NİZÂMÎ’NİN HÜSREV Ü ŞÎRÎN’İNDE BAHAR MEVSİMİNİN BETİMLENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 21, 51 - 66, 31.08.2022

Yasemin Yaylalı

https://doi.org/10.33404/anasay.1141490

Öz

Nizâmî-i Gencevî’nin beş mesneviden oluşan bir hamsesi bulunmaktadır. Bu mesnevilerden biri de Hüsrev ü Şîrîn’dir. Hüsrev ü Şîrîn’de bahar mevsimi ve onun meydana getirdiği değişim betimlenirken tabiatta bulunan bitkilere ve hayvanlara yer verilmiştir. Öncelikle baharın habercisi ve çiçeklerin sultanı olarak görülen güle temas edilmiştir. Gül dışında menekşe, yasemin, nergis, süsen, lale, nesrin vb. çiçekler betimlenmiştir. Çiçeklerin yanında servi ve tuba ise bahsi geçen ağaçlardır. Kumru, karga ve bülbül ve ceylan da ismi geçen hayvanlardandır. Tüm bu bitki ve hayvanlara bazen benzetme amacıyla değinilmiş; bazen de hoş görünümleri ve güzel sesleriyle baharın habercisi ve doğanın süsü olmaları yönüyle yer verilmiştir. Söz konusu çalışmada Hüsrev ü Şîrîn’de baharın tasvir edildiği kısım, remizler ve edebi sanatlar bağlamında irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Nizâmî-yi Gencevî,, Bahar,, Gül,, Servi,, Bülbül.

Kaynakça

• Âdilzâde, P. ve Fahrî, K. P. (1387 hş). Ferheng-i Edebî-yi Giyâhân. Tebriz.
• Afîfî, R. (1372 hş). Ferhengnâme-i Şi‘rî I-III. Tahran.
• Baytop, T. (2015). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Ankara.
• Dihhudâ, A. E. (1341 hş.). Lugatnâme XLVII. Tahran.
• Enverî, H. (1383 hş). Ferheng-i Kinâyât-i Sohen II. Tahran.
• Fahruzzamânî. A. (1340 hş). Tezkire-yi Meyhâne (tsh. Ahmed Gulçîn-i Me’ânî). Tahran.
• Gencevî, N. (1343 hş). Husrev ü Şîrîn (tsh. Hüseyin Pejmân Bahtiyârî). Tahran.
• Gencevî, N. (1347 hş). Leylâ vü Mecnûn (tsh. Hüseyin Pejmân Bahtiyârî). Tahran.
• Gencevî, N. (1384 hş). Külliyât-ı Nizâmî-i Gencevî (tsh. Vahîd-i Destgirdî). Tahran.