‘Yükseköğretim Program Atlası’ Verileri Temelinde Mimarlık Bölümlerinin Tercih Edilirliği Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 544 - 561, 30.08.2025

Aslı Taş , Gizem Özkan Üstün

https://doi.org/10.18506/anemon.1543046

Cited By: 1

Öz

Türkiye'deki mimarlık bölümlerinin tercih edilirliğini değerlendiren bir çalışma, çeşitli paydaşlar için büyük önem taşır. Mimarlık bölümlerinin tercih edilme durumlarına yönelik bir tespit yapmak kaliteli eğitim sağlama çabalarının yönlendirilmesine yardımcı olur. Çalışmada bu hedef doğrultusunda, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 2023 yılı Program Atlasındaki verilerden yararlanılmıştır. YÖK’e bağlı kurumlarda mimarlık bölümlerinin tercih edilme sıklığı ve tercih edilme üzerinde etkili faktörlerin analizi doküman analizi yöntemiyle yapılmıştır. Çalışma bulgularına göre, mimarlık bölümlerinin tercih edilirliğinde üniversite türleri, ikamet edilen kent, coğrafi bölge, kentlerin ekonomik gelişmişliği, sınav başarı puanı, yerleşme türü, öğrenim durumu, cinsiyet ve akademik kadro gibi veriler etkili olmaktadır. Sonuçta, mimarlık bölümlerinin tercih edilme faktörlerinden elde edilen verilerin mimarlık eğitimine olumlu girdiler sağlayacağı ve strateji geliştirme anlamında faydalı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mimarlık Programları , Mimarlık Mesleği , Tercih Edilirlik , Üniversite Tercihleri , YÖK Atlas

A Study On The Preferability Of Architecture Departments Based On ‘Higher Educatıon Programme Atlas’ Data

Öz

A study that evaluates the preferences of architecture departments in Turkey is of great importance to various stakeholders. This study aims to determine the situation regarding the factors of preference in architecture departments, to understand the importance and role of preference in architecture education and the sector, and to help direct efforts to provide quality education. In the study, the data of the Council of Higher Education (YOK) for the year 2023 are used. The frequency of preference of architecture departments in institutions affiliated with the Council of Higher Education (YOK) and the factors influencing the preference were analyzed using the document analysis method. According to the results of the study, data such as type of university, city of residence, geographical region, economic development of cities, exam success score, type of placement, educational status, gender, and academic staff show significant differences in the preference of architecture departments. As a result, it is emphasized that the data obtained from the factors of preference of architecture departments will provide positive inputs to architectural education and may be useful in terms of strategy development.

Anahtar Kelimeler

Architecture Programs , Architecture Profession , Preferability , University Preferences , YÖK Atlas

