Yargıtay Kararları Işığında Anlaşmalı Boşanma Davası Sonrasında Nafaka ve Tazminat Talepleri

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 239 - 257, 31.10.2019

Sevtap Yücel

Öz

Genel boşanma sebeplerinden biri olan anlaşmalı boşanma, eşlerin aralarında yapmış oldukları anlaşma doğrultusunda evlilik birliğinin sona ermesine yol açar ve beraberinde diğer hukuki sonuçları da getirir. Boşanmanın bazı sonuçları, (kadının soyadı, miras hakkının kaybı vb) bütün boşanma sebeplerinde aynı olmakla birlikte, anlaşmalı boşanmada özellikle mali sonuçlar bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Boşanmanın mali sonuçları yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ile maddi ve manevi tazminat talepleridir. Anlaşmalı boşanmada eşlerin anlaşma (protokol) içerisinde (iştirak nafakası dışındaki) bu unsurları mutlaka bir karara bağlamaları gerekmektedir. İradeler talep edilmeme yönünde ortaya konmuş ise TMK m.178’de öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresi içerisinde talep edilmeleri de mümkün değildir. Ancak eşler anlaşmada bu hususları kapsayan iradelerini ortaya koymayı ihmal etmiş ve hâkim de dava esnasında gözden kaçırmış ise, TMK m.178’in uygulama alanı bulması mümkündür.
Anlaşmalı boşanmanın kesinleşmesinden (ve TMK m.178’deki sürenin bitiminden) sonra tarafların aile hukukundan kaynaklanan bir taleple başvurmaları mümkün değildir. Evlilik birliği devam ederken meydana gelen, evlilik birliğini bozacak türde bir eylem, boşanma davası esnasında bilinmiyorsa, kararın kesinleşmesinden (ve TMK m.178’deki süreden) sonra öğrenilmişse ve bu eylem nedeniyle bir zarar ortaya çıkmış ise, eylemi gerçekleştiren tarafın, bu zararı tazminat hukuku çerçevesinde karşılaması gerekecektir.

Anahtar Kelimeler

Anlaşmalı Boşanma, İştirak Nafakası, Yoksulluk Nafakası, Maddi Tazminat, Manevi Tazminat

Alimony and Compensation Claims After Consensual Divorce Case in the Light of the Supreme Court’s Decisions

Öz

The consensual divorce, which is one of the reasons for general divorce, leads to the termination of the unity of marriage in accordance with the agreement between the spouses and creates other legal consequences. Although some of the consequences of divorce (women’s surname, loss of inheritance rights etc.) are the same in all reasons for divorce, there are differences in consensual divorce, especially financial results. Financial consequences of divorce are spousal alimony, child alimony, compensation and compensation for non-pecuniary losses. In consensual divorce, the spouses are obliged to conclude these elements (except for money for child support) in the divorce agreement (protocol). If it is stated in the agreement that these are not demanded, it is not possible for them to be claimed even within the one-year time period provided for in article 178 of the Turkish Civil Code. If spouses just not mention any claim in the agreement covering these issues and the judge misses the issue during the proceedings, only then art. 178 of the TCC may be applied.
After becoming final and executory of contractual divorce (and after the expiry of art. 178 TCC), it is not possible for the parties to file a claim under family law. On the other hand, if an act that would disrupt the marriage union during the divorce case is not known through the divorce proceedings, and have been learned after becoming final and executory of the decision (and after the deadline in Article 178 TCC), author of the act should compensate the damage under compensation law.

Anahtar Kelimeler

Consensual Divorce, Child Alimony, Spousal Alimony, Compensation, Compensation for Non-Pecuinary Losses

Kaynakça

• Akıntürk, Turgut/Ateş, Derya, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku İkinci Cilt, Yenilenmiş 21. Bası, İstanbul, Beta, 2019.
• Akkaya, Tolga, Medenî Usûl Hukuku Bakımından Boşanma Davası, Ankara, Yetkin, 2017.
• Aras, Bahattin, Anlaşmalı Boşanma Davalarında Tarafların Tazminat ve Nafaka Taleplerinin Karara Bağlanması, Terazi Hukuk Dergisi, S. 47, Ankara, Seçkin, 2010.
• Atmaca Ülkü, Hande, Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma Protokolü, Yayınlanmamış Doktora tezi, İstanbul, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
• Badur, Emel/Turan Başara, Gamze, Aile Hukukunda Sadakat Yükümlülüğü ve İhlalinden Kaynaklanan Manevi Tazminat İstemi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 65-1, 2016.
• Baygın, Cem, Evlilik Birliğinde Sadakat Yükümlülüğü, Medeni Kanunun ve Borçlar Kanununun 90. Yılı Uluslararası Sempozyumu, Cilt: II, Ankara, Yetkin, 2017.
• Ceylan, Ebru, Türk ve İsviçre Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçları, İstanbul, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, 2006.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, M. Alper, Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2019.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Ankara, Yetkin, 2018.
• Gençcan, Ömer Uğur, Boşanma Hukuku, Ankara, Yetkin, 2013.
• Gümüş, M. Alper, Teori ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2008.
• Hatemi, Hüseyin, Aile Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2019.
• Kazancı Tuncer, İdil, Bir Yargıtay Kararı Işığında Eşlerin Anlaşmalı Boşanma ile Alacaklılarından Mal Kaçırmalarının Tasarrufun İptali Davasına Konu Edilmesi Sorunu, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 2, 2015.
• Kılıçoğlu, Ahmet M., Aile Hukuku, Genişletilmiş 3. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi, 2017.
• Kılıçoğlu, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 22. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2018.
• Köseoğlu, Bilâl/Kocaağa, Köksal, Aile Hukuku ve Uygulaması, Bursa, Ekin, 2011.
• Nomer, Halûk N., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş, Genişletilmiş 16. Bası, İstanbul, Beta, 2018.
• Oğuzman, Kemal/Dural, Mustafa, Aile Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1994.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt: 2, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2018.
• Özdemir, Nevzat, Türk ve İsviçre Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, İstanbul, Beta, 2011.
• Öztan, Bilge, ‘3444 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikten Sonra Medeni Kanun’un 134’üncü Maddesi’, Prof. Dr. Halûk Tandoğan’ın Hâtırasına Armağan, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1990.
• Öztan, Bilge, Aile Hukuku, 6. Bası. Ankara, Turhan Kitabevi, 2015.
• Schwenzer, Ingeborg, Scheidung, Band I: ZGB, Bern, Stæmpfli Verlag, 2011.
• Seçer, Öz, Anlaşmalı Boşanmada Eşlerin Yaptıkları Anlaşma, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 2, 2016.
• Tekinay, Selahattin S, Türk Aile Hukuku, 7. Baskı. İstanbul, 1990.
• Yıldırım, Abdulkerim, Türk Aile Hukuku, Ankara, Savaş Yayınevi, 2014.