Mahkemelerin McDonaldlaşması ve McMahkemeler

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 51 - 62, 31.01.2015

Murat Burak Aydın

Öz

Uyuşmazlıkların resmi çözümünde başvurulan esas yer, diğer alternatif çözüm mekanizmalarının dışında, mahkemelerdir. Modern hukuk, formel karakteri ile bilinmekte ve bu istenir bir özellik olarak sunulmaktadır. Uyuşmazlıkları çözerken bu hukuku uygulayan mahkemeler ve yargıçlar da bu formalizmden etkilenirler. Aynı şekilde bu da istenir bir özelliktir. Ancak hukukun ve mahkemelerin bu formalizmi, her ne kadar istenir olsa da olumsuz sonuçlar da doğurmaktadır. Bu çalışmada mahkemelerin ve yargıçların bu formalizmden etkilenişi George Ritzer’in “Toplumun McDonaldlaştırılması” isimli kitabında ele alınan ilkeler bakımından ortaya konulacaktır. Ayrıca, mahkemelerin McDonaldlaşması karşısında yargıcın işinin etikle açıklanabileceği kabul edildiğinde ve hukukta insanı ve adaletsizliği görebilmek kaygısıyla hareket etmeleri durumunda, yargıçların bu sürecin bir parçası olmaktan kurtulabilecekleri ileri sürülecektir.

Anahtar Kelimeler

formalizm, hukuk, hukukta görmek, mcdonaldlaşma

McDonaldization of Courts and McCourts

Öz

Courts are the main body to solve disputes in any official way, except other minor alternative solutions. Modern law is known by its formal characteristics which is a desired feature. Courts and judges are also affected from this formalism in resolving disputes. This is a desired feature too. However, this formalism of law and courts, no matter it is desired or not, leads us to some unfavorable results. In this article, this affection of judges and courts will be presented in the context of George Ritzer’s book “McDonaldization of Society”. In addition, it will be argued that this process is avoidable when judges profession accounted ethically and when judges aim to see human and injustice in law.

Anahtar Kelimeler

formalism, law, seeing in law, mcdonalization

Kaynakça

• Ashley, Kevin. “Reasoning with cases and hypotheticals in HYPO,” Int. J. Man-Machine Studies 34 (1991): 753-796.
• Giddens, Anthony. Kapitalizm ve Modern Sosyal Teori. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• Kuçuradi, İoanna. Etik. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 2011.
• McCarty, Thorne. “Reflections on ‘Taxman’: An Experiment in Artificial Intelligence and Legal Reasoning”, Harvard Law Review Vol. 90, No. 5 (Mar., 1977): 837-893.
• Özbudun, Ergun. Anayasa Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
• Pekcanıtez, Hakan & Atalay, Oğuz & Özekes, Muhammed. Medeni Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2011.
• Pieper, Annemaria. Etiğe Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1999.
• Ritzer, George. Toplumun McDonaldlaştırılması. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998.
• Uygur, Gülriz. Hukukta Adaletsizliği Görmek. İstanbul: Türkiye Felsefe Kurumu, 2013.
• Wacks, Raymond. Understanding Jurisprudence: An Introduction to Legal Theory. Oxford: Oxford University Press, 2005.
• Weber, Max. Economy And Society Vol. 2. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press, 1978.