ACTIVITIES TO INFORM THE PUBLIC AGAINST POSSIBLE ATTACKS IN TURKEY ON THE EVE OF THE SECOND WORLD WAR AND DURING THE WAR

Yıl 2023, Sayı: 26 - ., 84 - 96, 30.11.2023

Ferit Yücebaş

https://doi.org/10.33404/anasay.1374989

Öz

As wars began to affect the rear, states felt the need to inform the public against attacks. Especially the damage to civilians in the attacks carried out in the First World War made it necessary for states to act in a more planned and programmed manner. Turkey, with the influence of the experiences it gained in the First World War, took some precautions before the Second World War and tried to inform the public about possible attacks. Thus, it aimed to ensure the preparedness and safety of its citizens in case of a possible war. The government carried out the work of informing the public through Community Centers, schools, press, courses, conferences, meetings and laws and regulations. Detailed information was given to the public about how to provide passive protection against enemy attacks, how to act against poisonous gas attacks, what to do when faced with unexploded bombs and how to use gas masks, and the public was asked to be careful. Since the general public is concerned about poison gas attacks, more information has been provided about them. In this regard, drills were carried out using masks, oxygen devices and iperit suits, and efforts were made to enlighten the public. Thus, the public was informed about ways to protect themselves against a possible attack and took the necessary precautions. In addition, detailed information was given by drawing attention to parachute attacks, and it was stated that paratroopers could carry out attacks in all kinds of disguises. In this study, the studies carried out to protect the public against air attacks within the scope of passive protection measures are discussed. In addition, detailed information is given about poisonous gas attacks, the construction of shelters and trenches, and extinguishing and dimming the lights. In the information provided, it was stated that the Turkish army took all kinds of precautions, but despite this, it was emphasized that every segment of the society, from cities to villages, should be informed.

Anahtar Kelimeler

Public Information, World War II, Air Attacks, Poisonous Gases, Protective Measures.

Proje Numarası

Yok

Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı Arifesi ve Savaş Esnasında Olası Saldırılara Karşı Halkı Bilgilendirme Çalışmaları

Öz

Savaşların cephe gerisini etkilemeye başlaması ile birlikte devletler saldırılara karşı halkı bilgilendirme gereği duymuştur. Özellikle Birinci Dünya Savaşı’nda yapılan saldırılarda sivil halkın da zarar görmesi devletlerin daha planlı ve programlı hareket etmesini zorunlu hâle getirmiştir. Türkiye de Birinci Dünya Savaşı’nda edindiği tecrübelerin de etkisi ile İkinci Dünya Savaşı öncesinde birtakım tedbirler alarak olası saldırılara karşı halkı bilgilendirmeye çalışmıştır. Böylece meydana gelebilecek muhtemel bir savaşta kendi vatandaşlarının hazırlıklı olmasını ve güvenliğini sağlamayı amaçlamıştır. Hükümet, halkın bilgilendirilmesi işini Halkevleri, okul, basın, kurs, konferans, toplantı ve çıkarılan kanun ve nizamnameler yoluyla yürütmüştür. Halka, düşman saldırılarında pasif korunmanın nasıl sağlanacağı, zehirli gaz saldırılarına karşı nasıl hareket edileceği, patlamamış bombalarla karşılaşıldığında ne yapılacağı ve gaz maskelerinin nasıl kullanılacağı hakkında ayrıntılı bilgiler verilmiş ve halkın dikkatli olması istenmiştir. Genel olarak halk zehirli gaz saldırılarından endişe duyduğundan bunlar hakkında daha fazla bilgilendirme yapılmıştır. Bu hususta maske, oksijen cihazı ve iperit elbiseleri ile tatbikatlar yapılmış ve halk aydınlatılmaya çalışılmıştır. Böylece muhtemel bir saldırı karşısında halk kendisini koruma yolları hakkında bilgi sahibi olmuş ve gerekli tedbirleri almıştır. Bunların yanında paraşüt saldırılarına dikkat çekilerek ayrıntılı bilgilendirmeler yapılmış ve paraşütçülerin her türlü kılığa bürünerek saldırı gerçekleştirebilecekleri belirtilmiştir. Bu çalışmada, halkın pasif korunma tedbirleri kapsamında hava saldırılarına karşı korunması için yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Ayrıca zehirli gaz saldırıları, sığınak ve siperlerin yapımı, ışıkların söndürülmesi ve karartılması hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Verilen bilgilerde Türk ordusunun her türlü önlemi aldığı belirtilmiş fakat buna rağmen şehirlerden köylere kadar toplumun her kesiminin bilgilendirilmesi gerekliliğine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halkın Bilgilendirilmesi, İkinci Dünya Savaşı, Hava Saldırıları, Zehirli Gazlar, Koruyucu Önlemler.

Etik Beyan

Etik Beyan gerektirecek bir durum yoktur

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• BCA, 490.1.0.0/1135.141.1 BCA, 30.18.1.2/89.122.3 BCA, 30.18.1.2/85.119.20 BCA, 30.18.1.2/93.114.10 BCA, 30.10.0.0/795.524.9 BCA, 30.10.0.0/51.332.12 BCA, 30.10.0.0/54.353.21 BCA,30.18.1.2/83.43.14 BCA, 30.18.1.2/86.27.14 BCA, 30.18.1.2/88.81.14 Resmi Yayınlar Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerideleri, Devre 6, Cilt 26, (27 Haziran 938). TBMM, C.H.P. Halkevleri ve Halkodaları (1932-1942), 1942, Ankara. T.C. Resmî Gazete, 9 Temmuz 1938, Sayı: 3955, Kanun: 3502. Türk İdare Dergisi, Şubat 1939, Sayı: 131, Yıl: 12. TBMM ZC, Devre 5, Cilt 1, (10 Nisan 1939). T.C. Resmî Gazete, 27 Kânunusani/Ocak 1940, Sayı: 4418. T.C. Resmî Gazete, 18 Kasım 1940, Sayı: 4663, Kanun: 3502.
• Akın, D. (2022). İkinci dünya savaşı döneminde halkevlerinin halk eğitimi üzerindeki etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1072-1086.
• Benhür, Ç. ve Akçakaya, M. A. (Kış 2011). İkinci dünya savaşı sırasında konya’da alınan askerî önlemler. Akademik Bakış, 5(9), 171-187.
• Çetin, S. (2008). İkinci dünya savaşı’nda istanbul ve trakya’da alınan tedbirler: pasif korunma ve tahliye. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Güney, B. (2019). İkinci dünya savaşı sırasında türkiye’nin aldığı pasif savunma tedbirleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karabulut, U. (Bahar 2014). Davetsiz misafiri beklerken ikinci dünya savaşı türkiye’sinde pasif güvenlik önlemleri (1939-1940). Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 14(28), 199-223.
• Kocacık, E. T. ve Dölen, E. (2020). İki dünya savaşı arasında türkiye’de zehirli gazlardan korunma kursları ve yasal düzenlemeler, Osmanlı Bilimi Araştırmaları 21, 1, 1-56.
• Toprak, Z. (2007). Türkiye’de barış ortamında savaş travması: hava taarruzuna karşı pasif korunma. Toplumsal Tarih Dergisi, 163, 40-47.