SİYASÎ EVLİLİKLER BAĞLAMINDA MOĞOL DIŞ POLİTİKASI VE KADIN

Yıl 2022, Sayı: 21, 3 - 49, 31.08.2022

Ömer Subaşı

https://doi.org/10.33404/anasay.1146734

Cited By: 2

Öz

Tarihte pek çok medeniyet birbirleriyle etkileşim için çeşitli argümanlar kullanmışlardır. Ticaret, göç, eğitim, savaş ve elçilik teatilerinin yanı sıra devletlerarası dış politikanın en önemli belirleyicilerinden biri olan siyasî evlilikler hemen her devletin kullandığı bir yöntemdi. Başta ortaçağın en büyük devletlerinden Doğu Roma saray mensuplarıyla yapılan evlilikler, İlk Müslüman Türk devletleri ve Selçukluların Abbâsîlerle yaptıkları siyasî evlilikler, Trabzon Rumlarının Türk beylikleriyle olan akrabalık ilişkileri ve Moğolların çeşitli devletlerle kız alıp vermeleri, siyasî evliliklerin asırlardan beri devlet politikalarında varlığını sürdürdüğünü göstermektedir. 13. yüzyılın Ön Asya’sında hâkim olan otorite şüphesiz Moğol hanlarının cebrî olarak kurdukları yağma ve katl otoritesiydi. Buna rağmen gerek bu dönemde gerekse İlhanlıların daha müsamahalı döneminde çeşitli devletlerle Moğollar arasındaki evlilik müesseseleri Doğu Roma, Müslüman devletler ve Türk devletlerinde dış politikanın en belirleyici faktörlerinden biri halini almıştır. Bu makalede, İslam kaynaklarının, Hristiyan kaynaklarının ve Moğol kaynaklarının kadına bakış açıları uluslararası ilişkiler bağlamında değerlendirilmiş ve 13. yüzyılın kadın siyaset ve dış politika ilişkisi izaha çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Moğol, Selçuklu, Ön Asya, Dış Politika, Evlilik, Kadın

Kaynakça

• Reşîdüddîn Fazlullâh-i Hemedânî, Câmi‘ü’t-tevârîh: 718/1318, C. I-II., yay. haz. Behmen Kerîmî, İntişarat-ı İkbal, Tahran 1362/1983.
• ___________________, Câmiu’t-Tevârih (İlhanlılar Kısmı), çev. İsmail Aka, Mehmet Ersan, Ahmad Hesamipour Kelejani, TTK Yay., Ankara 2013.
• ___________________, Câmi’ü’t Tevârîh, C. II., terc. W. M. Thackston, Harvard Üniversitesi 1998.
• Ricoldus de Monte Crucis, Doğu Seyahatnamesi: Bir Dominikan Keşişin Anadolu ve Ortadoğu Yolculuğu (1289-1291), çev. Ahmet Deniz Altunbaş, Kronik Kitap, İstanbul 2018.
• Rossabi, Morris, Kubilay Han, çev. Özgür Özal, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2015.