Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2023, Sayı: 23, 201 - 217, 28.02.2023

Yaşam Karaçay Çelik

https://doi.org/10.33404/anasay.1223836

Öz

Border disputes between countries on a regional and global scale are one of the common causes of international tensions and conflicts. The border dispute between Iraq and Kuwait in the historical process is one of the historical border disputes in the geopolitics of the Middle East. The fact that Kuwait's international status was not clearly defined until it gained independence in 1961 and that the agreements made on Kuwait's borders did not have a binding character emerged as the most important reasons that triggered regional tension. However, the creation of Saudi-Iraqi and Saudi-Kuwait neutral zones, the fact that the UK brought up the issue of drawing the Iraq-Kuwait border again, and that the border problem with Kuwait would not be solved by the actors of the period, caused this problem to have a content that would spread to the future. . Likewise, this issue rekindled the crisis between the two countries at the end of the Iran-Iraq War. The border issue, which became a problem before Kuwait's independence, in practice, the Iraq-Kuwait border problem was shaped in line with the attitudes of the rulers and administrators of the period and became an issue where stability could not be achieved. In this context, the border issues between Iraq and Kuwait will be examined in unity with the conjuncture and political actors of the period.

Anahtar Kelimeler

Kuwait Iraq Border Issue Middle East Saudi.

Kaynakça

  • Amerikan Arşivleri CIA GENERAL RECORD FOIA, ESDN, Past and Present Problems of Iraq's Boundaries with Kuwait and Saudı Arabia, August 1, 1975.
  • FOIA, ESDN, International Boundary Digest: The Middle East, March 1, 1986.
  • FOIA, ESDN, The Shatt Al Arab Dispute , January 7, 1960.
  • FOIA, ESDN, Geographic Notes ,March 1, 1991.
  • FOIA, ESDN, The Iran-Iraq Boundary: Geographical Considerations, October 11,1986.
  • İngiliz Arşivleri Foreign and Commonwealth Office
  • FCO 51/359, Iraq: Annual Review For 1973, Feb. 7 1974, RR 6/5.
  • Türk Arşivleri Araştırma ve Tetkik Eserler
  • Abidi, A. H. H. (1991). “Origins and Dimensions of the Iraqi Claim Over Kuwait, India International Centre Quarterly, No. 1, pp. 129-143.
  • Ahmad, F. (1992). “A Note on the International Status of Kuwait before November 1914”, International Journal of Middle East Studies. 24: 1, ss. 181-185.
  • Alkenaee, M. (2011). The Boundary Dispute Between Kuwait and Iraq Has it Subsided?, Yayımlanmamış Yükseklisans tezi, Lübnan Amerikan Üniversitesi, Beyrut.
  • Armaoğlu, F. (2009). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, Alkım Yayınları, İstanbul.
  • Bishku, M. B., (1991), “Iraq’s Claim to Kuwait: A Historical Overview”, Middle East Policy, ss. 77-88.
  • Çetinsaya, G. (2006), “Ottoman Administration of Iraq, 1890-1908”, SOAS/Routledge Studies on the Middle East, Ed. Benjamin C. Fortna, pp. 1-237.
  • Hassan A. H. (1999). The Iraqi Invasion of Kuwait: Religion, Identity and Otherness in the Analysis of War and Conflict. London: Pluto Press.
  • Karam, (2005). “The Boundary Dispute between Kuwait and Iraq: an Endless Dilemma”, Domes Digest of Middle East Studies, Volume 14, Issue 1, 2005, pp. 1-11.
  • Khadduri, M. & Ghareeb, E. (1997). War in the Gulf 1990-91: The Iraq-Kuwait Conflict and Its Implication, Oxford: Oxford University Press.
  • Korkmaz, A., (2019), Midhat Paşa İdari ve Siyasi Faaliyetleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, s. 267-268.
  • Kurt, B., (2012), “Irak’ta “Muktedir” ve “Müşteki” Bir İttihatçı: Süleyman Nazif Bey’in Basra Valiliği”, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), C. 7, S. 2, ss. 155-179.
  • Küçük, C.- Bilge, M., (2003). “Kuveyt”, DİA, C. 27, Ankara, ss. 36-38.
  • Lewis, B. (2006). Ortadoğu, Çev. Selen Y. Kölay, Arkadaş Yayınları, Ankara.
  • Mansfield, P. (2012), Ortadoğu Tarihi, Çev. Ümit Hüsrev Yolsal, Say Yayınları, İstanbul.
  • Marr, P., &AL-MARASHI, I. (2017). The Modern History of Iraq (Fourth Edition), California State University.
  • Mendelson, M. &Hulton, S. (1990). “The Iraq-Kuwait Boundary: Legal Aspects”, Revue Belge De Droit International, Bruxelles.
  • Mendelson, M. &Hulton, S. (1994). “Iraq’s Claim to Sovereignty over Kuwait”, Territorial Foundations of The Gulf States, Ed. Richard Schofield, London.
  • Prados, A. B., (1991), “Iraq and Kuwait: Conflicting Historical Claims”,CRS Report for Congress, 91-34 F, January 11.
  • Sassoon, J.&Walter, A. (2017). “The Iraqi Occupation of Kuwait”, Middle East Journal, Vol. 71, No. 4, pp. 607-628.
  • Schofield, R. (1994), “The Kuwaiti Islands of Warbah and Bubiyan, and Iraqi Access to the Gulf, Territorial Foundations of The Gulf States, Ed. Richard Schofield, London, pp. 153-176.
  • Shamir, S. H. (1995), “Britain and the Iraq-Kuwait Dispute”, Proceedings of the Indian History Congress, Vol. 56, ss. 881-888.
  • Sluglett, M. F.&Sluglett, P. (1990). Iraq Since 1958 From Revolution to Dictatorship, I.B.Tauris Publishers, London. Yılmaz, S. (2001). Irak Dosyası, Kum Saati Yayınları, İstanbul.

IRAK İLE KUVEYT ARASINDAKİ SINIR MÜNASEBETLERİ

Yıl 2023, Sayı: 23, 201 - 217, 28.02.2023

Yaşam Karaçay Çelik

https://doi.org/10.33404/anasay.1223836

Öz

Bölgesel ve küresel ölçekte ülkeler arasındaki sınır anlaşmazlıkları, uluslararası gerilim ve çatışmaların yaygın sebeplerinden biridir. Tarihi süreç içerisinde Irak ile Kuveyt arasındaki sınır anlaşmazlığı da Ortadoğu jeopolitiğindeki tarihi sınır anlaşmazlıklardan biridir. Kuveyt’in uluslararası statüsünün 1961’de bağımsızlığını kazanana kadar net bir şekilde tanımlanamaması ve Kuveyt sınırları ile ilgili yapılan anlaşmaların bağlayıcı bir niteliğe sahip olmaması da bölgesel gerilimi tetikleyen en önemli nedenler olarak ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Suudi-Irak ve Suudi-Kuveyt tarafsız bölgeleri oluşturulması, Irak-Kuveyt sınırının çizilmesi konusunu İngiltere’nin tekrar gündeme getirmesi ve Kuveyt ile olan sınır probleminin çözülmeyeceğinin dönemin aktörleri tarafından ifade edilmesi, bu sorunun geleceğe de sirayet edecek bir muhtevaya sahip olmasına neden olmuştur. Aynı şekilde bu mesele, İran-Irak Savaşı’nın sonunda iki ülke arasındaki krizi yeniden alevlenmiştir. Kuveyt’in bağımsızlığından önce de bir sorun haline gelen sınır meselesi, pratikte Irak-Kuveyt sınır problemi dönemin iktidarları ve yöneticilerinin tutumları doğrultusunda şekillenerek istikrarın sağlanamadığı bir mesele haline gelmiştir. Bu bağlamda Irak ile Kuveyt arasındaki sınır meseleleri, dönemin konjoktürü ve siyasi aktörleri ile bir bütünlük içinde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kuveyt Irak Sınır Meselesi Ortadoğu, suudi Kuwait Iraq Border Issue Middle East Saudi.

Kaynakça

  • Amerikan Arşivleri CIA GENERAL RECORD FOIA, ESDN, Past and Present Problems of Iraq's Boundaries with Kuwait and Saudı Arabia, August 1, 1975.
  • FOIA, ESDN, International Boundary Digest: The Middle East, March 1, 1986.
  • FOIA, ESDN, The Shatt Al Arab Dispute , January 7, 1960.
  • FOIA, ESDN, Geographic Notes ,March 1, 1991.
  • FOIA, ESDN, The Iran-Iraq Boundary: Geographical Considerations, October 11,1986.
  • İngiliz Arşivleri Foreign and Commonwealth Office
  • FCO 51/359, Iraq: Annual Review For 1973, Feb. 7 1974, RR 6/5.
  • Türk Arşivleri Araştırma ve Tetkik Eserler
  • Abidi, A. H. H. (1991). “Origins and Dimensions of the Iraqi Claim Over Kuwait, India International Centre Quarterly, No. 1, pp. 129-143.
  • Ahmad, F. (1992). “A Note on the International Status of Kuwait before November 1914”, International Journal of Middle East Studies. 24: 1, ss. 181-185.
  • Alkenaee, M. (2011). The Boundary Dispute Between Kuwait and Iraq Has it Subsided?, Yayımlanmamış Yükseklisans tezi, Lübnan Amerikan Üniversitesi, Beyrut.
  • Armaoğlu, F. (2009). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, Alkım Yayınları, İstanbul.
  • Bishku, M. B., (1991), “Iraq’s Claim to Kuwait: A Historical Overview”, Middle East Policy, ss. 77-88.
  • Çetinsaya, G. (2006), “Ottoman Administration of Iraq, 1890-1908”, SOAS/Routledge Studies on the Middle East, Ed. Benjamin C. Fortna, pp. 1-237.
  • Hassan A. H. (1999). The Iraqi Invasion of Kuwait: Religion, Identity and Otherness in the Analysis of War and Conflict. London: Pluto Press.
  • Karam, (2005). “The Boundary Dispute between Kuwait and Iraq: an Endless Dilemma”, Domes Digest of Middle East Studies, Volume 14, Issue 1, 2005, pp. 1-11.
  • Khadduri, M. & Ghareeb, E. (1997). War in the Gulf 1990-91: The Iraq-Kuwait Conflict and Its Implication, Oxford: Oxford University Press.
  • Korkmaz, A., (2019), Midhat Paşa İdari ve Siyasi Faaliyetleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, s. 267-268.
  • Kurt, B., (2012), “Irak’ta “Muktedir” ve “Müşteki” Bir İttihatçı: Süleyman Nazif Bey’in Basra Valiliği”, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), C. 7, S. 2, ss. 155-179.
  • Küçük, C.- Bilge, M., (2003). “Kuveyt”, DİA, C. 27, Ankara, ss. 36-38.
  • Lewis, B. (2006). Ortadoğu, Çev. Selen Y. Kölay, Arkadaş Yayınları, Ankara.
  • Mansfield, P. (2012), Ortadoğu Tarihi, Çev. Ümit Hüsrev Yolsal, Say Yayınları, İstanbul.
  • Marr, P., &AL-MARASHI, I. (2017). The Modern History of Iraq (Fourth Edition), California State University.
  • Mendelson, M. &Hulton, S. (1990). “The Iraq-Kuwait Boundary: Legal Aspects”, Revue Belge De Droit International, Bruxelles.
  • Mendelson, M. &Hulton, S. (1994). “Iraq’s Claim to Sovereignty over Kuwait”, Territorial Foundations of The Gulf States, Ed. Richard Schofield, London.
  • Prados, A. B., (1991), “Iraq and Kuwait: Conflicting Historical Claims”,CRS Report for Congress, 91-34 F, January 11.
  • Sassoon, J.&Walter, A. (2017). “The Iraqi Occupation of Kuwait”, Middle East Journal, Vol. 71, No. 4, pp. 607-628.
  • Schofield, R. (1994), “The Kuwaiti Islands of Warbah and Bubiyan, and Iraqi Access to the Gulf, Territorial Foundations of The Gulf States, Ed. Richard Schofield, London, pp. 153-176.
  • Shamir, S. H. (1995), “Britain and the Iraq-Kuwait Dispute”, Proceedings of the Indian History Congress, Vol. 56, ss. 881-888.
  • Sluglett, M. F.&Sluglett, P. (1990). Iraq Since 1958 From Revolution to Dictatorship, I.B.Tauris Publishers, London. Yılmaz, S. (2001). Irak Dosyası, Kum Saati Yayınları, İstanbul.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm MAKALELER
Yazarlar

Yaşam Karaçay Çelik 0000-0002-3637-8211

Yayımlanma Tarihi 28 Şubat 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Sayı: 23

Kaynak Göster

APA Karaçay Çelik, Y. (2023). IRAK İLE KUVEYT ARASINDAKİ SINIR MÜNASEBETLERİ. Anasay(23), 201-217. https://doi.org/10.33404/anasay.1223836
 Kapak Resmi İndir