Borçlunun Maaş ve Ücret Alacağı Dışındaki Üçüncü Kişilerde Bulunan Alacaklarının Haczi ile Alacaklının İcra ve İflâs Kanunu’nun 89’uncu Maddesinin 4’üncü Fıkrasına Dayalı Cezalandırma ve Tazminat Talebi

Yıl 2024, , 273 - 290, 05.02.2024

Şule Uzun

https://doi.org/10.54699/andhd.1292104

Öz

Alacağına kavuşmak isteyen alacaklı icra dairesine başvurarak hukuki haklarını kullanabilir. Alacaklının haciz talebinde bulunmasının amacı, borçlunun mallarının cebri icra yoluyla satılarak elde edilen hasılattan kendi alacağına kavuşmasıdır. Borçlunun malvarlığı değerlerinden birisi de borçlunun üçüncü kişilerde bulunan mal ve alacaklarıdır. Alacaklının talebi üzerine icra dairesi takip borçlusuna ait üçüncü kişilerde bulunan mal ve alacakların haczi için üçüncü kişiye bildirimde bulunmaktadır. Kendisinde borçlunun alacağı tespit edilen üçüncü kişinin yapılan bildirimlere rağmen gerçeğe aykırı ve haksız itirazı söz konusu ise alacaklının talebi doğrultusunda cezalandırılması ve aleyhine tazminata hükmedilmesi mümkün kılınmıştır. Borçlunun üçüncü kişilerde bulunan maaş ve ücret alacağının haczi ve işlemin sonuçları için ayrı bir hüküm ihdas edildiğinden bu çalışma, haciz talebinde bulunan alacaklının maaş ve ücret alacakları dışında kalan alacaklarının haczi ile İcra ve İflâs Kanunu’nun 89’uncu maddesinin 4’üncü fıkrasına dayanılarak borçlunun üçüncü kişilerdeki alacağının tespiti hâlinde alacaklının üçüncü kişiye karşı hukuki taleplerini ve bu taleplerin şartlarını değerlendirmek amacıyla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Alacağı, Alacağın Haczi, Haczin Sonuçları, Üçüncü Kişiye Yapılan Bildirim, Tazminat

Attachment of the Debtor’s Receivables from Third Parties Other Than Salary and Wage Receivables, and the Creditor’s Claim for Punishment and Compensation Based on Article 89/4 Turkish Code of Execution and Bankruptcy Law

Öz

A creditor seeking to recover their receivables can exercise their legal rights by applying to the enforcement office. The purpose of the creditor’s request for attachment is to obtain its own receivables from the proceeds obtained by selling the debtor’s assets through forced execution. One of the assets of the debtor is the goods and receivables of the debtor in third parties. Upon the request of the creditor, the enforcement office notifies the third party for the attachment of the goods and receivables of the debtor in third parties. If the third party, in whom the debtor’s receivables are detected, has an untrue and unjustified objection despite the notifications made, it is possible to be penalised in line with the creditor’s request and to award compensation against him. The attachment of the debtor’s salary and wage receivables held by third parties and the consequences of the process are regulated separately. This study, based on Article 89/4 Turkish Code of Execution and Bankruptcy Law, is undertaken in order to evaluate the legal claims of the debtor against the third party for the receivables of the debtor in third parties and the conditions of these claims.

Anahtar Kelimeler

Debtor’s Receivables from Third Parties, Attachment of Receivables, Results of Attachment, Notification to Third Parties, Compensation

