12-18 yaş arasındaki çocukların dijital bağımlılıkları ile benlik saygıları ve etkileşim kaygıları arasındaki ilişki

Yıl 2024, , 65 - 72, 30.04.2024

Büşra Paş , Osman Tayyar Çelik

https://doi.org/10.61534/anatoljhr.1430378

Öz

Amaç: Bu araştırmada, ergenlerin dijital bağımlılık düzeyleri ile özsaygıları ve etkileşim kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Balıkesir ilinde yaşayan ortaokul/ lisede öğrenim gören 12-18 yaş aralığındaki 373 ergen oluşturmuştur. Araştırmada “sosyo-demografik Bilgi Formu”, “Dijital Bağımlılık Ölçeği”, “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” ve “Etkileşim Kaygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız örneklem t testi, ANOVA ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma sonucunda ergenlerde cinsiyete göre kızların dijital bağımlılıkları, etkileşim kaygıları ve özsaygılarının erkeklere göre daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Okul türü değişkeni açısından ergenlerin dijital bağımlılıkları, etkileşim kaygıları ve özsaygı düzeyleri anlamlı farklılık göstermemektedir. Aile gelir durumuna göre ergenlerde aile gelir durumun arttıkça dijital bağımlılığın arttığı, etkileşim kaygısı ve özsaygının anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak ergenlerde dijital bağımlılık ile etkileşim kaygısı ve özsaygı arasında düşük ve orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı ilişkiler gözlenmiştir.
Sonuçlar: Araştırma, cinsiyet, aile gelir durumu ve okul türü gibi değişkenlerin ergenlerin dijital bağımlılık, etkileşim kaygısı ve özsaygı düzeyleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktadır. Ayrıca dijital bağımlılık ile etkileşim kaygısı ve özsaygı arasında anlamlı ilişkiler bulunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

bağımlılık, ergen, özsaygı, sosyal fobi

Etik Beyan

Araştırmanın yapılabilmesi için İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulunun 21/06/2022 tarih ve 2022/3590 sayılı kararı ile etik kurul onayı alınmıştır.

The relationship between the digital addictions of children aged 12-18 and their self-esteem and interaction anxiety

Öz

Aim: The purpose of this study is to examine the relationship between digital addiction levels and self-esteem and interaction anxiety among adolescents.
Methods: The research employed the relational screening model among quantitative research methods. The sample consisted of 373 adolescents aged 12-18, attending middle/high schools in the city of Balıkesir. The study utilized the “socio-demographic information form”, “Digital Addiction Scale”, “Rosenberg Self-Esteem Scale”, and “Interaction Anxiousness Scale”. The data were analyzed using independent sample t-tests, ANOVA, and Pearson correlation analysis.
Results: The results of the study indicated that among adolescents, girls exhibit higher levels of digital addiction, interaction anxiety, and self-esteem compared to boys. Regarding the type of school variable, there was no significant difference in digital addiction, interaction anxiety, and self-esteem levels among adolescents. Concerning family income, it was found that as family income increases, digital addiction also increases, while interaction anxiety and self-esteem showed no significant difference. Lastly, low to moderate positive significant relationships were observed between digital addiction and interaction anxiety and self-esteem among adolescents.
Conclusion: The study reveals the impact of variables such as gender, family income, and type of school on the levels of digital addiction, interaction anxiety, and self-esteem among adolescents. It also demonstrates significant relationships between digital addiction and interaction anxiety and self-esteem.