Kaynakça

• Akça, Y. B. Ö., & Aydın, D. Ç., Halifeoğlu, F. M. (2018). Mimarlık mesleğine ulaşılabilirlikte farklı bir arayış denemesi: Dicle Üniversitesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1147-1158. https://doi.org/10.17755/esosder.366343
• Aktaş, Ö., & Aktaş, D. (2018). Yükseköğretim program atlası (2018) verilerine göre tarih bölümlerinin ve tarih öğretmenliği programlarının değerlendirilmesi. Turkish History Education Journal, 8(2), 476-498. https://doi.org/10.17497/tuhed.565228
• Anderson, P. (1999). Factors influencing student choice in higher education. Perspectives, 3(4), s.128-131. https://doi.org/10.1080/13603109981711
• Atik, A., Yılmaz, B., Aslan, F., Ateş, O., & Taçoral, E. (2013). Peyzaj mimarlığı öğrencilerinin eğitim ve meslekten beklentilerinin İnönü Üniversitesi örneğinde incelenmesi üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 3(8), 105-122.
• Balçık, S., & Yamaçlı, R. (2023). Sürdürülebilir kalkınma sürecinde mimari tasarım eğitimi. Online Journal of Art & Design, 11(4), 215-232.
• Bardakçı, S. (2019). Öğrencilerin üniversite ve bölüm tercihlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Myo örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 356-373. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.615244
• Chapman, D. W. (1981). A model of student college choice. Journal of Higher Education, 52, 490–505. http://dx.doi.org/10.2307/1981837
• Ciravoğlu, A. (2001). Mimari tasarım eğitiminde workshop-stüdyo paralelliği üzerine (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Çiftçi, G. E., Bülbül, S. F., Muluk, N. B., Duyan, G. Ç., & Yılmaz, A. (2011). Sağlık bilimleri fakültesini tercih eden öğrencilerin, üniversite ve meslek tercihlerinde etkili olan faktörler (Kırıkkale Üniversitesi örneği). Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 22(3), 151-160. https://doi.org/10.5505/jkartaltr.2011.98704
• Demircan, N., Aytatlı, B., & Yıldız, N. D. (2019). Mimarlık ve tasarım fakültesi peyzaj mimarlığı bölüm öğrencilerinin mesleklerine bakışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(1), 14-20. https://doi.org/10.24011/barofd.484927
• Domino, S., Libraire, T., Lutwiller, D., Superczynski, S., & Tian, R. (2006). Higher education marketing concerns: factors influence students’ choice of colleges. The Business Review, 6(2), 101-111.
• Ergül, H. (2015). Mimarlığın ihmal edilen sosyal ve toplumsal yönü. 3rd International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science, Valencia, İspanya, 1070–1079.
• Gül, L. F., Çağdaş, G., Çağlar, N., Gül, M., Sipahioğlu, I. R., & Balaban, Ö. (2013). Türkiye’de mimarlık eğitimi ve bilişim teknolojileri. Mimarlıkta Sayısal Tasarım Ulusal Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 11–16.
• Hacıhasanoğlu, O. (2018). University rankings on architecture and built environment: The case of Turkey. ITU Journal of the Faculty of Architecture, 15(2), 173-181. https://doi.org/10.5505/itujfa.2018.62681
• Hanson, G. R., Norman, T., & Williams, A. (2014). The decision to attend UT-Austin: What makes a difference? University of Texas at Austin. http://www.utexas.edu/student/research/reports/ccweb/CCweb.html
• Hooley, G. J., Lynch, J. E.. (1981). Modelling the student university choice process through the use of conjoint measurement techniques. European Research, 9(4), 158.
• İzgi, U. (1999). Mimarlıkta süreç/kavramlar-ilişkiler (1. baskı). Yapı Endüstri Yayınları. Kasap, H.Ö. & Kariptaş, F.S. (2011). Mimarlık eğitiminde plastik sanatların yeri. Batı Akdeniz Mimarlık, 48, 19-22.
• Levi, E., Coşkun, N., & Erkarslan, Ö. E. (2015). Türkiye’de mimarlık eğitimine niceliksel bir bakış. Mimarlık, 1(381), 12.
• Mimarlık ve Eğitim Kurultayı-I. (2001). Sonuç bildirgesi. http://www.mo.org.tr/mek/index.cfm?kurultay=XII
• Nalçakan, H., & Polatoğlu, Ç. (2008). Türkiye’deki ve dünyadaki mimarlık eğitiminin karşılaştırmalı analizi ile küreselleşmenin mimarlık eğitimine etkisinin irdelenmesi. Megaron Dergisi, 3(1), 79-103.
• Özcan, H. (2016). Öğrencilerin üniversite tercihine etki eden faktörler üzerine bir araştırma. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 4(1), 16-39.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yorgancıoğlu, D., Tunalı, S., & Çetinel, M. (2021). Undergraduate architecture students’ perceptions of the reasons for their choice(s) of profession. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(2), 752-770. https://doi.org/10.18039/ajesi.881471
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. (n.d.). Yükseköğretim istatistikleri.https://istatistik.yok.gov.tr
• Zuker, R., & Fred, R. (2006). Factors to consider in selecting a college, http://www.thehighschoolgraduate.com/editorial/DF/factors.htm