Marka Hakkında Tecavüzde Yoksun Kalınan Kazancın Hesaplanması

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 24 - 49, 31.01.2015

Kemal Atasoy

Öz

Marka hakkına tecavüz durumunda marka sahibi, maddi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Davacının talep edeceği maddi zarar içinde fiili zararları yanında yoksun kalınan kazancı da bulunmaktadır. Ancak götürü tazminat türü olarak düzenlenen yoksun kalınan kazancın varlığının ispatlanması ve miktar olarak belirlenmesi uygulamada zorluk oluşturmaktadır. Yoksun kalınan kazanç, haksız fiil veya haksız rekabet sonucu açılacak maddi tazminat davalarında talep edilebileceği gibi, diğer sınai ve fikri haklara tecavüz halinde de talep edilebilir. Yoksun kalınan kazanç talebi, hukuka aykırı bir fiil ile meydana gelen zararın varlığı halinde istenebilecektir. Ayrıca marka hakkına tecavüz edenin kusuru aranmaktadır. Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında üç yöntem kullanılmaktadır. İlk olarak, marka sahibinin, tecavüz fiili ile oluşan haksız rekabet olmasaydı, elde edebileceği gelir hesaplanabilir. İkinci yöntem, marka hakkına tecavüz edenin markayı kullanarak elde ettiği gelirin hesaplanmasıdır. Üçüncü ve son olarak, marka hakkı sahibi ile tecavüz eden arasında bir lisans sözleşmesi olsaydı, kararlaştırılacak olası lisans bedeli tespit edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Yoksun kalınan kazanç, marka hakkına tecavüz, maddi zarar, maddi tazminat davası

The Calculation of Loss of Profit in Trademark Infringements

Öz

In case of the trademark infringement, trademark right holder has a right of action for material compensation. The plaintiff claims material damage that includes loss of profit besides of material damages. However the proving the existence and quantification of loss of profit, which is embodied as lump sum compensation, makes difficulty in implementation. Loss of profit could be claimed in other intellectual and industrial right infringements like in actions for material compensation in case of tort and unfair competition. The claim for loss of profit could be claimed in process of the existence of damage that is caused by an unlawful act. Moreover the infringer’s fault must take place. For the calculation of loss of profit, it has been using three methods. Firstly, it can be calculated the possible profit that trademark owner could gain if there would not be unfair competition by infringement. Second method is the calculation of profit that the trademark infringer makes by using the trademark. In the third and last one, it could be established the possible licence fee that would be agreed in a licence contract between trademark owner and infringer.

Anahtar Kelimeler

Loss of profit, trademark infringement, material damage, action for material compensation

Kaynakça

• Arkan Sabih, Marka Hukuku, C.II, AÜHF Yayınları, Ankara 1998. (Marka)
• Arkan Sabih, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre hazırlanmış Ticari İşletme Hukuku, 19. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuk Araştırma Enstitüsü, Ankara 2014. (Ticari İşletme)
• Arkan Sabih, Marka Hakkına Tecavüz Halleri- Anayasa Mahkemesinin 02.03.2004 Tarihli Kararı, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Erdem Kuntalp’e Armağan, C.I, 2004, s. 3-9.
• Buz Vedat, Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.
• Büyüksağiş Erdem, Yeni Sosyo-Ekonomi Boyutuyla Maddi Zarar Kavramı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2007.
• Cengiz Dilek, Türk Hukukunda İktibas ve İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz, BETA Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 1995.
• Dirikkan Hanife, Tanınmış Markaların Korunması, Seçkin Yayınları, Ankara 2003.
• Ergüne Mehmet Serkan, Olumsuz Zarar, Beta Yayınları, İstanbul 2008.
• Eren Fikret, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
• Ercoşkun Şenol Kübra, Mali Hakları veya Kullanım Hakkını Devralanların Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında Korunması, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 1, 2013, s. 45-61.
• Gönen Coşku, Marka Hakkının İhlalinde Yoksun Kalınan Kazancın Talebi, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2011.
• Güleç Sema, Maddi Tazminat Esasları ve Hesaplanması, 5. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2008.
• Gürpınar Bünyamin / Oruç Murat, Haksız Rekabette Maddi Tazminatın Hesaplanmasında Yeni Yaklaşımlar, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Ankara 2009.
• Karahan Sami / Suluk Cahit / Saraç Tahir / Nal Temel, Fikri Mülkiyet Hukukunun Esasları, 3. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2013.
• Karahasan Mustafa Reşit, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, İstanbul 2003.
• Kaya Arslan, Marka Hukuku, Arıkan Yayımevi, İstanbul, 2006.
• Kılıçoğlu M. Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2014. (Borçlar Genel)
• Kılıçoğlu M. Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırılmalı Fikri Haklar, Turhan Kitabevi, Ankara 2006. (Fikri Haklar)
• Kocayusufpaşaoğlu Necip / Hatemi Hüseyin / Serozan Rona / Arpacı Abdülkadir, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Borçlar Hukukuna Giriş-Hukuki İşlem-Sözleşme, C.I, Filiz Kitabevi, 6. Bası, İstanbul 2014.
• Meran Necati, Marka Hakları ve Korunması, Seçkin Yayınları, Ankara 2004.
• Nomer Haluk N., Haksız Fiil Sorumluluğunda Maddi Tazminatın Belirlenmesi, Beta Yayınları, İstanbul 1996.
• Oğuz Arzu / Merhacı Selin Özden, Fikri ve Sınai Hakların İhlal Edilmesinden Doğan Tazminat Talepleri, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan, C.II, Ankara 2013, s. 951- 974.
• Oruç Murat, Haksız Rekabette Maddi Tazminat Davası, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2009.
• Oytaç Kutlu, Karşılaştırmalı Markalar Hukuku, Nobel Kitabevi, İstanbul 2002.
• Oğuzman Kemal / Öz Turgut, 6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I-II, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
• Özsunay Ergun, ‘551 sayılı Markalar Kanunu Döneminde Markalara ilişkin Bazı Önemli Sorunlar ve Markaların Korunması Hakkında KHK/556 ile Öngörülen Çözüm ve Yenililkler’ İstanbul Ticaret Odası Gümrük Birliği Bilgilendirme Toplantıları-3: Markalar Hukukunun Avrupa Birliğine Uyumu ve Sorunları, İstanbul 1995.
• Tandoğan Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Ankara, 1961.
• Tekinalp Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• Tekinay Selahattin Sulhi / Alkan Sermet / Burcuoğlu Haluk / Altop Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• Titik Mustafa, Akit Dışı Sorumlulukta Maddi Tazminat Kapsamı, Yetkin Yayınları, Ankara, 1994.
• Topuz Murat, İsviçre ve Türk Borçlar Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak Roma Borçlar Hukukunda Maddi Zarar ve Bu Zararın Belirlenmesi, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2011.
• Uzunallı Sevilay, Markanın Korunmasının Kapsamı ve Tazminat Talebi, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
• Yasaman Hamdi / Altay S. Anlam / Ayoğlu Tolga / Yusufoğlu Fulürya / Yüksel Sinan, Marka Hukuku, 556 sayılı KHK Şerhi, C.II, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2004.
• Yasaman Hamdi, Fikri Haklarda Tazminat İle İlgili Bazı Sorunlar, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, C.I, Beta Yayınları, İstanbul 2002.
• Yasaman Hamdi, Marka Hukuku ile İlgili Makaleler, Mütalaalar, Bilirkişi Raporları, Beta Yayınları, 2. Bası, İstanbul 2004.
• http://eur-lex.europa.eu
• http://www.kazanci.com.tr