TOR ZUM JENSEITS

Yıl 2012, Sayı: 38, 1 - 16, 01.05.2012

Orhan Bingöl

https://doi.org/10.1501/andl_0000000390

Öz

Tor die Welt verlässt und ins Jenseits übertritt. Auf der anderen Seite erwartet ihn dann das ewige Leben. Diese Tür wird in der Antike sehr oft dargestellt. Sie ähnelt den Türen der Tempel der Götter, wenn der Verstorbene reich, bedeutend, Staatsmann oder ähnliches gewesen war. Wenn er aber ein durchschnittli- cher, gewöhnlicher Mensch war, sind die Türen nur bescheiden, schmucklos und klein. Das heißt, die Menschen verlassen die Welt durch eine Tür, deren Gestaltung das Lebensniveau des Verstorbenen of- fenbart. Dieses Verfahren kommt auch bei den Hügelgräbern (Tumuli) zur Anwendung. Die Fassade der Grabkammern ist fast immer so reich gestaltet, als ob sie zur ständigen Bewunderung Anlass geben sollte. Deshalb wäre es angebracht, sich bei der Freilegung der Grabkammer in den Hügelgräbern nicht nur auf den Inhalt der Grabkammer sondern auch auf deren Fassade zu konzentrieren, was leider nicht immer vorkommt

Anahtar Kelimeler

Grabkammer • Scheintür • Tumulus • Fassade

İki dünya arasındaki “Kapı”. Tümülüslere ilişkin bir anımsatma

Öz

Ölümlüleri bekleyen ölüm, er ya da geç onları bulur. Bu dünyadan öteki dünyaya geçiû hemen hemen tüm uygarlıklarda aynıdır. Ölüm, ölümsüzlük anlamına gelir. Kahramanlar ölünce ölümsüzleûirler. Krallar ölünce tanrılaûarak ölümsüzleûirler. Ve aslında insan da ölünce ölümsüzleûir. O artık yeniden doİacak ve sonsuza kadar yaûayacaktır. Onlara, ölümsüzlere layık bir “sonsuz yaûam” sunmak için ilk yapılacak olan, onlara layık bir “ev”dir. Tüm “ev”lerin manevi açıdan en önemli öİesi ise, öteki dünyaya, ölümsüzlüİe yapılan soyut geçiûin, somut sembolü olan kapı ve kapının olduİu cephedir. Kapıların, sadece mezar yapıları, ya da kaya mezarları gibi sürekli görülebilecek mezar tipleri dıûında, toprak altında kalacak mezarlarda da mevcut ve vurgulanmıû olmaları, onların ölümsüzlüİe, sonsuzluİa gidiûin, geçiûin bir göstergesi olduklarının diİer bir kanıtıdır. Bu gerçek, özellikle Bulgaristan ve Yunanistan’da ortaya çıkarılan tümülüs mezarlarında çok açık bir ûekilde görülebilmektedir. Eİer bu bir gelenekse ve ülkemizin Trakya sınırında bıçakla kesilmiû gibi bitmiyorsa, eİer kaçakçılardan kurtulmuû tümülüs kaldıysa ( ), Türkiye’deki tümülüs kazılarında en az mezar odasının içine olduİu kadar, ön cephesine ve kapısına da odaklanılmalıdır. Bu makalede ölümsüz tanrıların tapınaklarındaki kapılarla, ölümsüzleûtirilen kral ve kahramanların mezarlarındaki kapılar, ölümlülerin mezarlarının kapılarıyla karûılaûtırılarak onların önemi vurgulanmakta ve tümülüs kazılarında mezar yapılarının kapı ve dıû cephelerine özel önem verilmesi konusuna dikkat çekilmektedir

Anahtar Kelimeler

mezar odası, yalancı kapı, tümülüs