Cilt: 5 Sayı: 1, 30.04.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makalesi

Anatolian Journal of Health Research (Kısaltma: Anatolian J Health Res; ISSN: 2757-6051), "çift-kör" hakemlik ilkeleri ile makaleleri değerlendiren, bağımsız bir dergidir. Derginin temel amacı ebelik ve çocuk gelişimi alanlarında ilgili literatüre katkıda bulunabilecek, bilimsel olarak yüksek kalitede girişimsel olan-olmayan, nicel ve nitel özgün araştırma makaleleri, derleme makaleleri, olgu raporları yayımlamaktır.

Anatolian Journal of Health Research, 2020 yılında yayın hayatına başlamış olup yılda 3 kez (Nisan, Ağustos, Aralık aylarında, dörder aylık periyot bitimlerinde) elektronik ortamda yayımlanır. Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.

Derginin kapsamı, ebelik uygulamaları, kadın doğum hemşireliği, çocuk sağlığı ve gelişimi, anne ve aile sağlığı ile eğitim ve profesyonel gelişim gibi konuları içermektedir. Bu çerçevede, gebelikten başlayarak doğum sonrası döneme kadar olan süreçte annelerin, bebeklerin ve ailelerin sağlığına odaklanan çeşitli disiplinlerden araştırmalara yer verilmektedir.

Genel Bilgiler

Anatolian Journal of Health Research, sağlık alanının çeşitli dallarındaki orijinal araştırma, derleme, olgu sunumu ve editöre mektup yayınlar. Dergi 4 ayda bir olmak üzere yılda 3 defa elektronik ortamda yayımlanır. Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.

Anatolian Journal of Health Research, daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş makaleleri kabul etmektedir. İnceleme aşaması için gönderilen çok yazarlı makalelerin son hali tüm yazarlar tarafından onaylanmalıdır.

Dergiye makale göndermeden önce, dergi sitesinde yer alan Yayın Hakkı Devir Formu el yazısı ile doldurulup, tüm yazarlar tarafından imzalanmalı ve taranarak sisteme yüklenmelidir. Dergide yayınlanmak üzere gönderilen araştırma makalelerinin Etik Kurul Belgeleri sisteme yüklenmeli ve makalenin “Yöntem” kısmında etik kurul karar sayısı yazılmalıdır.

Dergide yayımlanan makalelerin sorumluluğu yazarlara aittir. Yayımlanmış makalelerden kaynak göstermek koşulu ile alıntı yapılabilir.

Yazım Kuralları

Makaleler, Microsoft Word yazılım programında, Times New Roman yazı stilinde, 12 punto, 1,5 satır aralığında ve tüm kenarlardan 2,5 cm boşluk bırakılarak hazırlanmalıdır. Makalenin başlığı ve tüm alt başlıklar Times New Roman, 12 punto, kalın ve sadece ilk harfi büyük yazılmalıdır. Başlıkta kısaltma kullanılmamalıdır. Tüm sayfalar numaralandırılmalıdır.

Makaleler 1) Başlık sayfası, 2) Makale ana metin olmak üzere iki ayrı dosya halinde sisteme yüklenmelidir.

Başlık Sayfası

Makaleden ayrı bir başlık sayfası hazırlanmalı, sisteme ayrı bir dosya olarak yüklenmelidir. Başlık sayfasında 1) Türkçe ve İngilizce başlık (İngilizce makaleler için İngilizce ve Türkçe başlık) 2) tüm yazarların açık ad, soyadları 3) tüm yazarların unvanları, kurumları, e-posta adresleri ve ORC-ID 4) sorumlu yazarın adı soyadı, iletişim bilgileri 5) “Çıkar Çatışması”, “Teşekkür”, “Finansal Destek”, “Etik Komite Onayı”, “Bilgilendirilmiş Onam” ve “Yazar Katkıları” 6) çalışma daha önce herhangi bir kongrede sunulmuş ise kongre adı, zamanı ve yeri yazılmalıdır. İngilizce makalelerde Türkçe başlık hariç tüm bilgiler İngilizce olarak verilmelidir.

