EVALUATION OF THE QUALITY OF LIFE OF THE ELDERLY LIVING IN NURSING HOME (Sivas Sample Case-2022)

Yıl 2023, Sayı: 24 - ., 33 - 54, 30.05.2023

Ziynet Bahadır Faruk Ay Gülüşan Özgün Başıbüyük

https://doi.org/10.33404/anasay.1281979

Öz

Life quality; It is a multidimensional concept influenced by many factors
such as physical health and psychological state, living environment and living
standard, socio-economic level, social relations. This study, which deals with
the concept of quality of life, which can be described as “well-being” in general,
in terms of the elderly, is a “quality of life scale”, which includes questions about
the general health, physical, psychological, social and environmental conditions
of the quality of life of the elderly living in nursing homes and nursing homes
in Sivas aims to determine with the findings obtained by applying. The data
obtained by the questionnaire technique were evaluated using the independent
sample t-test, ANOVA, mean and percentage analysis via SPSS 23. According
to the findings, the environmental area (3.24) and general health (3.06) levels,
which are the sub-dimensions of the quality of life of the elderly living in nursing
homes and nursing homes, are high; social area levels are low (2.80). Although
there is a statistically significant difference between the sex, education
level, health problems and quality of life of the elderly, there was no significant
difference between social security and income status and quality of life.

Anahtar Kelimeler

Elderly, Quality of Life, Nursing Home and Nursing Home, Sivas

HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (Sivas Örneği-2022)

Öz

Yaşam kalitesi; fiziksel sağlık ve psikolojik durum, yaşanılan çevre ve yaşam standardı, sosyo-ekonomik düzey, toplumsal ilişkiler gibi birçok unsurun etkilediği çok boyutlu bir kavramdır. Genel olarak “iyi olma” durumu diye anlatılabilecek yaşam kalitesi kavramını yaşlılar bakımından ele alan bu çalışma, Sivas’ta huzurevinde ve yaşlı bakımevinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesini genel sağlık, fiziksel, psikolojik, toplumsal ve çevresel koşullarına ilişkin soruların yer aldığı “yaşam kalitesi ölçeği” uygulanarak elde edilen bulgularla tespit etmeyi amaçlamaktadır. Anket tekniği ile elde edilen veriler, SPSS 23 aracılığıyla bağımsız örneklem t testi, ANOVA, ortalama ve yüzde analizleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgulara göre huzurevi ve yaşlı bakımevinde kalan yaşlıların yaşam kalitesinin alt boyutlarından olan çevresel alan (3.24) ve genel sağlık (3.06) düzeyleri yüksek; sosyal alan düzeyleri ise düşük (2.80) düzeydedir. Yaşlıların cinsiyet, eğitim düzeyi ve sağlık sorununun olup olmaması ile yaşam kalitesi arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmasına karşın sosyal güvence ve gelir durumu ile yaşam kalitesi düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, Yaşam Kalitesi, Huzurevi ve Bakımevi

