DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ (1950-1960) ERZURUM KAMU YATIRIMLARINA BİR ÖRNEK: TORTUM HİDROELEKTRİK SANTRALİ

Yıl 2021, Sayı: 15, 51 - 71, 25.02.2021

Fatih Kıyıcı

https://doi.org/10.33404/anasay.878094

Öz

Yapımına 1952 yılında başlanan ve Mayıs 1960’da hizmete giren Tortum Hidroelektrik Santrali, Erzurumluların çok uzun zamandan beri hayata geçmesini bekledikleri bir projeydi. Bu uzun bekleyişe rağmen projenin ihalesinin ardından yapım ve hizmete girme aşaması da planlanandan uzun sürmüş ve yoğun gayretler sonucu gerçekleşebilmişti. Bu makalede 1960 yılına kadar geçen sürede Erzurum’un elektrik sorunu ve bu sorunun giderilmesine yönelik çalışmalar ile Erzurum’un elektrik meselesine kesin çözüm olarak gösterilen Tortum Hidroelektrik Santrali’nin yapım ve hizmete giriş süreci ele alınmıştır. 1951 yılında Bakanlar Kurulu onayından sonra, inşaat ile makine ve teçhizat ihaleleri yapılan Santralin 1956 yılı itibariyle bitirilmesi planlanmış ise de yaşanan aksaklıklardan dolayı ancak 1960 yılında tamamlanabilmiştir. Santralden 1960 Mayıs ayı itibariyle de elektrik üretimine geçilerek şehre elektrik verilmeye başlanmıştır. 1972 yılına kadar Erzurum Belediyesinin işletmesinde kalan santral, aynı yıl içerisinde Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığına bağlı olan TEK’e devredilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji, Elektrik, Erzurum, Tortum Şelalesi

Kaynakça

• Alyanak, K. (1999). Belediye Başkanları. Erzurum Tarihini Araştırma ve Tanıtma Derneği Yayınları.
• Arıkan, O. (1973). Erzurum Şehrinin Ekonomik Esasları. Ankara: Baylan Matbaası.
• Burçak, R. S. (1998). On Yılın Anıları (1950-1960). Ankara: Nurol Matbaacılık.
• Cumhuriyetin 50. Yılında Erzurum, 1973 İl Yıllığı, İstanbul, 1974
• Doğanay, H. & Çavuş, H. (2013). Türkiye Ekonomik Coğrafyası. Ankara: Pegem Akademi.
• Fındıkoğu, Z. F. (1946). “Tortum Şelalesi Elektrik Şirketi ve Erzurumda Hayat ve İktisadiyat Üzerine Yapacağı Tesirler”. 1946 Erzurum Başak Gecesi (12 Mart 1918 - 12 Mart 1946), s. 22-27.
• Karabulut, Y. (2004). Türkiye’de Elektrik Enerjisi Üretimi. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 3 (58), 53 -77.
• Karahan F. & Çakır, E. (2011). Uzundere Master Planı Vizyon 2023.
• Kubilay, İ. H. (1979)., Elli Yılda Erzurum Belediyesi 1929-1979. Erzurum.
• Küçükuğurlu, M. (2008). Erzurum Belediyesi Tarihi 1, Osmanlı’dan Cumhuriyete (1866-1930). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Küçükuğurlu, M. (2011). Erzurum Belediyesi Tarihi 2, Tek Parti Dönemi(1930-1950). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Lahn, E. (1944). Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi. Türk Coğrafya Dergisi, 5-6, 137-142.
• Sözer, A. N. (1963). Erzurum Ovasının Beşeri ve İktisadi Coğrafyası. Erzurum.
• Ünüvar, İ. (1961). Erzurum Rehberi. Erzurum.
• Yurtoğlu, Y. (2018). Cumhuriyet Türkiye’sinde Elektrik Enerjisi Üretimi ve Enerji Politikaları (1923-1960). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 34(2): 98, 227- 280.