PERSONAL ORNAMENTS FROM CHALCOLITHIC GÜLPINAR, NORTH-WEST ANATOLIA

Yıl 2021, Sayı: 47, 1 - 13, 20.12.2021

Emma Baysal

https://doi.org/10.36891/anatolia.829977

Öz

The site of Gülpınar, located in the Troad in northwest Anatolia has revealed settlements of the Early and Middle Chalcolithic periods (late 6th to mid 5th millennia BC). Among the artefacts recovered during the excavation is a small number of personal ornaments. This article provides descriptions of the artefacts and considers how they fit into the wider ornamentation practices of prehistory. There are few published items of ornamentation from the period during which Gülpınar was inhabited so direct comparators are in relatively short supply. However, considering earlier developments in ornamentation practices and evidence from a broad region it is possible to draw some conclusions about the choices made by the site’s inhabitants.

Anahtar Kelimeler

personal ornaments, marine shell, stone, clay, Chalcolithic, north west Anatolia

Personal Ornaments From Chalcolithic Gülpınar, North-West Anatolia

Öz

Kuzeybatı Anadolu’da, Biga yarımadasında bulunan Gülpınar’da, Erken ve Orta Kalkolitik dönem (M.Ö. geç 6. – orta 5. bin) yerleşimleri ortaya çıkarılmıştır. Kazılar sırasında ortaya çıkarılan eserler arasında az sayıda kişisel süs eşyası bulunmaktadır. Bu makale, eserlerin açıklamalarını sağlamakta ve bunların tarihöncesi döneme ait daha geniş alanda süsleme pratiğindeki uygulamalara nasıl uyum sağladığı konusunu ele almaktadır. Gülpınar’da açığa çıkarılan döneme ait yayımlanmış ve karşılaştırılabilecek kapasitede az sayıda süs eşyası vardır, bu nedenle doğrudan karşılaştırmalar nispeten yetersizdir. Bununla birlikte, süsleme pratiği uygulamalarındaki önceki gelişmeler ve daha geniş bir bölgeden gelen kanıtlar dikkate alındığında, yerleşimde oturanlar tarafından yapılan bu konudaki tercihler hakkında bazı sonuçları çıkarmak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

kişisel süs eşyaları, deniz kabuğu, taş, kil, Kalkolitik Dönem, kuzey batı Anadolu

Kaynakça

• Baysal 2015 E. Baysal, “Neolitik dönem kişisel süs eşyaları: Yeni yaklaşımlar ve Türkiye’deki son araştırmalar”, TÜBA-AR 8, 2015, 9-24.
• Baysal 2017 E. Baysal, “Reflections of far away places: the Chalcolithic personal ornaments of Canhasan I”, AnatSt 67, 2017, 29-49.
• Cabral – Martins 2016 J. P. Cabral – J. M. S. Martins, “Archaeological Glycymeris glycymeris shells perforated at the umbo: Natural or man-made holes?”, JAS: Reports 10, 2016, 474–482.
• Çakırlar 2009a C. Çakırlar, “Problems in determining the chain of production in shell objects: Observations on shell assemblages from coastal assemblages in eastern Mediterranean”, in: R. de Beauclair - S. Münzel - H. Napierala (Eds), Knochen pflastern ihren Weg Festschriften Margarethe und Hans-Peter Uerpmann (Rahden/Westf 2009) 45-50.
• Çakırlar 2009b C. Çakırlar, “To the shore, back and again: Archaeomalacaology of Troia”, Studia Troica 18, 2009, 59-86.
• French 2010 D. French, Canhasan sites 3, Canhasan I: The Small Finds (London 2010)
• Jacobson 1973 T. W. Jacobsen, “Excavations in the Franchthi Cave 1969-1971, Part II”, Hesperia 42, 1973, 253-283.
• Reese 2016a D. Reese, Worked Phorcus (formerly Osilinus and Monodonta) Rings from Franchthi Cave (Argolid, Greece), Unpublished report.
• Reese 2016b D. Reese, el-Qitar (Syria) Shells. Unpublished report.
• Sagona 1986 A. G. Sagona, “An Early Bronze Age IV Tomb at el-Qitar, Syria”, Abr-Nabrain 24, 1986, 107-119.
• Seeher 1987 J. Seeher, “Prähistorische funde aus Gülpınar/ Chryse. Neue Belege für einen vor-trojanischen Horizont an der Nordwestküste Kleinasiens”, Archaologischer Anzeiger 4, 533-556.
• Stiner 2014 M. C. Stiner, “Finding a common bandwidth: causes of convergence and diversity in Paleolithic beads”, Biological Theory 9.1, 2014, 51-64.
• Takaoğlu – Özdemir 2018 T. Takaoğlu – A. Özdemir, “The Middle Chalcolithic Period in the Troad: A New Look from Gülpınar”, in: S. Dietz – F. Mavridis – Ž. Tankosić – T. Takaoğlu (Eds), Proceedings of the International Conference Communities in Transition: The Circum-Aegean Later Neolithic Stages (4500-3000 BC) (Oxford 2018) 479-490.
• Wright – Doherty 2013 K. Wright – C. Doherty, “A technological approach to the study of personal ornamentation and social expression at Çatalhöyük”, in: Substantive technologies at Çatalhöyük: reports from the 2000-2008 seasons (London 2013) 331-363.