Performance of Third Person in the Contract of Work

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 215 - 246, 31.07.2022

Melek Yuce , Gül Arslan Yılmaz

https://doi.org/10.54699/andhd.1135833

Öz

In the contract of work, unlike the general rule, the contractor has a personal obligation to perform. The contractor's personal performance obligation in the contract of work is regulated in Turkish Code of Obligation (TCO) Article 471/III. However, this is not regulated as an absolute rule; it is also envisaged that the work could be made under the contractor's management. If the personal characteristics and skills of the contractor are not important in terms of performance in the creation of the work, the contractor does not have the obligation to create the work himself. In this case, the contractor may benefit from third parties during the creation of the work. These may be subcontractors as well as auxiliary persons. In the study, at which stages of the work the contractor can benefit from the third person, to what extent the third person's participation in the performance should be and the results based on these are discussed specifically in the context of contract of work. In this study, in terms of the performance of the work by the third party, not only the contractor's involvement of the third party in the performance, but also the performance by the third party based on the will of the creditor and its results were also examined. As a third possibility, the situation where the third person takes the initiative and creates the work without the will of the creditor or debtor has been evaluated. In addition, as the last case, the case of having it done by the third party through the execution channel has been examined.

Anahtar Kelimeler

Performance of the Third Party, Contract of Work, Substitute Performance, TCO Art. 473/II, TCO Art. 113/I

Eser Sözleşmesinde Üçüncü Kişinin İfası

Öz

Eser sözleşmesinde, genel kuraldan farklı olarak, yüklenicinin bizzat ifa yükümlülüğü bulunmaktadır. Eser sözleşmesinde yüklenicinin bizzat ifa borcu, TBK m. 471/III’te düzenlenmektedir. Ancak bu mutlak bir kural olarak düzenlenmemekte; eserin yüklenicinin kendi yönetimi altında yaptırılabileceği de öngörülmektedir. Eserin meydana getirilmesinde yüklenicinin kişisel özellikleri ve becerisi ifa bakımından önemli değilse yüklenicinin eseri bizzat meydana getirme borcu olmaz. Bu halde yüklenici eserin meydana getirilmesi sırasında üçüncü kişilerden yararlanabilir. Bunlar yardımcı kişiler olabileceği gibi alt yükleniciler de olabilir. Çalışmada yüklenicinin işin hangi aşamalarında üçüncü kişiden yararlanabileceği, üçüncü kişinin ifaya katılmasının hangi kapsamda olması gerektiği ve bunlara dayalı sonuçlar, eser sözleşmesi özelinde ele alınmaktadır. Bu çalışma ile eserin üçüncü kişi tarafından ifa edilmesi bakımından sadece yüklenicinin üçüncü kişiyi ifaya katması değil, alacaklının iradesine dayalı üçüncü kişi tarafından ifanın yapılması ve sonuçları da yine eser sözleşmesine özel olarak incelenmiştir. Bir üçüncü olasılık olarak da üçüncü kişinin, alacaklı ya da borçlunun iradesi olmaksızın, inisiyatif alarak eseri meydana getirmesi hali değerlendirilmiştir. Ayrıca son durum olarak icra kanalıyla üçüncü kişiye yaptırma hali irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üçüncü Kişinin İfası, Eser Sözleşmesi, Nama İfa, TBK m. 473/II, TBK m. 113/I

