An Evaluation of Ruler-Ruled Relations in the Perspective of Siyasatnamas

Yıl 2024, Sayı: 30, 130 - 143

Saliha Gizem Önder

https://doi.org/10.33404/anasay.1534077

Öz

The term "siyasatnama" is used to describe didactic works written in both prose and verse that provide guidance to rulers and state officials on the principles of administration. The siyasatnamas, which reflect a diverse geographical range from Andalusia-Maghreb to Transoxiana, provide a comprehensive account of the administrative relationship between the ruler and the ruled. The authors of siyasatnamas anticipated the categorization of the ruled, enabling the ruler to identify and administrate those under his authority. The works posit that the people should reflect the rulers and that rulers should reflect the people. They also emphasize that both the rulers and the ruled have rights over each other. The siyasatnamas emphasize the importance of not oppressing the ruled, maintaining constant communication with them and meeting their needs. They demonstrate the sustainability of these relationships and how the ruler can dominate the ruled masses. In this context, ensuring balance in the relationship between the ruler and the ruled is of great importance in administration processes.

Anahtar Kelimeler

Siyasatnamas, the relationship between the ruler and the ruled, administrative balance

Yöneten-Yönetilen İlişkilerinin Siyasetnameler Perspektifinden Değerlendirilmesi

Öz

Siyasetnameler hükümdarlara ve devlet görevlilerine yönetim hakkında öğütler veren mensur ve manzum şekilde kaleme alınan didaktik nitelikli eserleri ifade etmektedir. Endülüs-Mağrib'den Maveraünnehir'e kadar geniş bir coğrafyanın izlerini taşıyan siyasetnameler yöneten-yönetilen ilişkisine dair zengin bir yönetsel birikim sunmaktadır. Siyasetname yazarları hükümdarın idaresi altındakileri tanıması ve gereken şekilde yönetmesi için yönetilenlerin sınıflandırılmasını ön görmüşlerdir. Halkın hükümdarı, hükümdarın halkı yansıttığını dile getiren eserler yöneten ve yönetilenlerin birbirleri üzerinde hakları olduğunu vurgulamaktadırlar. Yönetilenlere zulmedilmemesini, onlarla sürekli iletişimde olunmasını ve ihtiyaçlarının karşılanmasını önemseyen siyasetnameler, bu ilişki düzlemlerinin sürdürülebilirliğini ve yöneticinin yönetilen kitleye hakimiyetini sağlama yollarını gösterir. Bu bağlamda, yöneten-yönetilen ilişkisinde dengenin sağlanması, yönetim süreçlerinde büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

siyasetname, yöneten-yönetilen ilişkisi, yönetsel denge

Etik Beyan

Makale 2019 yılında Saliha Gizem ÖNDER tarafından yazılmış "10-14. Yüzyıl Siyasetnamelerinde Kamunun Yönetimi Düşüncesi" adlı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• Al-Ghazali (2016). Nasihatu’l-Muluk. Trans. O. Sekerci. Istanbul: Büyüyenay Publishing.
• Amir Timur (2010). Timur’un Günlüğü: Tüzükat-ı Timur. Prepared by K. Shakirov and A. Aslan, Istanbul: Insan Publishing.
• Daye, Najmeddin (2017). Mirsâdü’il-İbâd (Fifth Chapter). Prepared by Şefaettin Severcan. Istanbul: Büyüyenay Publishing.
• Farabi (2012). Es-Siyasetü’l-Medeniyye. Trans. Mehmet S. Aydın, A. Şener and M. Rami Ayas. Istanbul: Büyüyenay Publishing.
• Farabi (2017). El-Medinetü’l-Fazıla (İdeal Devlet). Trans. A. Arslan. Istanbul: Türkiye İş Bankası Publishing.
• Ibn Khaldun (2004). Mukaddime (Third Chapter). Trans. H. Kendir. Ankara: Yeni Safak Newspaper Publishing.
• Ibn Rushd (2013). Telhisu’s-Siyase. Trans. M. H.Ozev. Istanbul: Bordo Siyah Publishing.
• Ibn Taymiyya (1999). Es-Siyasetü-ş-Şeriyye. Trans. V. Akyuz. Istanbul: Dergah Publishing.
• Ibn Tıqtaqa (2016). El-Fahri: Devlet İdaresi, Halifeler, Vezirleri Tarihi, 632-1258. Trans. R. Shesen. Istanbul: Bilge Culture and Art Publishing.
• Jamaa, Badraddin Ibn (2010). Tahrir al-ahkam fi tedbiri ehli'l-Islâm (Ehl-i İslamın Yönetimi İçin Hükümler). Trans. O.Kavak. Istanbul: Klasik Publishing.
• Keikavus (1970). Kabusname. Trans. Ilyasoglu Mercimek Ahmet. Istanbul: Tercuman Newspaper Publishing.
• Maverdi (2017). El-Ahkamü’s Sultaniye. Trans. Ali Shafak. Istanbul: Bedir Publishing House.
• Nizam al-Mulk (2016). Siyaru'l-Muluk (Siyasetname). Trans. N. Bayburtlugil. Istanbul: Dergah Publishing.
• Radi, Sharif (2016). Nehcü'l Belağa. Trans. A. Demircan. Istanbul: Beyan Publishing.
• Sealibi, Ebû Mansûr (1997). Âdabu'l-Mulûk (Hükümdarlık Sanatı). Trans. S. Aykut. Istanbul: İnsan Publishing.
• Sebuktegin (1975). “Sebüktegin'in Pendnamesi”. Trans. E. Mercil. Journal of the Institute of Islamic Studies 6(12):203-233.
• Shirazi, Sadi (2016). Hükümdarlara Öğütler (Nasihatu'l Muluk). Trans. T. Shafak. Istanbul: Buyuyenay Publishing.
• Suhrawardi, Abu Nacib (2013). Yönetenlerin Yönetimi (Nehcu’s-Sülûk fî Siyâseti’lMülûk). Trans. Nahifi Mehmed Efendi. Istanbul: İlgi Kültür Sanat Publishing.
• Turtushi, Muhammed b. (2011). Siracul-Muluk (Siyaset Ahlakı ve İlkelerine Dair). Prepared by S. Aykut. Istanbul: Insan Publishing.
• Tusi, Nasir al-Din (2013). Nasirî-i Nasirî. Trans. A. Gafarov, Z. Shukurov. Istanbul: Litera Publishing.
• Yusuf Khass Hajib (2010). Kutadgu Bilig. Trans. A. Çakan. Istanbul: Türkiye İş Bankası Culture Publishing.