Makale Ana Metin

Makale ana metni körlenmiş olarak (yazarlara ait bilgilerin yer almadığı) sisteme yüklenmelidir.

Araştırma makaleleri: Türkçe makaleler 1) Türkçe başlık, 2) Türkçe özet, anahtar kelimeler, 3) İngilizce başlık, 4) İngilizce özet, anahtar kelimeler, 5) Giriş, 6) Yöntem, 7) Bulgular, 8) Tartışma, 9) Sonuç ve Öneriler, 10) Kaynaklar bölümlerinden oluşur.

İngilizce makaleler 1) İngilizce başlık, 2) Abstract, keywords, 3) Türkçe başlık, 4) Türkçe özet, anahtar kelimeler, 5) Introduction, 6) Methods, 7) Results, 8) Discussion, 9) Conclusion, 10) References bölümlerinden oluşur.

Giriş bölümünde yazının dayandığı temel bilgilere ve gerekçelere kısaca değinilmeli, son paragrafında amaç açık bir anlatımla yer almalıdır.

Yöntem bölümü araştırmanın türü, örneklem, verilerin toplanması, varsa girişim, istatistiksel değerlendirme ve araştırma etiği gibi bilgileri içermelidir. Bu bölüm çalışmaya katılmayan birisinin de rahatlıkla anlayabileceği açıklıkta yazılmalıdır.

Bulgular çalışmanın bulgularını özetlemeli ve temel bulgular gerekirse tablo ve şekillerle desteklenmelidir.

Tartışma bölümünde çalışmanın bulguları ilgili yurt içi ve yurt dışı çalışmaların sonuçları bağlamında tartışılmalı; genel bir gözden geçirmeyi değil, özgün bulguların tartışılmasını içermelidir.

Araştırmanın sınırlılıkları, sonuç ve öneriler başlığının öncesinde mutlaka verilmelidir.

Kısaltmalar kelimenin ilk geçtiği yerde parantez içinde verilmeli ve tüm metin boyunca o kısaltma kullanılmalıdır. Uluslararası kullanılan kısaltmalar için “Bilimsel Yazım Kuralları” (Scientific style and format: the CBE manual for authors, editors, and publishers) kaynağına başvurulabilir. Anatomik terimler Latincede yazıldığı gibi kullanılmalıdır. İlaçların jenerik ya da kimyasal isimleri kullanılmalıdır.

Derleme makaleleri: Konu ile ilgili başlıklar, kaynaklar bölümleri yer almalıdır.

Editöre mektup: Editöre mektuplarda kaynak sayısının ise 5’i geçmemesi önerilir.

Özetler ve Anahtar Sözcükler:

Özetler en fazla 250 kelimeden oluşmalıdır. Türkçe özet, 1) Amaç, 2) Yöntem, 3) Bulgular ve 4) Sonuçlar başlıkları altında yapılandırılmalıdır. İngilizce özet, 1) Aim, 2) Methods, 3) Results, 4) Conclusion başlıkları altında yapılandırılmalıdır. Özet bölümünde kaynak kullanılmamalıdır. Özetlerin sonunda her iki dilden en az 3, en çok 5 anahtar kelime yer almalıdır. Anahtar kelimeler birbirlerinden noktalı virgül (;) ile ayrılmalı, her kelime küçük harf olmalı ve alfabetik olarak sıralanmalıdır. Türkçe özetin sonundaki anahtar kelimeler “Türkiye Bilim Terimleri (TBT)”nde; İngilizce özetin sonundaki anahtar kelimeler “Medical Subject Headings (MeSH)”te yer almalıdır.

Şekil, Resim, Tablo ve Grafikler:

Tablo, şekil, resim ve grafikler metin içinde geçtiği yerlerde olmalıdır.

