Panhellenik Kutsal Alanların Değişimi, Festivaller, Hamamlar, Atletizm ve Smintheion Örnekleri

Yıl 2021, Sayı: 47, 137 - 173, 20.12.2021

Davut Kaplan Davut Kaplan

https://doi.org/10.36891/anatolia.879106

Öz

Panhellenik kutsal alanlar kurbanların kesildiği, adakların sunulduğu ve geleneksel dinsel törenlerin gerçekleştirildiği dini merkezlerdir. Planlama ve yerleşim açısından özünde altar ve anıtsal tapınağın yer aldığı temenosla çevrili alanlardır. Bu kutsal alanlar zamanla büyük halk kitlelerinin ziyaret ettiği ve katıldığı festival alanlarına dönüşürler. Bu bağlamda festivalleri ve spor organizasyonları ile ünlü dört büyük panhellenik kutsal alanın Yunanistan’da yer alması köklü bir geleneğin göstergesidir. Roma hâkimiyeti ile birlikte sadece bu dört büyük kutsal alan değil, bunlarla yarışır şekilde çok sayıda kutsal alanda festivaller ve olimpik spor organizasyonları yapılır. Smintheion’da ise kutsal alan yeniden planlanmış ve çok daha uzak bölgelerden gelen sporcularla yapılan agonlar Delphi’deki Pythia oyunlarına eş değer sayılmıştır. İçerik olarak da yine Olympia, Nemea, Delphi ve Isthmia gibi dört büyük panhellen festivalinden esinlenen Smintheia Pauleia oyunları kutsal alandaki köklü değişimin bir başka yansımasıdır. Özellikle ihtiyaçlar doğrultusunda inşa edilen italik hamamlar gibi yeni yapı türleri de ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla Smintheion, Roma’nın politik ve kültürel gücünü Hellen kutsal alanlarında kültürel birlik ve propaganda amacıyla kullanışına en güzel örnektir.

Anahtar Kelimeler

Sanctuary, Smintheion, Festival, athletics, Roman Baths

Kaynakça

• Allason-Jones 1996 L. Allason-Jones, “Conventina’s Well”, The Concept of the Goddess (Ed. S. Billington - M. Green), 1996, 107-119.
• Aller 1998 Tana Joy Aller, Roman Healing Spas in Italy, A Study in Design and Function, (D.of Phil.) (Edmonton 1998).
• Ameling 1983 W. Ameling, Herodes Atticus (Hildesheim 1983).
• Bender 1993 B. Bender, “Introduction: Landscape-Meaning and Action”, Landscape: Politics and Perspectives, (Ed. B. Bender) 1993, 1-2.
• Bergmann 1999 B. Bergmann, “Introduction: the Art of Ancient Spectacle”, The Art of Ancient Spectacle (Ed. B. Bergmann – C. Kondoleon), 1999, 9-35.
• Boeft – Bremmer 1982, J. den Boeft – J. Bremmer, “Notiunculae Martyrologicae II, Vigiliae Christianne 36, 1982, 383-402.
• Bookidis 1993 N. Bookidis, “Ritual Dining at Corinth”, Greek Sanctuaries, New Approaches (Ed. N. Marinatos – R. Hägg), 1993, 46-51.
• Bremmer 1994 J. N. Bremmer, Greek Religion (Oxford 1994).
• Brooner 1971 O. Brooner, “Paul and the Pagan Cults at Isthmia”, HTR, 64.2/3, 1071, 169-187.
• Brown 1977 T. S. Brown, “Alexander and Greek Athletics, in Fact and in Fiction”, Greece and the Eastern Mediterranean in Ancient History and Prehistory (Ed. K. H. Kinzl) (New York 1977) 76-88.