Kaynakça

• Altıparmak, S. (2009). Huzurevinde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Yaşam Doyumu, Sosyal Destek Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23(3), s.159-164.
• Arslanoğlu, C., Kürşat, A. C. A. R., Ahmet, M. O. R., Baynaz, K., Karakaş, F., İpekoğlu, G., & Arslanoğlu, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin egzersiz yapma durumuna göre yaşam kalitelerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), s.187-198.
• ASPB. (2022). https://www.aile.gov.tr/haberler/huzurevleri-26-bin-cinarin- yuvasi-oldu/#:~:text=Şubat%202022%20itibarıyla%2017%20bin,ait%20 toplam%20452%20huzurevi%20bulunuyor. (Erişim Tarihi: 24.042023).
• Bahadır, Z., Ay, F., & Özgün Başıbüyük, G. (2022). Türkiye’de Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlıların Genel Profili, Yaşama Yönelik Beklenti ve Endişelerinin Değerlendirilmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (Ysad) , 1(2), s.83- 97.
• Chithra, N. K., Harbishettar, V., Gowda, G. S., Srinivasa, P., & Gowda, M. (2021). Assessment of the Financial Capacity in Elderly: Approach and Challenges in Indian Scenario. Indian journal of psychological medicine, 43(5), s.19–S24.
• Dalrymple, E. (2000). Livable Communities & Aging In Place: Developing an elder-friendly community. National Association of Area Agencies on Aging.
• Ersoy, A. F., & Demirel H. (2003) Yaşlılarda sağlık açısından yaşam kalitesi. II. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiriler. (Editör: V. Kalınkara) Denizli. s.248- 260.
• Esendemir, Ş. (2016). Türkiye’de Yerinde Yaşlanma ve Mekan Gerontolojisinin Temel Paremetreleri. İstanbul University Journal of Sociology, 36(2), s.411-429.
• Fathy, A., Mourad, G., & Abd El-Fatah, W. (2020). Quality Of Life Among Elderly People At Geriatric Home. NILES Journal For Geriatric And Gerontology, 3(3), s.271-283.
• Fidaner, H., Elbi, H., & Fidaner, C. (1999). Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 7, s.5-13.
• Huang, R., Ghose B., Tang, S. (2020). Effect Of Financial Stress On Self- Rereported Health And Quality Of Life Among Older Adults İn Five Developing Countries: A Cross Sectional Analysis Of WHO-SAGE Survey. BMC Geriatrics, 20(1), 288.
• İlhan N., Arpacı S., Havaoğlu D., Kalyoncuoğlu K., & Sarı, P. (2016). Quality of Life and Factors Affecting the Quality of Life of Elderly Nursing Home Residents. Clinical Experimental Health Sciences, 6(2), s. 56-65.
• Kaleli, I., Demirdaş, F.B., Tiryaki, S., Ulusal, F., & Tufan, P.İ. (2021). Türkiye’de Yaşlı Hakları İçin Uygulamalı Bir Konsept ve Yol Haritası: Antalya Örneği. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, 4 (6) , s.1- 32.
• Kalınkara, V. (2014). Temel Gerentoloji Yaşlılık Bilimi. Nobel Yayını (2.Basım). Ankara.
• Karaduman, A., Yiğiter K., Aras, Ö., & Yakut Y. (2004). Yaşlılıkta Fiziksel Bağımsızlık ve Yaşam Kalitesi. Yaşlılık Gerçeği. H.Ü.GEBAM. Ankara. s.79-96.
• Kaya, M.D., & Aydın, N. (2003). Yaşlılarda bilişsel yıkım ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. II. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiriler. (Editör: V. Kalınkara) Denizli. s.316-320.
• Korkmaz, T. (2019). Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Yalnızlık Algısının ve Yaşam Kalitesinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
• Luana, K.F., Juliana, F.F.M., & Maria, E.C.F. (2018). Evaluation of lifestyle and quality of life in the elderly: a literature review. Rev. bras. geriatr. Gerontol, 21(5), s.616-627.
• Mafluha, Y., Indrayani, I., Djami, M. E.U., Pusmaika, R., Nurzannah, S., Novfrida, Y., Sya’diah, Y., Sumiyati, I., Oisina, N.M., Siregar, O., & Simatupang, E. J. (2020). The Qualıty Of Lıfe For The Elderly: Meetıng Theır Needs In A Nursıng Home. Journal of South India Medicolegal Association, 12(2), s.60-69.
• Müftüler, H.G. (2021). Yaşlılık Sosyolojisi Kurumsal Yaklaşım. Pegem Akademi. Ankara.
• Oğlak, S. (2014). Türkiye’de Yaşlının Uzun Süreli Bakımında Bakım Politikaları. Küreselleşme ve Yaşlılık Eleştirel Gerontolojiye Giriş (Der: N. Korkmaz-S. Yazıcı). Ütopya Yayınevi. Ankara. s.215-234.
• Oshio, T. (2019). Exploring The Health-Relevant Poverty Line: A Study Using The Data Of 663,000 Individuals In Japan. Int J Equity Health, 18:205.
• Öğüt, S., Düzen, K.Ö., & Polat, M. (2017). Huzurevlerinde yaşayan yaşlıların yerinde yaşlanma konusundaki duygu ve düşünceleri. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), s.522-526.
• Pernambuco, C.S., Rodrigues, B.M., Bezerra, J.C.P., Carrielo, A., Fernandes, A.D.O., Vale, R.G.S., & Dantas, E.H.M. (2012). Quality Of Life, Elderly And Physical Activity. Health, 4 (2), s. 88-93.
• Simeão, S. F. D. A. P., Martins, G. A. D. L., Gatti, M. A. N., Conti, M. H. S. D., Vitta, A. D., & Marta, S. N. (2018). Comparative Study Of Quality Of Life Of Elderly Nursing Home Residents And Those Attneding A Day Center. Ciencia & saude coletiva, 23, 3923-3934.
• Soósová, M.S. (2016). Determınants Of Qualıty Of Lıfe In The Elderly. Cent Eur J Nurs Midw, 7(3), s.484–493.
• Şahin, N.E., & Emiroğlu, O. (2014). Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(1), s.57-66.
• Şahin, N.E., & Üzar Özçetin, Y.S. (2020). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), s.167-176.
• Şentürk, Ü. (2018). Yaşlılık Sosyolojisi Yaşlılığın Toplumsal Yörüngeleri. Dora Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Bursa.
• Til, A. (2020). Nüfus Yaşlanması ve Toplumsal Boyutları, Yaşlılık Sosyolojisi (Editör: D.Say Şahin). Ekin Yayını. Bursa. S.55-71.
• Tufan, İ. (2022). Türkiye’de Yaşlı Eğitimi, 60+ Tazelenme Üniversitesinin İlk Dört Yılı: Değerlendirme ve Öneriler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tufan, İ., Öztürk, Ş.S., Tiryaki, S., Sönmez, S., Aytepe, A., & Doğan, M. (2022). Türkiye’de Demografik Gelişmelerin Sonuçları ve Yaşlılıkta Bakım Problemi: Geleneksel Derleme. Türkiye Klinikleri, 1(1), s. 9-19.
• TÜİK (2021). Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Beklentileri, https:// data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=World-Population-Day-2022-45552#:~:- text= Yaşlı %20nüfus%20oranının%20en%20yüksek%20olduğu%20ülke%20 Japonya%20oldu&text=Bu%20ülkeyi%20%23%2C6%20ile,yılında%20 %259%2C6%20oldu. (Erişim Tarihi: 24.04.2023)
• TÜİK (2022). İstatistiklerle Yaşlılar, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2022-49667#:~:text= Birleşmiş%20Milletler% 20dünya%20nüfus%20tahminlerine,8%27ini%20yaşlı%20nüfus%20oluşturdu. (Erişim Tarihi: 24.04.2023).
• Whoqol Group. (1998a). Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological medicine, 28(3), s.551-558.
• Whoqol Group (1998b). The World Health Organization Quality of Life Assesment (WHOQOL): Development and general psychometric properties. Social Science & Medicine, 46, s.1569-1585.