Kaynakça

• AKINCI, Şahin: “Alacaklının Temerrüdü”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1999, Cilt 7, Sayı 1-2, s. 97-113.
• AKINTÜRK, Turgut / ATEŞ, Derya: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Özel Borç İlişkileri, 29. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• AKKANAT, Halil: “İfada Gecikme ve Borçlu Temerrüdü”, Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman'ın Anısına Armağan, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2000 (Borçlu Temerrüdü), s. 1-49.
• AKKANAT, Halil: “Alacaklı Temerrüdü ve Diğer Haller”, Prof. Dr. İsmet Sungurbey’e Armağan, Borçlar Kanunu Genel Hükümler Konferansları, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2014 (Diğer Haller), s. 345-357.
• ATAMULU, İsmail: Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Müteahhidin Temerrüdü Sebebiyle Sona Ermesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
• AVCI, Mehmet Özgür: “Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Bizzat İfa Borcu”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2016, Cilt 22, Sayı 3, Cevdet Yavuz’a Armağan Özel Sayısı, s. 303-322.
• AYAN, Serkan: İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Temerrüdü, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
• AYDINCIK, Şirin: Yapma Borçlarının İfa Edilmemesi ve Hukuki Sonuçları, Özellikle TBK m. 113/I Kapsamında, Nama İfa, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013.
• ATEŞ, Derya: Borçlunun Temerrüdünde Aynen İfa, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• BARLAS, Nami: Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar, Kazancı Yayınları, İstanbul, 1992.
• BAŞOĞLU, Başak: “Öncelenmiş Borca Aykırılık”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2008, Cilt 66, Sayı 2 (Öncelenmiş Borca Aykırılık), s. 287-310.
• BAŞOĞLU, Başak: Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta Aynen İfa Talebi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• BAYRAM, Aziz Erman: Alacaklının Temerrüdü ve Hukuki Sonuçları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• BİLGİN YÜCE, Melek: Alacaklı ve Borçlu Açısından İfa Zamanı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015 (İfa Zamanı).
• BİLGİN YÜCE, Melek: “Ticari İşletmenin Devrinde Borca Aykırılık”, (Ed.) TOKBAŞ, Hakan: I. Borçlar Hukuku Kongresi, Aristo Yayınevi, İstanbul, 2020 (Ticari İşletmenin Devri), s. 403-440.
• BUZ, Vedat: Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme, Yetkin Yayınları, Ankara, 1998.
• CANSEL, Erol / ÖZEL, Çağlar: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Cilt 1, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• DAYINLARLI, Kemal: İstisna Akdinde Müteahhidin ve İş Sahibinin Temerrüdü, 4. Baskı, Dayınlarlı Yayınevi, Ankara, 2003.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 26. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021 (Genel Hükümler).
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021 (Özel Hükümler).
• ERDOĞAN, Ersin: “Yapma Borçlarının İcrası ve Bazı Temel Sorunlar”, Ankara Barosu Dergisi, 2017, Cilt 75, Sayı 2, s. 147-175.
• FURRER, Andreas / MULLER-CHEN, Markus / ÇETİNER, Bilgehan: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• GÜNDOĞDU, Fatih: Borca Aykırılık Hallerinden Kusurlu İfa İmkansızlığı ve Hukuki Sonuçları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014 (İfa İmkansızlığı).
• GÜNDOĞDU, Fatih: Eser Sözleşmesinde İş Sahibinin Vadeden Önce İşi Başkasına Yaptırma Hakkı (TBK m. 473 f.2), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019 (Başkasına Yaptırma).
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, Eser, Vekalet, Simsarlık, Vekaletsiz İş Görme, Havale, Saklama, Kefalet ve Garanti, Cilt II, 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014 (Özel Hükümler).
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, Kısa Ders Kitabı, 5. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020 (Kısa Ders Kitabı).
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021 (Genel Hükümler).
• GÜMÜŞSOY KARAKURT, Güler: Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Borca Aykırılığının Önceden Belli Olması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M.; Türk Borçlar Hukukunda Kanunî Halefiyet, Sevinç Matbaası, Ankara, 1979 (Halefiyet).
• KILIÇOĞLU, Ahmet: “Müteahhidin Eseri Şahsen Yapma veya Kendi İdaresinde Altında Yaptırma Borcu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1975, Cilt 32, Sayı 1 (Eser), s. 185-199.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 25. Baskı, Turhan Kitapevi, Ankara, 2021 (Genel Hükümler).
• KİZİR, Mahmut: Borçlu Temerrüdünün Sona Ermesi, Anadolu Yayınevi, Ankara, 2012.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip / HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona / ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, Cilt 3, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2016.