Anahtar Kelimeler

addiction, adolescent, self-esteem, social phobia

Kaynakça

• Ak, M., Kesici, Ş., Yalçın, B., & Kavaklı, B. (2019). Çocuğum bağımlı olmasın. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Akgün, A., Gönen, S., & Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(6), 283-299.
• Anlayışlı, C., & Serin, N. B. (2019). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve depresyonun cinsiyet, akademik başarı ve internete giriş süreleri açısından incelenmesi. Folklör Edebiyat Dergisi, 25(97), 753-767. https://doi.org/10.22559/folklor.977
• Batıgün, A. D., & Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
• Bucci, S., Schwannauer, M., & Berry, N. (2019). The digital revolution and its impact on mental health care. Psychology and Psychotherapy, 92 (2), 277-297. https://doi.org/10.1111/papt.12222
• Chakraborty, A. (2016). Facebook addiction: An emerging problem. American Journal of Psychiatry Residents’ Journal, 11, 7-9. https://doi.org/10.1176/appi.ajp-rj.2016.111203
• Clark, J. V., & Arkowitz, H. (1975). Social anxiety and self evaluation of interpersonal performance. Psychological Reports, 36(1), 211-221. https://doi.org/10.2466/pr0.1975.36.1.21
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı [Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
• Doğaner, G. (2017). Adölesanlarda problemli cep telefonu kullanımı ve etkileşim kaygısı ile ilişkisi [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dursun, A., & Eraslan Çapan, B. (2008). Ergenlerde dijital oyun bağımlılığı ve psikolojik ihtiyaçlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 128-140. https://doi.org/10.17679/inuefd.336272
• Elkin, N. (2016). Olumlu ergen gelişiminde aile içi iletişimin önemi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi/STED, 25(3), 110-118.
• Esen, B. K., & Gündoğdu, M. (2010). The relationship between internet addiction, peer pressure and perceived social support among adolescents. Educational Research Association The International Journal of Educational Researchers, 1(2), 29-36.
• Foroughi, B., Griffiths, M. D., Iranmanesh, M., & Salamzadeh, Y. (2022). Associations between Instagram addiction, academic performance, social anxiety, depression, and life satisfaction among university students. International Journal of Mental Health and Addiction, 20, 2221-2242. https://doi.org/10.1007/s11469-021-00510-5
• Hankin, B. L. (2006). Adolescent depression: Description, causes, and interventions. Epilepsy and Behavior, 8, 102-114. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2005.10.012
• Ho, T. T. Q. (2021). Facebook addiction and depression: Loneliness as a moderator and poor sleep quality as a mediator. Telematics and Informatics, 61, 101617. https://doi.org/10.1016/j.tele.2021.101617
• Hughes, N., & Burke, J. (2018). Sleeping with the frenemy: how restricting “bedroom use” of smartphones impacts happiness and wellbeing. Computers in Human Behavior, 85, 236-244. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.03.047
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, H., Öztürk, A., & Sarı, E. (2005). Öğrenci hemşirelerin benlik saygısı ve özbakım gücü düzeyinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu Hemşirelik Dergisi, 13(54), 85-94.
• Kaygusuz, C. (2013). Psikolojik ihtiyaçlar ve internet bağımlılığı. Kalkan, M., Kaygusuz, C. (Ed.), İnternet bağımlılığı sorunlar ve çözümler. Ankara, Anı Yayıncılık.
• Kesici, A., & Tunç, N. F. (2018). The development of the Digital Addiction Scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 91-98. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.060108
• Leary, R. M. (1983). Social anxiousness: the construct and its measurement. Journal of Personality Assesment, 47(1), 66-75. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4701_8
• Lopez Fernandez, O., Honrubia Serrano, L., Freixa Blanxart, M., & Gibson, W. (2014). Prevalence of problematic mobile phone use in British adolescents. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(2), 91-98. https://doi.org/10.1089/cyber.2012.0260
• Mak, K. K., Lai, C. M., Watanabe, H., Kim, D. I., Bahar, N., Ramos, M., ... & Cheng, C. (2014). Epidemiology of internet behaviors and addiction among adolescents in six Asian countries. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(11), 720-728. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0139
• Otacıoğlu, S. (2017). Profesyonel müzik eğitimi alan öğrencilerinin benlik saygı düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 187-196.
• Özyürek, A., & Demiray, K. (2010). Yurtta ve ailesi yanında kalan ortaöğretim öğrencilerinin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247-256.
• Peng, Y., Mao, H., Zhang, B., Zhang, A., Zeng, Y., Zeng, C., & Li, J. (2022). Depression and loneliness as mediators between social support and mobile phone addiction. Psychiatria Danubina, 34, 475-482. https://doi.org/10.24869/psyd.2022.475
• Phan, O., Prieur, C., Bonnaire, C., & Obradovic, I. (2019). Internet gaming disorder: exploring its impact on satisfaction in life in pelleas adolescent sample. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(1), 3-10. https://doi.org/10.3390/ijerph17010003
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Soto C. J., & Tackett J. L. (2015). Personality traits in childhood and adolescence: structure, development, and outcomes. Current. Directions in Psychological Science, 24, 358–362. https://doi.org/10.1177/0963721415589345
• Sübaşı, G. (2007). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayıcı bazı değişkenler. Eğitim ve Bilim, 32(144), 3-15.
• Şar, A. H. (2013). Examination of loneliness and mobil phone addiction problem observed in teenagers from the some variables. The Journal Academic Social Science Studies, 6(2), 1207-1220. https://doi.org/10.9761/jasss_709
• Tsai, C., & Lin, S. J. (2003). Internet addiction of adolescents in Taiwan: an interview study. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 6(6), 649-652. https://doi.org/10.1089/109493103322725432
• Tunç, A. (2020). Ergenlik döneminde duygusal zeka özelliklerinin ve benlik saygısının internet bağımlılığı ile ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Turnalar Kurtaran, G. (2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2021). Çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021 adresinden erişildi. Erişim tarihi: 02.10.2023.
• Yang, S. C., & Tung, C. J. (2007). Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 23(1), 79-96. https://doi.org/10.1016/j.chb.2004.03.037
• Yılmaz, G., Şar, A. H., & Civan, S. (2015). Ergenlerde mobil telefon bağımlığı ile sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 2(2), 20-37.