İdari Sözleşme Ölçütleri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 325 - 338, 30.07.2021

Abdurrahim Çınar

Öz

İdare, yükümlü olduğu kamu hizmetlerini topluma sunarken tek başına işlem yapabileceği gibi özel hukuk kişileriyle sözleşme ilişkisi kurabilme yetkisine de sahiptir. İdarenin yaptığı sözleşmelerin hangi hukuk dalına tabi olacağı uzun zamandır süregelen bir tartışma konusudur. Bu tartışmanın çözümlenmesi amacıyla idari yargı kararlarının doktrinde uzun süren çalışmalarla sistematikleştirilmesi sonucunda idari sözleşme ölçütleri ortaya konulmuştur. Söz konusu ölçütler, idarenin sözleşmelerine hangi hukuk kurallarının uygulanacağı ve bu sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıklarda hangi yargı merciine başvurulacağını belirlemek açısından önem taşımaktadır. İdari sözleşme ölçütlerinin idarenin sözleşmelerini nitelendirmedeki yeterlilikleri ise doktrinde tartışılan bir başka konu olarak karşımıza çıkar.
Bu çalışmada öncelikle idarenin sözleşme yapabilme yetkisi, özel hukuk kökenli bir kavram olan sözleşmenin idare hukukuna dâhil olması ve idari sözleşmelerin hukuki niteliği belirtildikten sonra idarenin sözleşmelerinin kanunla nitelendirilmesi hususlarına değinilecektir. Son başlıkta ise idari sözleşme ölçütleri açıklanacak, bu ölçütlerin günümüzde idarenin sözleşmelerini nitelendirme konusunda yeterlilikleri ve söz konusu ölçütlere getirilen eleştiriler ortaya konulacak, idari sözleşme ölçütleriyle açıklanamayan faaliyetler ve idari sözleşme ölçütlerine farklı bir bakış açısı getiren rekabet yaklaşımı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

İdare, İdarenin Sözleşmeleri, İdari Sözleşme Ölçütleri, Rekabet, Kamu Hizmeti

Criteria for Administrative Contracts

Öz

The administration has the authority to establish a contractual relationship with private law persons while providing the public services it is obliged to. It is a long-standing debate on which branch of law the contracts made by administration will be subject to. In order to resolve this debate, administrative contract criteria have been introduced as a result of the systematization of administrative judicial decisions with long-term studies in the doctrine. The criteria in question are important in determining which legal rules will be applied to contracts of the administration and which judicial authority will have jurisdiction over disputes arising from these contracts.

In this study, the authority of the administration to make contracts, the inclusion of the contract into administrative law, and after specifying the legal nature of administrative contracts, the issues of characterizing the contracts of the administration by law will be examined. In the last part of the study, the criteria for administrative contracts will be explained, the adequacy of these criteria in characterizing the contracts of the administration and the criticisms made against these criteria will be revealed and activities that cannot be explained by the criteria for administrative contracts and the competition approach will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Administration, Contracts of Administration, Criteria for Administrative Contracts, Competition, Public Service

Kaynakça

• AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil: Türk İdare Hukuku, 13. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2021.
• ALAMUR, Seher: Türk Hukuku’nda İdari Sözleşmeler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2013.
• BİLGEN, Pertev: Uyuşmazlık Mahkemesi ve Danıştay İçtihatlarına Göre İdari Sözleşmelerin Kriterleri, 1. Baskı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1970.
• ÇAL, Sedat: “İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu ve Farklı Bir Yaklaşım Önerisi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, Cilt 14, Sayı 1, 223-274 (İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu).
• ÇAL, Sedat: “Kamu İstikraz Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar”, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, 2009, Sayı 63-64, s. 1-98.
• GÖZLER, Kemal / KAPLAN, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 22. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa, 2020.
• GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku, 2. Cilt, 3. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa, 2019.
• KESİCİ, Fatih Sultan: İdari Sözleşmelerin Türleri, Kapsamı ve Yargısal Denetimi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2009.
• ODYAKMAZ, Zehra: “Genel Olarak İdarenin Sözleşmeleri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1998, Cilt 2, Sayı 2, s. 141-195.
• ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları, 3. Cilt, 3. Baskı, İsmail Akgün Matbaası, Ankara, 1966.
• ÖZEL, Kadir Can: “İdari Sözleşmelerin Ölçütleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Ombudsman Akademik Dergisi, 2020, Sayı 12, s. 181-220.
• TAN, Turgut: “İdari Sözleşme Kuramına İlişkin Gözlemler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1995, Cilt 50, Sayı 3, s. 291-309.
• TANK, Mehmet: “Yargı Kararları Işığında İdari Sözleşme Kriterleri”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2011, Cilt 2, Sayı 4, s. 509-542.
• TEKİNSOY, Ayhan: “İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2006, Cilt 55, Sayı 2, s. 181-227 (İdari Sözleşmelerde Ölçüt).
• TEKİNSOY, Ayhan: İdari Sözleşme Rejiminin Temel Özellikleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2002 (İdari Sözleşme Rejimi).
• TOKALI, Muhammed: İdari Sözleşmeler ve Yargısal Denetimi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 2010.
• YILDIRIM, Turan: “İdari İşlemler”, (Ed.) YILDIRIM, Turan, İdare Hukuku, 8. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2020, s. 407-526.