Kaynakça

• AKİL, Cenk: Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• ARSLANDOĞAN, Birce: “Takip Alacaklısının İcra ve İflas Kanunu m. 89/4’e Göre Açacağı Tazminat Davasına İlişkin Değerlendirmeler”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 20, Sayı 2, s. 1925-1948.
• AKYOL ASLAN, Leyla: “İcra ve İflas Kanunu m. 89 Hükmüne Göre Birinci Haciz İhbarnamesine İtiraz”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011, Cilt 6, Sayı 1-2, s. 93-119.
• ANSAY, Şakir: Hukuk İcra ve İflas Usulleri, 5. Baskı, İstiklal Matbaası, Ankara, 1960.
• ARSLAN, Ramazan: “Borçlunun Üçüncü Kişide Bulunan Alacağının Haczi, Haczin Üçüncü Kişiye Bildirilmesi ve Sonuçları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 65, Sayı 4, s. 3217-3242 (Haczin Üçüncü Kişiye Bildirilmesi).
• ARSLAN, Ramazan: “Borçlunun Üçüncü Kişilerde Bulunan Mal ve Alacaklarının Haczi”, Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1974, s. 81-114 (Alacakların Haczi).
• ASLAN, Kudret: “Hacizde Tertip”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005, Cilt 54, Sayı 2, s. 269-318.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin: İcra ve İflas Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim: İcra ve İflas Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• BERKİN, Necmeddin: İcra Hukuku Dersleri, 2. Baskı, Hamle Matbaası, İstanbul, 1969.
• BORAN GÜNEYSU, Nilüfer: “İcra Hukukunda Aşkın Haciz”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 20, Sayı 4, s. 25-60.
• DIRENİSA, Efe: “Üçüncü Kişinin Gerçeğe Aykırı İtirazda Bulunması Nedeniyle İcra ve İflas Kanunu’nun 89/4 Hükmü Uyarınca Açılacak Tazminat Davasının Belirsiz Alacak Davası Şeklinde Açılıp Açılamayacağı Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2022, Cilt 12, Sayı 1, s. 329-360.
• ER, Gökçe: Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2009.
• ERMENEK, İbrahim / AZAKLI ARSLAN, Betül: “İcra ve İflas Hukuku Açısından Ticari Davalarda Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu (TTK m.5/A)”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2020, Cilt 33, Sayı 148, s. 135-196.
• EROĞLU, Orhan: “Haciz İhbarnamesine İtiraz Üzerine Uygulanacak Yargılama Usulü ve Yargılama Sonunda Tayin Edilecek Tazminatın Miktarı”, Terazi Hukuk Dergisi, 2017, Cilt 12, Sayı 132, s. 44-59.
• ERTEKİN, Erol / KARATAŞ, İzzet: İcra ve İflas Hukukunda İstihkak ve Tasarrufun İptali Davaları, Yetkin Yayınları, Ankara, 1995.
• GÖRGÜN, Şanal / BÖRÜ, Levent / KODAKOĞLU, Mehmet: İcra ve İflas Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• GÜNEREN, Ali: İcra ve İflas Hukukunda İstihkak Davaları ile Tasarrufun İptali Davaları, Feryal Matbaacılık, Ankara, 2004.
• İYİLİKLİ, Ahmet Cahit: “Haciz İhbarnamesi Uygulamasında Şirkete Borçlu Olan Ortağın 3. Kişi Sıfatıyla Sorumluluğu ve Rücu İlişkisi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2012, Cilt 1, Sayı 1, s. 1-35.
• KARSLI, Abdurrahim: “İcra ve İflas Kanunu’nun 89. Maddesinde 4949 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2004, Cilt 1, Sayı 2, s. 411-417.
• KURU, Baki / ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder: İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 27. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• KURU, Baki / AYDIN, Burak: İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• KURU, Baki: “İcra ve İflas Kanunu’nun 89. Maddesinde Yapılan Değişiklikler”, Bankacılar Dergisi, 2003, Sayı 47, s. 59-82.
• KURU, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2006.
• MUŞUL, Timuçin: İcra ve İflas Hukuku Esasları, 6. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017 (Esaslar).
• MUŞUL, Timuçin: Teorik ve Uygulamalı İcra ve İflas Hukuku I, Alfa Basım Yayım, İstanbul, 2001 (İcra ve İflas Hukuku I).
• OSKAY, Mustafa / KOÇAK, Coşkun / DEYNEKLİ, Adnan / DOĞAN, Ayhan: İİK Şerhi, Cilt 2, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007.
• ÖZCAN, Göknil: Bankacılık İş ve İşlemlerinde Kişisel Verilerin Korunması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 9. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral / ÖZEKES, Muhammet: İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• PEKCANITEZ, Hakan: “4949 Sayılı Kanun’la İcra Hukukunda Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2003, Cilt 16, Sayı 49, s. 137-158.
• POSTACIOĞLU, İlhan: İcra Hukuku Esasları, 4. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1982.
• ŞAHİN, Çağatay Serdar: “Ticaret Şirketlerinde Ortakların Kişisel Alacaklarının Şirkete Yöneltebilecekleri Haciz Talepleri”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, Cilt 27, Sayı 1, s. 167-211.
• ŞEKER, Hilmi: “İcra ve İflas Kanunu’nun 89. Maddesi Üzerine Düşünceler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, Cilt 16, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan Özel Sayısı, s. 2971-3004.
• UYAR, Talih / UYAR, Alper / UYAR, Cüneyt: İcra Hukukunda Haciz, 3. Baskı, Bilge Yayınevi, Ankara, 2016.
• UYAR, Talih: “Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki -Kıymetli Evraka Bağlanmamış Olan- Mal, Hak ve Alacaklarının Haczi (İİY m. 89)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1981, Cilt 2, Sayı 2, Muhittin Alam Armağanı, s. 205-227.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim: İcra Hukukunun Esasları, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2000.
• YAVAŞ, Murat: “Maaş ve Ücret Haczi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2009, Sayı 84, s. 93-120 (Maaş ve Ücret Haczi).
• YAVAŞ, Murat: Borçlunun Üçüncü Şahıslardaki Mal, Hak ve Alacaklarının Haczi, Arıkan Yayıncılık, İstanbul, 2005 (Mal, Hak ve Alacaklarının Haczi).
• YILDIRIM, M. Kamil / DEREN-YILDIRIM, Nevhis: İcra ve İflas Hukuku, 8. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• YILMAZ, Ejder / ARSLAN, Ramazan / TAŞPINAR AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel: İcra ve İflas Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.