İSMET ÖZEL ŞİİRİNDE ‘KAHRAMAN BEN’İN GÖRÜNÜMLERİ

Yıl 2023, Sayı: 23, 139 - 156, 28.02.2023

Ekrem Güzel

https://doi.org/10.33404/anasay.1230482

Cited By: 1

Öz

Modern çağda, klasik anlamda mitolojik ve destansı kahramanlara pek rastlanmaz. Roman türü ile birlikte ortalama insanın hikâyesi yaygınlaşır. Bununla birlikte, edebî metinlerde, kahramanlığı ile ön plana çıkan figürlere rastlanabilir. Bu anlamda Türk edebiyatında İsmet Özel’in şiirlerinde bir kahraman benin, personanın olduğu görülür. Şiirlerinde birçok politik, ideolojik, sınıfsal ve toplumsal konuyu işleyen Özel, bu konular içinde gezinip duran bir persona da yaratır. Şairin sesi olmaya yakın duran bu persona, kahraman ben şeklinde tezahür eder. Özel, özellikle Erbain’deki şiirlerde görülen bu personayı betimlerken epik tarzda bir söyleyiş biçimi ve üslup kullanır.
Bu makalede, Özel’in şiirindeki kahraman ben incelenmiştir. Daha ziyade Erbain’deki şiirler esas alınarak kahraman benin üç şekilde tezahür ettiği ileri sürülmüştür. Buna göre öncelikle şiirdeki kahraman benin sıradan insandan farklı olduğu; ikinci olarak mücadeleci bir kahraman olarak ön plana çıktığı ve nihayet insanlık için acı çektiği ortaya konulmuştur. Bu üç durum üzerinden Özel’in şiirlerindeki kahraman benin genel özellikleri gözler önüne serilmiştir. Sözü edilen ben ile birlikte ortaya çıkan destansı, epik anlatıma da dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İsmet Özel, şiir, kahraman ben, persona

THE IMAGES OF HEROIC SELF IN İSMET ÖZEL’S POETRY

Öz

In modern era, mythological and epic heroes are rarely seen in the classical sense. With novel genre, the story of the average person becomes widespread. However, in literary texts, personas who stand out with their heroism are encountered. In this sense, it seen that a heroic self, a persona, in İsmet Özel's poems in Turkish literature. Özel, who deals with many political, ideological, class and social issues in his poems, also creates a persona wandering around these topics. This persona, which is close to being the voice of the poet, comes to the fore as the heroic self. Özel uses an epic phrasing and style that reveals this persona, especially in Erbain's poems.
In this article, the heroic self in İsmet Özel's poem has been examined. It has been argued that the heroic self, which appears quite clearly in the poems in his poetry book Erbain, emerges in three ways. Accordingly, first of all, it has been revealed that the heroic self in the poems is different from the ordinary person; secondly it was remarked that this persona came to the fore as a fighting hero and finally suffered for humanity. The general characteristics of the heroic self in Özel's poems are revealed through these three situations. Attention is also drawn to the epic narrative that emerges with this heroic self.

Anahtar Kelimeler

İsmet Özel’s poetry, heroic self, persona

Kaynakça

• Akgün, A. (2013). Fuat Köprülü'nün Tevfik Fikret Eleştirileri. Karadeniz Araştırmaları, 36, 277-286.
• Aktaş, H. (2011). Celladına Gülümseyen Şair İsmet Özel. Rize: Yortsavul Yayınları.
• Baldick, C. (2011). The Concise Oxford Dictionary of Lirerary Terms. New York: Oxford University Press.
• Bröckling, U. (2019). «Heroism and Modernity.» helden. heroes. héros.", 12, 127-142.
• Cambell, J. (2021). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren Sabri Gürses. İstanbul: İtahaki Yayınları.
• Hitchckock, A. L. (2015). Kuram ve Kuramcılar. Çeviren Seda Pekşen. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özel, İ. (1995). Waldo Sen Neden Burada Değilsin. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2005). Erbain. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2007.) Şiir Yazma Kılavuzu. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2011). Of Not Being A Jew. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2011). Sorulunca Söylenen. İstanbul: Tiyo Yayınları.
• Özel, İ. (2014). Şiir Okuma Kılavuzu. İstanbul: Tiyo Yayınları.
• Özel, İ. (2014). Demek İstedim… Diyebiliyor muyum, İstiklal Marşı Derneği,
• http://www.istiklalmarsidernegi.org.tr/IcerikDetay?Id=1095&IcerikId=1791. Erişim tarihi: 17.11.2022
• Özeren, P. L. (2017). Yaratıcılığın Kökenleri ve Narsisizm. Narsisizm ve Yaratıcılık içinde, Düzenleyen: Nilüfer Erdem, (ss. 17-34). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Şener, H. E. (2020). «Aklın Trajedisi ve Bir Suçlama Olarak Bürokrasi: Kafka'nın Dava'sı ve Şato'su.» Memleket Siyaset Yönetim (MSY), 33, 1-34.
• Tüzer, İ. (2008). İsmet Özel Şiire Damıtılmış Hayat. İstanbul: Dergâh Yayınları.