• KOÇ, Nevzat: İsviçre-Türk Hukukunda Alacaklının Temerrüdü, Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Yayınları, İzmir, 1992.
• KORKMAZ, Ekin: Türk Borçlar Hukukunda Halefiyet, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021 (Halefiyet).
• KORKMAZ, Ekin: “Bir Kanunî Rücu Aracı Olarak Halefiyetin Türk Borçlar Hukuku ve İsviçre Borçlar Hukukunda Geçerli Olan Rücu Sistemlerindeki Yeri”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 11, Sayı 1 (Rücu Aracı Olarak Halefiyet), s. 441-515.
• KOSTAKOĞLU, Cengiz: İçtihatlı İnşaat Hukuku ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri, 9. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• KURT, Leyla Müjde: (6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre) Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2012.
• KÜRŞAT, Zekeriya: İnşaat Sözleşmesi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
• NOMER, Haluk Nami: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2021 (Genel Hükümler).
• NOMER, Haluk Nami: “Halefiyet ile Rücu Hakkı Arasındaki İlişki, Özellikle Sosyal Sigortalar ile Özel Sigortaların Rücu Hakları Bakımından Halefiyet”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1997, Cilt 55, Sayı 3 (Halefiyet), s. 243-260.
• OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.I, 19. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.
• OLGAÇ, Senai / KÖYMEN, Haydar: Kazai ve İlmi İçtihatlarla Türk İcra ve İflas Kanunu, 2. Baskı, Hak Kitabevi, İstanbul, 1965.
• ÖZ, M. Turgut: İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesi, Kazancı Kitap Ticaret A.Ş., İstanbul, 1989 (Eser Sözleşmesi).
• ÖZ, M. Turgut: İnşaat Sözleşmesi ve İlgili Mevzuat, 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016 (İnşaat).
• ÖZAY, Osman Levent: Eser Sözleşmesinde İşsahibinin Alacaklı Sıfatıyla Temerrüdü, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• SELİÇİ, Özer: İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin Sorumluluğu, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1978.
• SEROZAN, Rona / BAYSAL, Başak / SANLI, Kerem Cem: Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, 8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• SÜTÇÜ, Nezih: Uygulama ve Teoride Tüm Yönleriyle Kat Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi, Cilt 2, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• ŞAHİNİZ, Cevdet Salih: Eser Sözleşmelerinde Yüklenicinin Eksik İfa (Eksik İş) ve Ayıplı İfadan Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• ŞENOCAK, Zarife: Eser Sözleşmesinde Ayıbın Giderilmesini İsteme Hakkı, Turhan Kitapevi, Ankara, 2002 (Ayıbın Giderilmesi).
• ŞENOCAK, Zarife: Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu, Dayınlarlı Hukuk Yayınları, Ankara, 1995 (Borçlunun Sorumluluğu).
• TANDOĞAN, Haluk: “Eser Sözleşmesinde Müteahhidin İşi Yardımcı Kişilere, Alt Müteahhitlere Yaptırması, Başkasına Devretmesi, Müteahhitler Konsorsiyumu (Joint Venture)”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 1986, Cilt 13, Sayı 3-4 (Eser Sözleşmesi), s. 57-89.
• TANDOĞAN, Haluk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, İstisna (Eser) ve Vekalet Sözleşmeleri, Vekaletsiz İş Görme, Kefalet ve Garanti Sözleşmeleri, Cilt II, 5. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010 (Özel Borç İlişkileri).
• TEKİNAY, Selahattin / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Haluk / ALTOP, Atilla: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Cilt 2, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
• TERCIER, Pierre / PICHONNAZ, Pascal / DEVELİOĞLU, H. Murat: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• UYGUR, Turgut: Açıklamalı ve İçtihatlı İnşaat Hukuku, Eser ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, Adalet Matbaacılık, Ankara, 1993.
• ÜÇER, Mehmet: Alacaklının Temerrüdü, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007.
• ÜREM, Müge: Eser Sözleşmesinde Erken Dönme, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim: İcra Hukukunun Esasları, 8. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2004. YAVUZ, Cevdet / ACAR, Faruk / ÖZEN, Burak: Türk Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, Cilt 2, 11. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2022 (Özel Hükümler).
• YAZICI TIKTIK, Çiğdem: “Bir İşin Yapılmasına veya Yapılmamasına İlişkin İlamların İcrası”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, Cilt 16, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan Özel Sayısı, s. 2735-2776.
• ZEVKLİLER, Aydın / GÖKYAYLA, K. Emre: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 21. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.