Tablolarda dikey çizgi olmamalı, Word programındaki tablo menüsünden yararlanılarak yapılmalıdır. Tablo sayısı 5’i geçmemelidir. Tablo içi Times New Roman yazı stilinde, okunabilir olma şartıyla 12 puntodan daha küçük ve 1,5 satır aralığından daha az olabilir. Küsuratlar arasında virgül değil, nokta olmalıdır (86.60 gibi).

Kullanılan kısaltmalar tablo, şekil, resim ve grafiklerin altındaki açıklamada belirtilmelidir. Daha önceden herhangi bir yerde basılmış bir şekil, resim, tablo ve grafik kullanılmış ise, yazılı izin alınmalı ve bu izin açıklama olarak şekil, resim, tablo ve grafik açıklamasında belirtilmelidir.

Tablo başlıkları tablo üstünde, şekil ve grafik başlıkları şekil ve grafiğin altında, sadece ilk harfi büyük ve Times New Roman, 12 punto olacak şekilde yazılmalıdır.

Kaynaklar:


Kaynaklar toplamda 40'dan fazla olmamalıdır.

Kaynak gösteriminde APA (Publication Manual of the American Psychological Association) 6. sürümü kullanılan dergide, Eylül 2022 itibariyle APA 7. sürüm kullanımına geçilmiştir.

APA 7. sürümüne aşağıdaki linkten ulaşılabilir:

https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references/examples

Bu yöntemde metin içinde gösterilen kaynaklar aşağıdaki gibidir:

- Metin içinde tek yazarlı bir kaynak gösteriliyorsa yazarın soyadı ve yayın yılı verilir.

Parentez içinde gösterimi: (Ashley, 2016)

Cümle içinde gösterimi: Ashley (2016)

- Metin içinde iki yazarlı bir kaynak gösteriliyorsa iki yazarın soyadı ve yayın yılı verilir.

Parentez içinde gösterimi: (Özcan & Kızılkaya Beji, 2015)

Cümle içinde gösterimi: Özcan ve Kızılkaya Beji (2015)

- Yazar sayısı üç ve daha fazla ise sadece ilk yazarın soyadı ve yayın yılı verilir.

Parentez içinde gösterimi: (Rebar ve ark., 2015)

Cümle içinde gösterimi: Rebar ve ark. (2015)

Metin sonunda kaynaklar ayrı bir liste olarak APA 7. referans stili kullanılarak verilmelidir. Kaynaklar yazarların soyadına göre alfabetik olarak sıralanır. Makalelerin varsa DOI numaraları yazılmalıdır. Kaynak yazımı için örnekler:

Dergide tek yazarlı makale:

Ashley, E. A. (2016). Towards precision medicine. Nature Reviews Genetics, 17(9), 507. https://doi.org/10.1038/nrg.2016.86

Dergide çok yazarlı makale:

Bakken, L., Brown, N., & Downing, B. (2017). Early childhood education: The long-term benefits. Journal of Research in Childhood Education, 31(2), 255-69. https://doi.org/10.1080/02568543.2016.1273285

Kitap:

Özcebe, H., Ulukol, B., Mollahaliloğlu, S., Yardım, N., & Karaman, F. (2008). Sağlık hizmetlerinde okul sağlığı kitabı. Ankara: Yücel Ofset.

Editörlü Kitapta Bölüm:

Şimşek, H., & Öksüzoğlu, G. (1999). Akut Pankreatit. A. Kadayıfçı, Y. Karaaslan ve E. Köroğlu (Ed.). Acil durumlarda tanı ve tedavi (s. 116-126). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.

Editörlü Kitap:

Inness, S. A. (Ed.). (1998). Delinquents and debutantes: Twentieth-century American girls’ cultures. New York: New York University Press.

Çeviri Kitap:

Laplace, P. S. (1951). A philosophical essay on probabilities. (F. W. Truscott and F. L. Emory, Çev.). New York, NY: Dover.

Elektronik adresten yararlanılan kaynakta:

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu. (1948). İnsan hakları evrensel bildirgesi. http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/h_rigths_turkce.pdf adresinden erişildi. Erişim tarihi: 08.04.2020.

