WEAVING AND MAT MAKING AT CHALCOLITHIC SMINTHEION (GÜLPINAR)

Yıl 2012, Sayı: 38, 139 - 153, 01.05.2012

Abdulkadir Özdemir

https://doi.org/10.1501/andl_0000000397

Öz

This essay aims to examine the archaeological evidence representing weaving and mat making at the prehistoric settlement located in the ancient Sanctuary of Apollo Smintheus (Smintheion) in the Troad. Archaeological excavations conducted at the prehistoric settlement dating circa 5000 cal. BC yielded total 960 pieces of pot bases bearing negative imprints of woolen textiles and mats. It is possible to determine to a certain extent what sort of techniques of weaving and mat making techniques were adopted and how these products were used by the Chalcolithic settlers and potters of the site of Smintheion by examining these negative imprints of woven cloths and mats on the bases of pots. Evaluation of these negative imprints on 960 pot bases at Smintheion indicate that simple plaiting (“one underone above”) was the method preferred in weaving treads made of wool, while twill plaiting (“two undertwo above”) and coiling commonly employing wheat stalk and reed were the two most common matting methods adopted at the site. In addition, analysis of negative imprints on pot bases also confirms the use of tree leaves in the steps of pot making. Those two major explaining the presence of negative impressions of woven cloths and mats on pot bases have been examined in light of the new data from Smintheion. Evaluation of archaeological evidence implies that pieces of woven cloth and plaited and coiled mats were often used as a form of primitive turntable by the potters of the site

Anahtar Kelimeler

Western Anatolia • Chalcolithic Period • Smintheion Excavations • Pottery • Weaving • Mat Making

Kalkolitik Smintheon (Gülpınar)’da dokumacılık ve halıcılık

Öz

Bu makalenin amacı, Troas Bölgesi’ndeki antik Apollon Smintheus (Smintheion) Tapınaİı’nda yer alan prehistorik yerleûim yerindeki dokumacılık ve hasırcılık ile temsil edilen arkeolojik kanıtlarıirdelemektir. Yürütülen arkeolojik kazılarda MÖ 5000’lere tarihlenen prehistorik yerleûimin seramik kaidelerinde negatif yün dokuma ve hasır izlerini taûıyan toplam 960 parça bulunmuûtur. Smintheion yerleûiminde Kalkolitik yerleûimciler tarafından kullanılan seramiklerin kaideleri altında yer alan negatif izlerin incelenmesiyle, dokumacılık ve hasırcılıkta hangi tür tekniklerin kabul edildiİi ve dokunmuû kumaû ve hasırizlerinin nasıl oluûtuİunu anlamak mümkündür. Smintheion’da ele geçen 960 kaide parçası üzerinde yer alan bu negatif izlerin deİerlendirilmesi; basit örgü tekniİinde “bir alttan-bir üstten” geçmeli yün dokuma tercih edildiİini, dimi örgü “iki alttan-iki üstten” ve sarma örgü tekniklerinde genellikle tahıl sapı ve hasırotu kullanılarak üretildiİini ve en yaygın iki hasırcılık yöntemleri arasında olduİunu göstermektedir. Buna ek olarak, seramik kaideleri altındaki negatif izler üzerinde yapılan analizler sonucunda, seramik yapımaûamasında aİaç yapraklarının da kullanıldıİı anlaûılmıûtır. Smintheion’da, seramiklerin kaideleri altında yer alan negatif izlerden yün dokuma ve hasırın varlıİını açıklayan bu iki önemli konu yeni veriler ıûıİında incelenmiûtir. Arkeolojik kanıtların deİerlendirilmesi, yün dokuma kumaû, sarmal hasır ve örme hasır parçalarının, çömlekçi ustaları tarafından ilkel bir çark olarak kullanıldıİını göstermektedir

Anahtar Kelimeler

batı anadolu, kalkolitik dönem, gülpınar