1928’DEN GÜNÜMÜZE KADAR TDK YAZIM KILAVUZLARINDAKİ KELİME SAYILARI ÜZERİNE

Yıl 2021, Sayı: 16, 37 - 51, 29.05.2021

Mine Kılıç , Gülden Sağol Yüksekkaya

https://doi.org/10.33404/anasay.881097

Öz

Bu çalışmada, 1928 yılında yayımlanan İmlâ Lûgatinden başlamak üzere Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanan on bir farklı kılavuzun dizinlerinin tamamı taranarak karşılaştırma tablosuna aktarılmış; dizinlerindeki toplam kelime sayıları incelenmiş, kelimelerin artış ve azalış nedenleri, harfler bazındaki kelime sayılarının bütün dizine oranı değerlendirilmiştir. Karşılaştırma neticesinde elde edilen veriler, kelime sayıları açısından değerlendirildiğinde genel olarak dizinlerdeki kelime sayılarında artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu artışın önemli bir kısmının dilin canlı yapısıyla bağlantılı olarak değişen ve gelişen dünyada ortaya çıkan ihtiyaçların bir sonucu olduğu görülmüştür. Artışın bir diğer nedeni ise kılavuza sonradan dâhil edilen kelimelerden kaynaklanmaktadır. Ayrıca yıllar içinde dizinlere hangi kelimelerin gireceği ya da hangilerinin dizin dışında kalacağı konusunun da çok net kurallarla belirlenemediği görülmüştür. Bu konuda dilin doğal seyrinde kullanımdan düşen kelimeler görülmüş, diğer taraftan Kurumun yapısındaki değişikliklerin, dünya görüşlerinin ya da siyasi düşüncenin de kelime sayısını etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Türk Dil Kurumu, Yazım, İmla, Yazım Kılavuzu, Dizin

Kaynakça

• Akbaş, Ali (2018). Türkçedeki sal/sel Sorunu. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, C: CXIV, S. 795, s. 36-38.
• Akdağ, E. (2020). Türkçe Yazım Kılavuzları ve Yazımda Sağlanamayan Birlik. Pesa International Journal of Social Studies, C:6, S:1, s. 69- 81.
• Aksan, D. (1977b) Yazım, Önemi ve Yazım Sorunları. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, C: XXXV, S: 307, s. 311-314.
• Bağdemir, A. (2020). Alfabe Raporu. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Bayraktar, S. F. (2019). İşlekliği Artan Bir Yapım Eki: +sal, +sel. Prof. Dr. Hidayet Bayatlı Hatıra Kitabı içinde, Kerkük Vakfı İktisadi İşletmesi, İstanbul, s. 131-140.
• Bulut, M. (2013). Cumhuriyet Dönemi’nden Günümüze Yapılan Türkçe Yazım Kılavuzu Çalışmaları ve Türkçe Yazım Kılavuzları Üzerine Bir Kaynakça Denemesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASS) C: 6 S: 6, s. 277-304.
• Gözütok, A. (2008) Türkiye Türkçesinde Karma Kelimeler. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.36, s. 17-22.
• Kaplan, M. (1983) Kültür ve Dil. Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Kaya, C. (1993). Türkçenin Yazım Kılavuzu Üzerine Düşünceler. Acun Türkçe’nin Gücü, Ağustos 1993, 5-6.
• Parlakyıldız, H. (1995) İmlâ Kılavuzları Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Bilim Dalı.
• Sağol Yüksekkaya, G. (2013). Türk Dünyasının Alfabeleri. Elginkan Vakfı Geçmişten Geleceğe Türkçe, I. Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı Bildirileri, 17-19 Nisan 2013, İstanbul, s. 393-407.
• Topaloğlu A., Kaçalin, S. M. (2009) Sözlük. TDV İslam Ansiklopedisi içinde, C: 37, s. 402-414, İstanbul.