Tez:

Harris, L. (2014). Instructional leadership perceptions and practices of elementary school leaders [Doctoral dissertation]. University of Virginia.

Makalelerin Yazım Yönergeleri

Doğru ve eksiksiz makale yazımı, okuyucuların araştırmayı tam olarak değerlendirmesini, çoğaltmasını ve kullanmasını sağlar. Yazarların aşağıdaki araştırma raporlama standartlarına uymaları önerilir.

Randomize çalışmaların yazımı için CONSORT kontrol listesi: http://www.consort-statement.org/

Gözlemsel çalışmalar (kohort, vaka kontrolü veya kesitsel tasarımlar) için STROBE kontrol listesi: https://www.strobe-statement.org/index.php?id=strobe-home

Sistematik derleme ve meta analizler için PRISMA kontrol listesi: http://www.prisma-statement.org/PRISMAStatement/Checklist.aspx

Diğer çalışma türleri için https://www.equator-network.org/ adresine bakabilirsiniz.


Etik sorumluluk: İnsan öğesini kapsayan tüm araştırmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri’ne uyulması gerekmektedir. Bu tür araştırmalarda yazarlar makalenin yöntem bölümünde bu ilkelere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını belirtmek zorundadırlar.

Değerlendirme:

1-Dergiye gönderilen makaleler dergi yazım kurallarına uygun yazılmış olmalıdır.

2-Dergiye makale yükleme aşamasında makaleye ait intihal raporu sorumlu yazar tarafından sisteme yüklenmelidir. İntihal oranı %20’nin üzerinde çıkan makaleler yazara iade edilir.

3- Etik kurul kararı gerektiren çalışmalar için “Etik Kurul Karar Belgesi” sisteme yüklenmelidir ve makalede "Yöntem" kısmında belirtilmelidir.

4- “Yayın Devir Formu” tüm yazarlar tarafından imzalı olarak sisteme yüklenmelidir. Makale yayınlanmak üzere dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbiri tüm yazarların yazılı onayı olmadan isim listesinden silinemez, aynı şekilde hiç bir isim, yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.

Yayın için incelenecek her makale için en az iki kör hakem atanır. Makaleler taşıdıkları önem, orijinallik ve bilimsel geçerlilik dikkate alınarak değerlendirilirler. Bu incelemeden geçen makaleler, yayın kurulu tarafından tekrar değerlendirilir. Dergi, makalelerde düzeltme yapmak, biçiminde değişiklikler istemek ve yazarların bilgisi dahilinde kısaltma yapmak yetkisine sahiptir. Yazarlardan istenen düzenlemeler yapılana kadar, ilgili makaleler yayın programına alınmayacaktır. Gönderilen makaleler Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanmak üzere sıraya alınır. Yayına kabul edilmeyen makaleler ve ekleri (fotoğraflar, tablolar, şekiller, vb) yazara geri gönderilmez.

Anatolian Journal of Health Research; yazarlar, hakemler ve editörler için rehber olarak hazırlanmış Uluslararası Medikal Dergisi Editörleri Konseyi (ICMJE) ve Yayın Etik Kuralları (COPE) kriterlerini temel almaktadır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Anatolian Journal of Health Research’a çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

-Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.

-Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.

-Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.

-Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin veri çıktıları talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kuruluna sunmaya hazır olmalıdır. Yazarlar, yayımlanan bir makaleye ilişkin verileri 5 yıl süreyle saklamakla yükümlüdürler.

-Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.

-Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.

-Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir.

-Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.

Editörün Etik Görev ve Sorumlulukları

Editörün ‘Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics – COPE) (https://publicationethics.org/) yayınlamış olduğu ‘COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu’ (COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors) (https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf) ve ‘COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu’nda (COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors) (https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf ) yer alan ve aşağıda listelenen etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.

Editör dergide basılan tüm makalelerden sorumludur. Editörün etik görevleri ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

Genel Sorumluluklar

Editör derginin niteliğinin artırılması ve gelişimine katkıda bulunmak için çaba sarf etmekle yükümlüdür.
Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir.
Okuyucularla İlişkiler

Editörün, dergide hakem değerlendirmesinin gerekli olmadığı bölümlerin (editöre mektup, davetli yazılar, konferans duyuruları vb.) açıkça belirtildiğinden emin olması gerekmektedir.
Editörün yayımlanan makalelerin dergi okuyucularının bilgi ve becerileriyle uyumlu olabilmesi için çaba sarf etmesi gerekmektedir.
Hakemlerle İlişkiler

Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür.
Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift taraflı kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir.
Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
Editör, kaba ve niteliksiz yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır.
Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.
Yazarlarla İlişkiler

Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir.
Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.
Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda çift taraflı kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.
Editörler Kurulu ile İlişkiler

Editör, yeni editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarını iletmeli ve kendilerinden beklenenleri açıklamalıdır.
Editör, editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarının en güncel halini iletmelidir.
Editör, editörler kurulu üyelerini değerlendirmeli ve derginin gelişimine aktif olarak katılım gösterecek üyeleri editörler kuruluna seçmelidir.
Editör, editörler kurulu üyelerini aşağıda yer alan rolleri ve sorumluluklarına ilişkin bilgilendirmelidir
- Derginin gelişimini desteklemek

- Kendilerinden istendiğinde uzmanlık alanlarına ilişkin derlemeler yazmak

- Yayım ve yazım kurallarını gözden geçirmek ve iyileştirmek

- Derginin işletiminde gerekli sorumlulukları yerine getirmek

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Tüm çalışmaların "Çift Kör Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. Anatolian Journal of Health Research değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir.

Bu bağlamda Anatolian Journal of Health Research için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

-Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.

-Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.

-Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.

-Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.

-Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.

-Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.

-Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Yayın Etiği ve Bilimsel Sorumluluk

Anatolian Journal of Health Research’de yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.

Dergimizde sağlık bilimleri alanında güncel klinik ve deneysel araştırmalar, derleme, olgu sunumu, editöre mektup türünde çalışmalar ile çok disiplinli alanlara ilişkin çalışmalar hakemli makale şeklinde yayınlanır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda dergimizin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors, COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.

Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editörya ve/veya hakemler tarafından iletilen uyarılara göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

Dergimize gönderilen tüm yazılar hakem (danışman/değerlendirici) değerlendirmesi (peer review) yöntemiyle değerlendirilmekte olup, özgün araştırma makalelerinin yerel ya da ulusal etik kurul onay yazılarının sisteme yüklenmesi gerekmektedir.

Anatolian Journal of Health Research’de makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) yazılım programı ile taranmaktadır. Tarama sonrası makaleler gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir. İntihal programıyla taranan metnin, kaynaklar hariç benzeşim oranının %15’in üzerinde olmaması gerekmektedir. Bu oranın üzerinde olan makaleler yazarlara geri gönderilmektedir.

Makalelerin daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış ve yayın için başka bir dergide inceleme altında olmaması gerekir. Yayın kurallarına uygun olarak hazırlanmamış makaleler değerlendirmeye alınmayacaktır. Makaleler Online olarak http://anatoljhr.org web sayfasından "Yayın Hakkı Devir Formu", “Etik Kurul Belgesi” ile birlikte gönderilmelidir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Anatolian Journal of Health Research’de editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda anatolia.health.res@gmail.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.

Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı olduğu düşünülen eylemlerden bazıları:

İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,

Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,

Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

-Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,

-Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,

-İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek, gerekli izinleri almamak,

-Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,

-Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

Yayın Politikası

-Dergiye yayımlanmak üzere gönderilen yazılar editörün ön incelemesinden sonra Yayın Kurulu tarafından belirlenen konunun uzmanı iki hakeme gönderilir.

