Hegel’in Devlet Teorisinin Felsefi Kökenleri ve Siyasal Sonuçları

Yıl 2023, , 719 - 729, 30.12.2023

Engin Abat

https://doi.org/10.18506/anemon.1386189

Öz

Bu çalışma, Georg Wilhelm Friedrich Hegel’in (1770-1831) siyasal düşüncesine yönelik devletçilik-totaliterlik gibi eleştirilerin Hegel felsefesinin genel mantığını takip etmediğini iddia etmektedir. Bu nedenle ilk bölümde, Hegel’in bütün felsefesinde ya da sisteminin her alanında aynı hareket biçimini siyaset konusunda da sürdürdüğünü göstermek için bazı temel kavramların nasıl ele alındığı aktarılmıştır. İkinci bölümde, bu zemin üzerinde siyasal temaların nasıl işlendiğine liberal düşünüş biçiminin (sivil toplumun – ekonominin mutlak özerkliği) eleştirileri üzerinden değerlendirilmiştir. Hegel’in devlet (sivil toplum – devlet ilişkisi) kavrayışına yönelik liberal eleştirinin göz ardı ettiği noktaları belirtik kılmak adına Carl Schmitt’in Hegel okumasındaki bazı pasajlar öne çıkarılmıştır. Schmitt’in Hegel okumasına başvurulması stratejik açıdan bize şu çifte imkânı vermektedir: Hegel’in felsefi sisteminin siyasallaşmasının (Hegel’in siyasal düşüncelerinin değil) sonuçlarını göstermek ve liberal bakış açısından Hegel’de zemin bulan iki “totaliter rejim” düşüncesinin neyi hedef aldığını açığa çıkarmak.

Anahtar Kelimeler

Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Carl Schmitt, sivil toplum, devlet, birey.

Etik Beyan

Yüklemiş olduğum makalenin ilgili/gerekli sorumluluklarını üstleniyorum.

Philosophical Origins and Political Consequences of Hegel's Theory of the State

Öz

This study claims that criticisms of Georg Wilhelm Friedrich Hegel’s (1770-1831) political thought, such as statism-totalitarianism do not follow the general logic of Hegel’s philosophy. Therefore in the first part, in order to show that Hegel maintains the same course of action in all his philosophy or in every field of his system how he continue to handle some basic concepts. In the second part, how the political themes are handled on this ground is evaluated through the criticisms (civil society–absolute autonomy of the economy) of liberal thinking. Some parts of Carl Schmitt’s Hegel reading have been highlighted in order to make explicit the points ignored by liberal criticism of Hegel’s conception of the state (civil society–state relationship). To apply Schmitt’s reading of Hegel strategically gives us this double possibility: To show the consequences of the politicization of Hegel's philosophical system (not the Hegel’s political ideas) and to reveal what the two ‘totalitarian regimes’ ideas grounded in Hegel from the liberal point of view aim at.

Anahtar Kelimeler

Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Carl Schmitt, civil society, state, individual.

Kaynakça

• Ateşoğlu, G. (2013). Hegel’in erken dönem siyaset felsefesinden bir kesit. G. Ateşoğlu (Ed.), Alman idealizmi II: Hegel içinde (ss.27-43). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Avineri, S. (1988). Hegel’s theory of the modern state. Cambridge: Cambridge University Press.
• Bumin, T. (2013). Hegel. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cohen, M. (2001). Political philosophy: From Plato To Mao. Londra: Pluto Press.
• Ege, R. (2005). Jacques Derrida’nın, Hegel’in ‘Aufhebung’ (ortadan kaldırma) kavramını soruşturması üzerine. Kaygı Dergisi, Bahar 4, 116-125.
• Ege, R. (2015). Dolayım. Felsefe Ansiklopedisi. A. Cevizci (Ed.), https://docplayer.biz.tr/44225421-Dolayim-ragip-ege-ekim-ii.html.
• Ferrarin, A. (2004). Hegel and Aristotle. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hegel, G. W. F. (2008). Mantık bilimi. (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınları.
• Hegel, G.W.F. (2004). Tinin görüngübilimi. (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınları.
• Hegel, G.W.F. (2003). Elements of the philosophy of right. (H. B. Nisbet, Çev.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Hegel, G.W.F. (1991). Hukuk felsefesinin prensipleri. (C. Karakaya, Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Hyppolite, J. (1991). Sunuş. (C. Karakaya, Çev.), Hukuk felsefesinin prensipleri içinde (ss.7-19). İstanbul: Sosyal Yayınları, 7-19.
• Ilting, K.-H. (2013). Hegel’in devlet kavramı ve Marx’ın erken dönemindeki eleştirisi. G. Ateşoğlu (Ed.), Alman idealizmi II: Hegel içinde (ss.425-457). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Kojève, A. (2001). Hegel felsefesine giriş. (S. Hilav, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Marx, K. (2009). Hegel’in hukuk felsefesinin eleştirisi. (K. Somer, Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
• Müller, G.E. (2013). Fenomenoloji, mantık ve ansiklopedi. G. Ateşoğlu (Ed.), Alman idealizmi II: Hegel içinde (ss.284-303). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Rauch, L. Hegel, Spirit and politics. Robert C. Solomon ve Kathleen M. Higginis (Ed.), Routledge History of Philosophy Cilt: 6, The Age of german idealism içinde. Londra: Routledge.
• Savran, G.A. (2013). Sivil toplum ve ötesi. İstanbul: Belge Yayınları.
• Schmitt, C. (2010). Siyasal ilahiyat. (A. E. Zeybekoğlu, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Schmitt, C. (2012). Siyasal kavramı. (E. Göztepe, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sebastian G. (2014). Hegel: Glossary. Url: http://philosophyfaculty.ucsd.edu/faculty/ewatkins/Phil107S13/Hegel-Glossary.pdf
• Weil, E. (1998). Hegel and the state. (M. A. Cohen, Çev.). Londra: The Johns Hopkins Press.
• Westphal, K. (2008). The Basic context and structure of Hegel’s Philosophy of Right. Frederick C. Beiser (Ed.). The Cambridge Companion to Hegel içinde (ss. 234-269), New York: Cambridge University Press.