Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 407 - 431, 31.12.2019

Gözde Çağlayan Akgün

Öz

Evlat edinme kurumuyla, evlat edinen ile evlatlık arasında kurulan ilişkinin sürekli olması, böylelikle doğal soybağı ilişkisine benzer bir ilişkinin ortaya çıkması amaçlanmaktadır. Bu süreklilik ve ilişkinin ortadan kaldırılamaması ise tam evlat edinme sisteminin taşıdığı bir özelliktir.

Türk Medeni Kanunu, mülga Kanundan farklı olarak geçerli bir şekilde kurulan evlatlık ilişkisinin sona erdirilmeyeceğini düzenlemektedir. Kan bağına dayanan soybağının tarafların anlaşması yoluyla sona erdirilmesi mümkün olmadığı gibi, evlat edinme yoluyla kurulan soybağının da sona erdirilmesi mümkün olmamaktadır. Böylelikle, tarafların keyfi olarak evlatlık ilişkisini sonlandırması önlenmektedir. Mahkeme kararıyla kurulan evlatlık ilişkisinin ancak kanunda aranan şartlarda eksiklik olması halinde, yine mahkeme tarafından kaldırılmasına imkan tanıyan bir düzenleme söz konusudur. Evlatlık ilişkisinin kaldırılması başlığı altında, mülga Medeni Kanun döneminde iptal ve butlan sebepleri olarak düzenlenen haller incelenmiştir.

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına yol açan sebepler, Kanunda sınırlı olarak düzenlenmektedir. Bu sebepler, evlat edinme konusunda rızasının alınması gereken kişilerin rızalarının alınmamış olması, esasa veya usule ilişkin eksiklerin bulunmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Evlat Edinme, Soybağı, Mahkeme Kararı, İlişkinin Kaldırılması, Kaldırılma Sebepleri

Abolotion of Adoption Relationship to the Turkish Civil Code

Öz

It is aimed with the adoption institution that the relationship established between adoptive and adopted will be continuous and so that a relationship similar to the natural ancestry relationship will emerge. This continuity and the inability to eliminate the relationship is a feature of the full adoption system.

The Civil Code in force stipulates that, in contrast to the abolished Civil Code, the adoption relationship established in a valid manner cannot be terminated. It is not possible to terminate the bloodline based lineage through the agreement of the parties, nor to terminate the lineage established through adoption. Thus, the parties are prevented from arbitrarily ending the adoption relationship. There is an legal arrangement that allows the abolition of the adoption relationship established by the court decision, to be abolished by the court only if the conditions required by the law are deficient. Under the title of abolition of the adoption relationship, the situations regulated as annulment and cancellation according to the abolished Civil Code were examined.

The reasons for the abolition of the adoption relationship are regulated numerus clausus by the Civil Code. These reasons are the lack of consent of the persons whose consent must be obtained in adoption, and deficiencies in terms of basis or procedures.

Anahtar Kelimeler

Adoption, Relationship, Court Decision, Abolition of the Adoption, Reasons for the Abolition of the Adoption

Kaynakça

• Ahmet Cemal Ruhi, Türk Hukukunda Evlat Edinme ve Evlat Edinme ile İlgili Yabancı Mahkeme Kararlarının Türkiye’de Tanınması, (Gözden geçirilmiş 2. Baskı), Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2003.
• Baki Kuru, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2017.
• Başak, Görgeç Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, C.14, S.1-2, s.353-379.
• Bilge Öztan, Aile Hukuku, 3. Bası. Ankara, Turhan Kitabevi, 2000.
• Bilge Öztan, Aile Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi, 2015.
• Cem Baygın, Evlat Edinmenin Koşulları, AÜEHFD, 2003, C.7, S.3-4, s.591-626.
• Cem Baygın, Soybağı Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayınları, 2010.
• Cengiz Kaya, Türk Hukukunda Evlat Edinme, İstanbul, 2009.
• Cyril Hegnauer, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Berner Kommentar, Band II, Das Familienrecht, 2. Abteilung, Die Verwandschaft, 1. Teilband, Die Entstehung des Kindesverhältnisses, Artikel 252-269c ZGB, Bern.
• Evren Koç, HMK ve TMK Çerçevesinde Evlat Edinme ve Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davasına İlişkin Bazı Tespitler, İÜHFM, 2015, C.73, S.1, s.363-388.
• Feyzi Necmeddin Feyzioğlu, Aile Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1986.
• Herdem Belen, Yeni Medeni Kanun Hükümleri Uyarınca Evlat Edinme (Türk-İsviçreAlman Karşılaştırmalı Hukuk Değerlendirmesiyle), İstanbul, 2005.
• Hilmi Yazıcı/Hasan Atasoy, Şahıs, Aile ve Miras Hukuku ile İlgili Yargıtay Tatbikatı, No: 1019, Ankara, 1970.
• Kemal Oğuzman/Mustafa Dural, Aile Hukuku, İstanbul, 1998.
• Mehmet Işık, Yeni Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Evlat Edinme, Ankara, 2005.
• Murat Aydoğdu, Çağdaş Hukuki Gelişmeler Işığında Evlat Edinme, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2010.
• Mustafa Dural/Tufan Öğüz/Alper Gümüş, Türk Özel Hukuku, C.III, Aile Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2016.
• Oğuz Sadık Aydos, Yeni Medeni Kanun’a Göre Evlat Edinme, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2003, C.4, S.1-2, s.117-141.
• Rona Serozan, Çocuk Hukuku, İstanbul, 2005.
• Selahattin Sulhi Tekinay, Türk Aile Hukuku, İstanbul, 1982.
• Şakir Berki, Alman, İsviçre ve Türk Medeni Kanunlarında Evlat Edinme, Ankara, 1962.
• Turgut Akıntürk/Derya Ateş, Türk Medeni Hukuku- Aile Hukuku, Ankara, Beta Basım Yayım, 2016.
• Ülker Gürkan, Evlat Edinme ve Beslemelerin Hukuki Durumu, Türk Hukuku ve Toplum Üzerine İncelemelerden Ayrı Bası, Ankara, 1974.