İdari Eylemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Bir Bozma Nedeni Olarak Husumet

Yıl 2023, , 333 - 349, 31.07.2023

Zehra Karakuş Işık

https://doi.org/10.54699/andhd.1291153

Öz

İdari eylem ve idari işlemden kaynaklanan zararın tam ve zamanında karşılanabilmesi için davalı tarafın doğru belirlenmesi gerekir. İdari yargıda davalı, idaredir. 2577 sayılı Kanun’da davalı olabilme durumu, “husumet” kavramı ile ifade edilir. Mahkeme ilk inceleme aşamasında veya dava devam ederken davalı makamın yanlış belirlendiğini tespit ederse gerçek davalı makamı belirler ve dava dilekçesinin ilgili makama tebliğ edilmesine karar verir. Böylece zarar veren idari eylemi veya işlemi gerçekleştiren makamın iddia ve savunma hakkı korunmuş olur. Husumetin yanlış makama yöneltildiği kanun yolları aşamasında tespit edildiğinde ise kararın bozulmasına ve dosyanın yeniden karar verilmek üzere ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. Yargılamanın yeniden başlayacak olması davanın karara bağlanma sürecini uzatacağı için husumete ilişkin Danıştayın kullandığı ölçütlerin bilinmesi gerekir. Bu çalışmayla yargı kararlarından örnekler verilmek suretiyle Danıştayın idari eylemden kaynaklanan tam yargı davalarında davalı makamı belirlerken kullanmış olduğu ölçütlere açıklık getirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tam Yargı Davası, İlk İnceleme, Husumet, Kanun Yolları, Bozma Kararı

Hostility as a Reason for Reversal in Full Remedy Action

Öz

For the damage caused by an administrative action and administrative act to be fully and promptly compensated, it is necessary to determine the correct defendant. The status of being a defendant is expressed with the concept of hostility in Law No. 2577. If the court reveals that the defendant authority was incorrectly determined during the initial examination phase or while the case is pending, it determines the real defendant authority and decides to serve the petition to the relevant authority. Thus, the right to claim and defense of the authority that carries out the damaging administrative action or administrative act are protected. When it is determined at the stage of legal remedies that the hostility is directed to the wrong authority, the decision is reversed, and file is sent to the court that has made the decision for re-decision. Since the restart of the trial will prolong the process of reaching a verdict, it is necessary to know the criteria used by the Council of State regarding hostility. This study aims to clarify the criteria used by the Council of State in determining the defendant authority in full remedy cases from administrative action by providing examples from judicial decisions.

Anahtar Kelimeler

Full Remedy Action, Initial Examination, Hostility, Legal Remedies, Decision of Reversal

Kaynakça

• AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil: Türk İdari Yargılama Hukuku, 7. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2022.
• AYÇAN, Ramazan: “İdari Davalarda Husumet Tevcihi”, Türk İdare Dergisi, 1963, Cilt 34, Sayı 282, s. 3-20.
• BERK, Kahraman: “İdare Hukukuna ve İdari Yargıya İlişkin Değerlendirmeler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2007, Cilt 65, Sayı 2, s. 35-48.
• BURTAN, Çağlar Burak: İdari Yargıda Ehliyet ve Husumet, Der Yayınları, İstanbul, 2019.
• CANDAN, Turgut: “Takdir Komisyonlarının Kararlarına Karşı Açılacak Davalarda Hasım Sorunu”, Danıştay Dergisi, 1987, Cilt 17, Sayı 64-65, s. 5-13.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yargılama Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• ÇELİKKOL, Hüseyin: “İdari Yargıda Ehliyet ve Husumet”, Adalet Dergisi, 1985, Sayı 3, s.749-770.
• ÇEVİK, Harun / BADEMCİ TURAN, Fatma: İdare Mahkemelerinde Husumet, İdari Yargılama Usulü El Kitapları Serisi, No 6, 2022 (https://rm.coe.int/el-kitabi-no-6-husumet-web-2776-6675-6614-1/1680a865e5, ET: 01.05.2023).
• GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku, Cilt I, 3. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2019.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref / TAN, Turgut: İdari Yargılama Hukuku, Cilt II, 9. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref: Yönetsel Yargı, 30. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
• GÜNDAY, Metin: İdari Yargılama Hukuku, 2. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
• GÜNDÜZ, F. Ebru: İdari Davalarda Ehliyet ve Husumet, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• IŞIKLAR, Celal: “659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Sonrası İdari Yargıda Husumete İlişkin Esaslar”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2012, Sayı 10, s. 381- 420.
• İŞÇİ, Jülide: İdari Merci Tecavüzü, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• KAPLAN, Gürsel: “Danıştay Kararları ve İlgili Özel Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde İdari Yargıda Ehliyet ve Husumet”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2011, Cilt 69, Sayı 1-2, s. 349-390 (2011).
• KAPLAN, Gürsel: İdari Yargılama Hukuku, 8. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2022. (2022).
• KAPLAN, Onur: “Elektrik Dağıtım Faaliyetiyle İlgili Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Çerçevesinde İdari Davalarda Husumet Kavramını Yeniden Düşünmek”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 18, Sayı 2, s.1559-1576 (Elektrik).
• KAYA, Cemil: “Tam Yargı Davalarında Hasım Düzeltmeye İlişkin Danıştay Onuncu Dairesinin Kararının İncelenmesi”, Türk Hukuk Dergisi, 2008, Sayı 134, s.13-17.
• ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları, Cilt III, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usul Hukuku, 10. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.
• ULUSOY, Ali D.: Türk İdare Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• YENİCE, Kazım / ESİN, Yüksel: Açıklamalı-İçtihatlı-Notlu İdari Yargılama Usulü, Arısan Matbaacılık, Ankara, 1983.
• YILDIRIM, Turan / YASİN, Melikşah / KAMAN, Nur / ÖZDEMİR, H. Eyüp / ÜSTÜN, Gül / OKAY TEKİNSOY, Özge: Türk İdare Hukuku, 7. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.