KAMU GÖREVİNDEN ÇIKARMA İŞLEMLERİNİN ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI BAĞLAMINDA ELE ALINMASI VE ANAYASA MAHKEMESİNİN YAKLAŞIMI

Yıl 2021, Cilt: 38 Sayı: 2, 143 - 175, 28.12.2021

Fatih Alkan

Öz

Mesleki hayat, kişilerin sosyal kimliklerinin en önemli parçalarından birini oluşturmaktadır. İcra edilen meslek özel hukuk iş ilişkileri kapsamında olabileceği gibi kamunun işveren olduğu bir alanda ve kamu istihdamı kapsamında da olabilir. Meslek ilişkisi, gerek meslek sahibi kişiler gerekse işveren tarafından vazgeçilemez, geri alınamaz, sona erdirilemez bir hukuki ilişki değildir. Kamu görevlisi olarak meslek hayatlarını sürdüren kişiler, öngörülebilir ve gerekçelendirilebilir nedenlerle bu görevlerinden yargı yolu açık olmak üzere çıkarılabilir. Kamu görevinden çıkarma işlemleri, etkisi ve ağırlığı nedeniyle kişilerin özel hayata saygı hakkına müdahale teşkil edebilecek işlem türlerindendir. Bu bağlamda olağan yargı süreçlerinin tamamlanmasının akabinde başvurulan ve özel hayata saygı hakkının ihlal edilip edilmediği hususunda insan hakları alanında yargılamalar yapan ulusal ve uluslararası yargı organlarınca yapılan değerlendirmeler tüm idare ve yargı makamlarına yol gösterici mahiyettedir. Böylesi ihlal iddialarının özel hayata saygı hakkı yönünden uygulanabilir kabul edilip edilmeyeceği, uygulanabilir kabul edilen başvuruların inceleme yöntemlerinin nasıl olduğu ve esas yönünden değerlendirmelerin hangi anayasal ilkeleri içerdiği hususunda Anayasa Mahkemesince verilen kararlar ortaya konulmalıdır. Olağanüstü hâl tedbiri olarak tesis edilen kamu görevinden çıkarma işlemlerinde, olağan dönemden farklı olarak incelenen başvurulara özgü açıklanan gerekçelere de yer verilmesi gerekecektir. Bu çerçevede, konuyla ilgili verilen bazı
kararlarda bireyselleştirme yapılmaması ve ilgili ve yeterli gerekçelerin
bulunmaması anayasal bir sorun olarak göze çarpmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki hayat, özel hayata saygı hakkı, kamu görevinden çıkarma, Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi., Mesleki hayat, özel hayata saygı hakkı, kamu görevinden çıkarma, Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi.

Kaynakça

• ARSLAN ÖNCÜ, Gülay (2011). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Özel Yaşamın Korunması Hakkı, İstanbul: Beta Yayınları.
• CANTU, Charles E. (1988). “Privacy”, Saint Louis University Public Law Review, V. 7, ss. 313-336.
• ÇATLI, Mehmet (2019). Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri Bağlamında Muktedir/Erkli Demokrasi, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• ÇETİN, Erva (2015). İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 8-11. Maddeleri Bağlamında Çalışanların Hakları, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• DOĞRU, Osman, NALBANT, Atilla (2013). İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar, C. 2, Ankara: Avrupa Konseyi Yayınları.
• EVREN, Çınar Can, UÇAR, İsmail (2020). Kamu Görevlileri Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• GÖZLER, Kemal (2018). Türk Anayasa Hukuku, 2. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref, GÖLCÜKLÜ, Feyyaz (2009). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 8. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• GÜMÜŞ, A. Tarık (2016). Devletin Pozitif Yükümlülükleri Ekseninde Özel Hayata Saygı Hakkı, Ankara: Adalet Yayınevi.
• HARRIS, David, O’BOYLE, Michael, BATES, Ed, BUCKLEY, Carla (2013). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, (Çev. Mehveş Bingöllü Kılcı ve Ulaş Karan), Ankara: Avrupa Konseyi Yayınları.
• KARAMAN, Ebru (2014). Human Rights Law, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• KARSLI, Mehmet Rauf (2016). İdare Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• KRAUSE, Harry D., MARCUS, Paul (1978). “Privacy”, American Journal of Comparative Law Supplement, V. 26, ss. 377-392.
• LARREMORE, Wilbur (1912). “The Law of Privacy”, Columbia Law Review, Vol. 12, ss. 694-709.
• ÖZBUDUN, Ergun (2005). Türk Anayasa Hukuku, 8. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları.