (2017). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, çev. Cem Soydemir, İstanbul:Ayrıntı Yayınları. DELANEY, Carol (2017) Tohum ve Toprak, çev. Selda Somuncuoğlu-Aksu Bora, İstanbul: İletişim Yayınları. GORDON, Marshall (1999). Sosyoloji sözlüğü, çev. O. Akınbay, D. Kömürcü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. KARAL, D., AYDEMİR, E., (2012) Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, USAK rapor no: 12-01. KAUFMAN, Michael. (1999) The 7 P’s of Men’s Violence,, Erişim tarihi 01.02.2020. www.michaelkaufman.com MARDİN, Şerif. (1969). Din ve İdeoloji, Ankara üniv. SBF Yayınları. RAMAZANOĞLU, Caroline.(1998). Feminizm ve Ezilmenin Çelişkileri, çev. Mefkûre Bayatlı, İstanbul: Pencere Yayınları. SABBAH, Fetna Ayt.(1995) İslam’ın Bilinçaltında Kadın, Ayrıntı Yayınları. SANCAR, Serpil. (2008). Erkeklik: İmkânsız İktidar, Metis Yayınları. SELEK, Pınar. (2008) Sürüne Sürüne Erkek Olmak, İletişim Yayınları. TÜRK, H. Bahadır. (2015) “‘Şiddete Meyyalim Vallahi Dertten’: Hegemonik Erkeklik ve Şiddet” Şiddetin Cinsiyetçi Yüzleri içinde, Der. Betül Yarar, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. WALBY, Sylvia.(1990). Theorizing Patriarchy, Cambridge.