-Yazının gönderildiği her iki hakemden olumlu cevap gelmesi durumunda yazının yayımlanmasına karar verilir. İki hakemin olumsuz görüş bildirmesi durumunda yazı yayımlanmaz. Bir olumlu, bir olumsuz görüş bildirilmesi durumunda, Yayın Kurulu raporların içeriğini dikkate alarak ya üçüncü bir hakeme gönderme ya da reddetmeye karar verebilir.

-Yayımlanmasına karar verilen yazıların hakem raporlarında belirtilen düzeltmelerin yapılması için makale yazarına iade edilir. Düzeltmelere yapıldıktan sonra hakem uyarılarının dikkate alınıp alınmadığı editör tarafından kontrol edilerek yazının yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verilir.

İntihal Politikası

İntihal (aşırma) kasti olup olmaması önemsenmeksizin, bir etik ihlalidir. Çalışmaların başka kaynaklarla, referans gösterilmeden benzeşmesi ve bu haliyle yayına alınması etik olmamasının yanında suçtur ve kabul edilemez. Yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili aşırma, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket edebilmektedir.

Ücret politikası

Anatolian Journal of Health Research makalenin gönderim, değerlendirme, kabul, basım ve yayın sürecinde herhangi bir ücret talep etmemektedir.

Makale değerlendirme süresi

Anatolian Journal of Health Research’a gönderilen makalelerin ön incelemeden itibaren değerlendirme süreçlerinin 12 hafta sonunda tamamlanması hedeflenmektedir. Olağandışı durumlarda bu süre bazen bir miktar uzayabilir.

Düzeltme ve geri çekme süreçleri

Anatolian Journal of Health Research’a gönderilen makaleler, hakem süreci başladıktan sonra veya başka bir dergiye gönderildiği için geri çekilemez. Yazarlar, dergi editörleriyle iletişime geçerek makalesini geri çekmek istediğini belirten bir dilekçe ile hakem süreci başlatılmamış makalelerini geri çekebilirler. Yayın kurulu tarafından çalışmaların geri çekme isteği onaylanmadığı sürece yazarlar makalelerini başka bir dergiye değerlendirmek üzere gönderemezler.

Düzeltmeler, Geri Çekmeler

Editörler, başlangıçta yazarların çalışmalarını dürüst gözlemler üzerine kurduğunu varsayar. Eğer makalelerde düzeltme veya dizgi hatalarının düzeltilmesini gerektiren durumlar varsa düzeltmeler numaralanmış bir sayfada içindekiler sayfasında yer alır. Orijinal alıntıları içerir; orijinal makale ile bağıntılı (on-line ise benzer şekilde) olur. Eğer bilimsel dolandırıcılık varsa dergi bir geri çekme yazısı yayımlar. Geri çekme metninde, makalenin geri çekilme nedenini açıklanır.

Çıkar Çatışması

Çıkar çatışmalarının önlenmesi adına editörler, çalışmaların değerlendirilmesi sırasında aralarında herhangi bir ilişki bulunabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınmalıdır. Makaleler hakkında son kararı veren editörlerin de karar verecekleri konulardan hiçbiri ile kişisel, profesyonel veya finansal bağlarının olmaması gerekir. Kişiler makalelerin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve bağımsız bir süreç yürütülebilmesi için olası çıkar çatışmaları ile ilgili olarak yayın kurulunu bilgilendirmelidir.

Makalede doğrudan veya dolaylı ticari bağlantı veya maddi destek veren kurum varsa yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar) başlık sayfasında bildirmelidir. Ayrıca yazar, çıkar çatışması söz konusu ise bu durum açıklanmalıdır. Açıklanması öngörülen çıkar çatışması tipleri içinde akademik taahhütler, kişisel ilişkiler, politik, finansal veya kurumsal bağlantılar yer almaktadır.

Anatolian Journal of Health Research makalenin gönderim, değerlendirme, kabul, basım ve yayın sürecinde herhangi bir ücret talep etmemektedir.

Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License

30818